ISLAMIKONULAR
  • ANASAYFA-AÇIKLAMA
  • KURANI KERİMDE TÜM ESMAÜL HÜSNALAR
    • ALLAH
    • Allahü Veli
    • Allahü Haliku külli şey'iv
    • AFÜVVEN GAFUR
    • AFÜVVEN KADİR
    • Ahir
    • ALİMÜL HAKİM
    • ALİMÜM BİZATİSSUDUR
    • ALİMÜN HALİM
    • ALİMEN HABİR
    • Allamül Guyub
    • Alimün Kadir
    • Alimul Gaybi
    • Aliyyül Azim
    • Aliyyen Kebir
    • Aliyyün Hakim
    • Azizül Hakim
    • Azizün Züntikam
    • Azizil Alim
    • Azizil Hamid
    • Azizür Rahıym
    • Azizün Gafur
    • Azizil Vehhab
    • Azizül Gaffar
    • Azizim Müktedir
    • Bari
    • Bedius semavati vel ard
    • Berrur Rahıym
    • Besir
    • Camiun Nas
    • Camiul münafikıyne vel kafirıne
    • Cemıa hüves semiul alim
    • Cebbar
    • Ehad
    • Evvel
    • Fadl
    • Fadlil Azim
    • Fadlin alen nasi
    • Fadlin alel alemın
    • kul innel Fadle bi yedillah
    • Fadlin alel mü'minın
    • Fadlih innellahe kane bi külli şey'in alima
    • Fadlüllahi yütıhi mey yeşa
    • Fadlül kebir
    • Fatıris semavati vel erdı
    • Fettahul alim
    • Gaffar
    • Gafiriz Zenbi
    • Gafurur rahıym
    • Gafurun Halim
    • Gafurun Şekur
    • Gafurül Vedud
    • Gani
    • Ganiyyün Halim
    • Gafuru zür rahmeh
    • Ganiyyün Hamid
    • Ganiyyün anil alemın
    • Ganiyyü zür rahmeh
    • Ganiyyün Kerim
    • Gaybes semavati ard
    • Ganiyyü ve entümül fükara
    • Hadiyev ve nesira
    • Habir
    • Habiran Besira
    • Hafiz
    • Hafid
    • Hakim
    • Hakimül Habir
    • Hakimül Alim
    • Hakimin Hamid
    • Hakkul Mübin
    • Halak
    • Halaknes semavati vel erd
    • Halimen Gafura
    • Hamid
    • Hamidüm Mecid
    • Hasib
    • Hayrul Makirın
    • Hayrul Fasılın
    • Hayrır Razikıyn
    • Hayrum Nasırın
    • Hayrul Hakimın
    • Hayrul Fatih
    • Hayrul Gafir
    • Hayrul Münzilın
    • Hayrun Hafizav
    • Hayruv ve ebka
    • Hayrul varisın
    • Hayrur Rahımın
    • Hayy
    • Hayyül Kayyüm
    • İlahüv vahid
    • İlahüv
    • İlahin Nas
    • la ilahe illa hu
    • Kadir
    • Kahir
    • Karib
    • Karibüm minel muhsinın
    • Karibüm mücıb
    • Kaviyyün şedidül ikab
    • Kaviyyün aziz
    • Kebirul Müteal
    • Ulüvven Kebir
    • Kuddüs
    • Kul Fadle Bi Yedillah
    • Latif
    • Latifül Habir
    • Lillah mırasüs semavati vel ard
    • Maliki yevmid din
    • Malikel Mülk
    • Melikül Hakk
    • Melikim Müktedir
    • Melikil Kuddüs
    • Melikin Nas
    • Mevla
    • Mevlahümül Hakk
    • Muhyil Mevta
    • Müheymin
    • Mübdi
    • Müid
    • Mühit
    • Müktedir
    • Mülküs semavati vel ard
    • Mülkehu mey yeşa
    • Mülkü yevme
    • Müsavvir
    • Mütekebbir
    • Nasrallahi Karib
    • Nimel Vekil
    • Nimel Nesir
    • Nimel Müccıbun
    • Nimel Mahidun
    • Nimel Kadir
    • Nimel Mevla
    • Nurus semavati vel ard
    • Rabb
    • Rabbil Alemin
    • Rabbiyellezı yuhyı ve yümıtü
    • Rabbena ve ileykel masıyr
    • Rabbı külle şey'in ılma
    • Rabbeke Hakimün alim
    • Rabbik la ilahe illa hu
    • Rabbükel GANİYyü zür rahmeh
    • Rabbükel GAFURu zür rahmeh
    • Rabbükel'ekram
    • Rabbeke GaFURur rahıym
    • Rabbeke seriul ikab
    • Rabbükümül Hakk
    • Rabbekümüllahüllezı halekas semavati vel erd
    • Rabbiküm Azim
    • Rabbül Arşil Azim
    • Rabbı ala külli şey' in Hafiyz
    • Rabbı Karibüm mücıb
    • Rabbeke hüvel kaviyyül aziz
    • Rabbeke hüvel hallakul alim
    • Rabbeke le hüvel azizür rahıym
    • rabbı bi ma ta'melune mühıyt
    • Rabbeke fe'alül lima yürıd
    • Rabbeke Alimün hakim
    • Rabbı latifül
    • Rabbüs semavati vel erd
    • Rabbihim ila sıratıl azizil hamid
    • Rabbı le semiud
    • Rabbi ya'lemül kavle fis semai vel erd
    • Rabbüküm zu rahmetiv
    • Rabbike vekil
    • Rafi
    • Rahman
    • Rahmanurrahıymu
    • Rahıymüv Vedud
    • Rahıymül Gafur
    • Rakıyba
    • Raufüm bil ıbad
    • Raufür Rahıym
    • Razzak
    • Samed
    • Selam
    • Semiul Alim
    • Semiud Düa
    • Semiam basıyra
    • Semiun karib
    • Subhaneke
    • Subhaneh hüvel GANİYy
    • Subhanehu ve Teala
    • Subhanehu amma yüşrikun
    • Subhanellahi rabbil arşi amma yasıfun
    • Subhanellahi rabbil alemın
    • Subhanellezı halekal
    • Subhane Rabbike rabbil izzeti
    • Subhaneh hüvellahül vahidül kahhar
    • Şakirun aliym
    • Şekurin haliymun
    • Şedidül azab
    • Şedidül ikab
    • Şedidül Mihal
    • Ahzehu elimün şedid
    • Azabı le Şedid
    • Azabıün elım
    • Azabellahi şedid
    • Şehadetil Kebirul müteal
    • Şehadeti fe teala amma yüşrikun
    • Şehadetil aziyzür rahıym
    • Şehadetil'aziyzulhakiymu
    • Şehadeti huverrahmanurrahıymu
    • Teala
    • Tebareke
    • Tebarekelleziy biyedihilmülku
    • Tebarakellahü ahsenül halikıyn
    • Tebarakellahü rabbül alemın
    • Tebarakellezı Ceale
    • Tebarakellezı lehu mülküs semavati vel erdı
    • Tebarakesmu rabbike zil celali vel ikram
    • Tevvab
    • Tevvabür rahıym
    • Tevvabün Hakim
    • Vahid
    • Vahidetiv ve ceale
    • Vasian Hakim
    • Vasi
    • Vahidül Kahhar
    • Vasiun Alim
    • Vehhab
    • Vekil
    • Veliyyüllezıne amenu
    • Veliyyül mü'minın
    • Veliyyül Hamid
    • Veliyyül müttekıyn
    • Zit Tavl
    • Zül Fadlil azim
    • Zül Arşil Mecid
    • Zü fadlin alel alemın
    • Zul Celali vel'ikrami.
  • ANDROİD TELEFON-TABLET..(APK) İSLAMİ UYGULAMALAR
    • ANDROİD İSLAMİ UYGULAMALAR
    • KURANI KERİM MEALİ 1.05.APK
    • KURANI KERİM TEFSİRİ 1.02.APK
    • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR 1.02.APK
    • İSLÂM İLMİHALİ 1.02.APK
    • NAMAZ HAKKINDA HERŞEY 1.02.APK
    • HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm 1.05.apk
    • PEYGAMBERİMİZ(S.A.V) DUALARI 123 DUA 1.03.APK
    • KÜTÜBİ SİTTE KONULARA GÖRE HADİSLER 1.03.APK
    • ESMAÜL HÜSNA HAKKINDA HERŞEY 1.02.APK
    • YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKINDA BAZI BİLGİLER 1.01.APK
    • İLÂHÎ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DAVET 1.01
    • MAFİRETNAME-İBRAHİM HAKKI HAZRETLERİ 1.01
    • MEKTUBAT 1.01
    • MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- EFENDİ HAZRETLERİ'NİN HAYAT-I SAADETLERİNDEN İNCİLER 1.01
    • PEYGAMBER EFENDİMİZİN (S.A.V) SÜNNETLERİ 1.02
    • SİLSİLEİ SÂDÂT 33-ŞEYH MUHAMMED ES’AD ERBİLÎ (KUDDİSE SIRRUH) 1.01
    • SÖZLER ve NOTLAR 1.01
    • TASAVVUF'UN ASLI HAKİKAT VE MARİFETULLAH İNCİLERİ 1.01
    • TESETTÜR,ÖRTÜNME,KAPANMA HAKKINDA HERŞEY 1.01
    • TÜM DUALAR 1.01
    • ANDROİD TELEFON UYGULAMASI OLARAK SİTEMİZİ İNDİR
    • Salavatı Şerifeler 1.02
    • Kalpteniman 1.02
  • KURANI KERİM HATİM 2
    • KURANI KERİM HATİM 2
    • ABDULBASID ABDUSSAMED HATIM
    • Abdulbasit Abdussamed Murettel Hatim
    • AbdulBari ath Thubaity
    • Abdullah Basfar
    • Abdur Rashid Sufi
    • Adel Rayan
    • Ahmed Naina Hatim
    • Ahmet El Acemi
    • Bünyamin Topçuoğlu Hatim
    • Dawood Hamza
    • Ebubekir Şatıri
    • Fares Abbad
    • HATIM - MUSTAFA ISMAIL
    • Idriss Abkar
    • ilhan tok Komple Hatim
    • İshak Danış Hatim
    • ismail bicer hatim mp3
    • Kabe imami Saud Al-Shuraim
    • Karim Mansouri Kuran Hatim
    • KL-Hatim-Farid
    • Mahir el-Muaykli
    • Mahmud Halil el-Husari
    • Mishary Rashid Alafasy
    • Muhammad Al-Luhaidan
    • Muhammad Jibreel
    • Muhammed Sıddık el-Minşevi
    • Mustafa_Al-Lahuni Hatim
    • Nasser Al-Qatami
    • Omar Al Kazabri
    • Osman Şahin Hatim Dinle
    • Saad al-Ghamdi
    • Saber Abdul Hakam
    • Salah Al Hashem
    • Suud el-Şureym
    • Tawfeeq As Sayegh
    • Wadi Hamad Al-Yamani
    • Yassen Al Jazairi
    • Yasser Al-Dosari
    • Youssef Achewaie Hatim Seti
    • Abdur Rashid Sufi HATİM
    • ADEL KABANİ HATİM
    • DAVUT KAYA HATİM
    • HAMİD SİNAN HATİM
    • HASAN HÜSEYİN HATİM CÜZ CÜZ
    • Hayri Küçükkdeniz & Saad Al Ghamidi HATİM
    • İbrahim Eş Şureym HATİM
    • İSMAİL BİÇER CÜZ CÜZ HATİM
    • KANİ KARACA CÜZ CÜZ HATİM
    • Madinah Taraweeh 1427 Hatim
    • Nabil El Rifai HATİM
    • KURANI KERİM MEALİ DİNLE HATİM
    • MEHMET EMİN AY HATİM
    • ZakiDaghistani HATİM
  • KURAN-HADİS-SÜNNET-DUA DİNLE
  • VATANIMIZA VE MİLLETİMİZE BÜYÜK GEÇMİŞ OLSUN!
  • KURANDA RABBİMİZ ALLAH CELLE CELALÜHÜ
  • KURANI KERİM ARAPÇA
  • HATİM MP3 İNDİR
    • CÜZ CÜZ HATİM >
      • Mehmet Emin Ay
      • İlhan Tok
      • Abdülkadir Şehitoğlu
    • SÜRE SÜRE HATİM >
      • Abdulbasit Abdussamed
      • Abdul Rahman Al-Sudais
      • Abdurrahman Bukhaatir
      • Abubakr Al Shatri
      • Aziz Alili
      • Hamid Sinan
      • Mahir Al Maegali
      • Medine Mescidi İmamlari
      • Abdullah Basfar
      • Ahmed Ajmi
      • Madinah-Taraweeh-1427-Hatim
  • KURAN SÜRE SÜRE TÜRKÇE MEAL DİNLE
  • KUR'AN-I KERİM TÜRKÇE MEÂL-İ ÂLİSİ 3D-EKİTAP
  • KUR'AN-I KERİM TÜRKÇE MEÂL-İ ÂLİSİ (PDF)
  • KURANI KERİM MEALİ
    • AÇIKLAMA
    • KURANI KERİM TEFSİRİ
    • 1.FATİHA SURESİ 7 Ayet
    • 2.BAKARA SURESİ 286 ayet
    • 3.AL-İ İMRÂN SÛRESİ 200 Ayet
    • 4.NİSA SURESİ 176 Ayet
    • 5.MAİDE SURESİ 120 Ayet
    • 6.EN'AM SURESİ 165 Ayet
    • 7.A'RAF SURESİ 206 Ayet
    • 8.ENFAL SURESİ 75 Ayet
    • 9.TEVBE SURESİ 129 Ayet
    • 10.YUNUS SURESİ 109 Ayet
    • 11.HUD SURESİ 123 Ayet
    • 12.YUSUF SURESİ 111 Ayet
    • 13. RA'D SURESİ 43 Ayet
    • 14.İBRAHİM SURESİ 52 Ayet
    • 15.HİCR SURESİ 99 Ayet
    • 16.NAHL SURESİ 128 Ayet
    • 17.İSRA SURESİ 111 Ayet
    • 18.KEHF SURESİ 110 Ayet
    • 19.MERYEM SURESİ 98 Ayet
    • 20.TA-HA SURESİ 135 Ayet
    • 21.ENBİYA SURESİ 112 Ayet
    • 22.HAC SURESİ 78 Ayet
    • 23.MÜ'MİNUN SURESİ 118 ayet
    • 24.NUR SURESİ 64 Ayet
    • 25.FURKAN SURESİ 77 Ayet
    • 26.ŞU'ARA SURESİ 224 ayet
    • 27.NEML SURESİ 93 Ayet
    • 28.KASAS SURESİ 88 Ayet
    • 29.ANKEBUT SÛRESİ 69 Ayet
    • 30.RUM SURESİ 60 Ayettir
    • 31.LOKMAN SURESİ 34 Ayet
    • 32.SECDE SURESİ 30 Ayet
    • 33.AHZAB SURESİ 73 Ayet
    • 34.SEBE' SURESİ 54 Ayet
    • 35.FATIR SURESİ 45 Ayet
    • 36.YASÎN SURESİ 83 Ayet
    • 37.SAFFAT SURESİ 182 Ayet
    • 38.SAD SURESİ 88 Ayet
    • 39.ZÜMER SURESİ 75 Ayet
    • 40.MÜ'MİN SURESİ 85 Ayet
    • 41.FUSSİLET SURESİ 54 Ayet
    • 42.ŞURA SURESİ 53 Ayet
    • 43.ZUHRUF SURESİ 89 Ayet
    • 44.DUHAN SURESİ 59 Ayet
    • 45.CASİYE SÛRESİ 37 Ayet
    • 46.AHKAF SURESİ 35 Ayet
    • 47.MUHAMMED SURESİ 38 Ayet
    • 48.FETİH SURESİ 29 Ayet
    • 49.HUCURAT SURESİ 18 Ayet
    • 50.KAF SURESİ 45 Ayet
    • 51.ZARİYAT SURESİ 60 Ayet
    • 52.TUR SURESİ 49 Ayet
    • 53.NECM SURESİ 62 Ayet
    • 54.KAMER SURESİ 55 Ayet
    • 55.RAHMAN SURESİ 78 Ayet
    • 56.VAKI'A SURESİ 96 Ayet
    • 57.HADÎD SURESİ 29 Ayet
    • 58.MÜCADELE SURESİ 22 Ayet
    • 59.HAŞR SURESİ 24 Ayet
    • 60.MÜMTEHİNE SURESİ 13 Ayet
    • 61.SAFF SURESİ 14 Ayet
    • 62.CUM'A SURESİ 11 Ayet
    • 63.MÜNAFİKUN SURESİ 11 Ayet
    • 64.TEĞABUN SURESİ 18 Ayet
    • 65.TALAK SURESİ 12 Ayet
    • 66.TAHRIM SURESİ 12 Ayet
    • 67.MÜLK SURESİ 30 Ayet
    • 68.KALEM SURESİ 52 Ayet
    • 69.HAKKA SURESİ 52 Ayet
    • 70.ME'ARİC SURESİ 44 Ayet
    • 71.NUH SURESİ 28 Ayet
    • 72.CİN SURESİ 28 Ayet
    • 73.MÜZZEMMİL SURESİ 20 Ayet
    • 74.MÜDDESİR SURESİ 56 Ayet
    • 75.KIYAME SURESİ 40 Ayet
    • 76.İNSAN SURESİ 31 Ayet
    • 77.MÜRSELAT SURESİ 50 Ayet
    • 78.NEBE' SURESİ 40 Ayet
    • 79.NAZİ'AT SURESİ 46 Ayet
    • 80.ABESE SURESİ 42 Ayet
    • 81.TEKVIR SURESİ 29 Ayet
    • 82.İNFİTAR SURESİ 19 Ayet
    • 83.MUTAFFİFIN SURESİ 36 Ayet
    • 84.İNŞİKAK SURESİ 25 Ayet
    • 85.BURUC SURESİ 22 Ayet
    • 86.TARIK SURESİ 17 Ayet
    • 87.A'LA SURESİ 19 Ayet
    • 88.ĞAŞİYE SURESİ 26 Ayet
    • 89.FECR SURESİ 30 Ayet
    • 90.BELED SURESİ 20 Ayet
    • 91.ŞEMS SURESİ 15 Ayet
    • 92.LEYL SURESİ 21 Ayet
    • 93.DUHA SURESİ 11 Ayet
    • 94.İNŞİRAH SURESİ 8 Ayet
    • 95.TIN SURESİ 8 Ayet
    • 96.ALAK SURESİ 19 Ayet
    • 97.KADR SURESİ 5 Ayet
    • 98.BEYYİNE SURESİ 8 Ayet
    • 99.ZİLZAL SURESİ 8 Ayet
    • 100.ADİYAT SURESİ 11 Ayet
    • 101.KARİ'A SURESİ 11 Ayet
    • 102.TEKASÜR SURESİ 8 Ayet
    • 103.ASR SURESİ 3 Ayet
    • 104.HÜMEZE SURESİ 9 Ayet
    • 105.FIL SURESİ 5 Ayet
    • 106.KUREYŞ SURESİ 4 Ayet
    • 107.MA'UN SURESİ 7 Ayet
    • 108.KEVSER SURESİ 3 Ayet
    • 109.KAFİRÛN SURESİ 6 Ayet
    • 110.NASR SURESİ 3 Ayet
    • 111.TEBBET SURESİ 5 Ayet
    • 112.İHLAS SURESİ 4 Ayet
    • 113.FELAK SURESİ 5 Ayet
    • 114.NAS SURESİ 6 Ayet
  • KURANDA "..."KELİMESİ GEÇEN AYETLER
    • Açıklama
    • Ahiret
    • Abdest
    • Adalet
    • Ahlak
    • Arkadaş
    • Başarı
    • Birlik
    • Barış
    • Bozguncu
    • Bilgi
    • Cihad
    • Cehennem
    • Cennet
    • Düşman
    • Dost
    • Dabbe
    • Dert
    • Dünya
    • Doğru
    • Erkek
    • Farz
    • Gülme
    • Güven
    • Hayvan
    • Hâin
    • Hac
    • Huzur
    • Hadise
    • Hayır
    • Hayat
    • İyilik
    • İlim
    • İblis
    • İman
    • İnsan
    • İslâm
    • Kurban
    • Nur
    • Kuran
    • Kısas
    • Kabir
    • Kıyamet
    • Kadın
    • Menfaat
    • Mutlu
    • Melek
    • Merhamet
    • Nefs
    • Nefs
    • Peygamber
    • Rahman
    • Ruh
    • Rahmet
    • Sihir
    • Sıkıntı
    • Sorumluluk
    • Sadaka
    • Sevgi
    • Şefkat
    • şeytan
    • Oruç
    • Ölüm
    • Yemek
    • Zalim
    • Zulüm
    • Zarar
    • Zekat
    • Zikir
  • KURANI KERİM TEFSİRİ
    • Kur'an-ı Kerim Tefsiri 3D E-Kitap
    • ALÂK SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • ASR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • ÂDİYÂT SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • A'LÂ SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • ABESE SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • BEYYİNE SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • BÜRÛC SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • BELED SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • CİN SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • CUM’A SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • DUHÂ SÛRE-İ ŞERİF'İ
    • FİL SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • FECR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • ĞÂŞİYE SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • HADÎD SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • HAKKÂ SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • HAŞR SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • HÜMEZE SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • İNSAN SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • İNŞİRÂH SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • İHLÂS SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • İNFİTÂR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • İNŞİKÂK SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KADİR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KÂRİA SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KALEM SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • KÂFİRÛN SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KUREYŞ SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KEVSER SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KIYÂME SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • LEYL SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • MEARİC SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÂÛN SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • MUTAFFİFİN SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • MÜCÂDELE SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÜDDESİR SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÜMTEHİNE SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÜNÂFİKÛN SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÜRSELÂT SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÜZEMMİL SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • NÂZİÂT SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • NASR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • NEBE SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • NÛH SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • SAFF SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • ŞEMS SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • TALÂK SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • TÂRIK SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • TAHRÎM SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • TEBBET SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • TEKÂSÜR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • TEKVÎR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • TEĞÂBÛN SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • TÎN SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • VÂKIA SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • YÂSİN SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ VE ESRARI
    • ZİLZÂL SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
  • KELİMELERE GÖRE HADİSLER
    • Genç Kelimesi Geçen Hadisler
    • Yaşam Kelimesi Geçen Hadisler
    • Namaz Kelimesi Geçen Hadisler
    • Düzen Kelimesi Geçen Hadisler
    • Birlik Kelimesi Geçen Hadisler
    • Yol Kelimesi Geçen Hadisler
    • Haram Kelimesi Geçen Hadisler
    • Helal Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hesap Kelimesi Geçen Hadisler
    • Dua kelimesi Geçen Hadisler
    • Ahiret Kelimesi Geçen Hadisler
    • Oruç Kelimesi Geçen Hadisler
    • Farz Kelimesi Geçen Hadisler
    • Zekat Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kıyamet Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kabir Kelimesi Geçen Hadisler
    • Yemek Kelimesi Geçen Hadisler
    • Ölüm Kelimesi Geçen Hadisler
    • Sıkıntı Kelimesi Geçen Hadisler
    • Merhamet Kelimesi Geçen Hadisler
    • Ahlak Kelimesi Geçen Hadisler
    • Cömert Kelimesi Geçen Hadisler
    • Şefkat Kelimesi Geçen Hadisler
    • Menfaat Kelimesi Geçen Hadisler
    • İblis Kelimesi Geçen Hadisler
    • Rahmet Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hac Kelimesi Geçen Hadisler
    • Nafile Kelimesi Geçen Hadisler
    • Bela Kelimesi Geçen Hadisler
    • Başarı Kelimesi Geçen Hadisler
    • Cihad Kelimesi Geçen Hadisler
    • İlim Kelimesi Geçen Hadisler
    • Güven Kelimesi Geçen Hadisler
    • Cesur Kelimesi Geçen Hadisler
    • Dabbe Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kısas Kelimesi Geçen Hadisler
    • Dost Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hain Kelimesi Geçen Hadisler
    • Düşman Kelimesi Geçen Hadisler
    • Dert Kelimesi Geçen Hadisler
    • Arkadaş Kelimesi Geçen Hadisler
    • Deccal Kelimesi Geçen Hadisler
    • Sorumluluk Kelimesi Geçen Hadisler
    • Zalim Kelimesi Geçen Hadisler
    • Zulüm Kelimesi Geçen Hadisler
    • Zarar Kelimesi Geçen Hadisler
    • Sihir Kelimesi Geçen Hadisler
    • Gülme Kelimesi Geçen Hadisler
    • Bilgi Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hayvan Kelimesi Geçen Hadisler
    • Doğru Kelimesi Geçen Hadisler
    • Mutlu Kelimesi Geçen Hadisler
    • Sevgi Kelimesi Geçen Hadisler
    • Barış Kelimesi Geçen Hadisler
    • Adalet Kelimesi Geçen Hadisler
    • Sadaka Kelimesi Geçen Hadisler
    • Zikir Kelimesi Geçen Hadisler
    • Nur Kelimesi geçen hadisler
    • Nefs Kelimesi Geçen Hadisler
    • Doğru Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hayır Kelimesi Geçen Hadisler
    • İyilik Kelimesi Geçen Hadisler
    • Huzur Kelimesi Geçen Hadisler
    • Cehennem Kelimesi Geçen Hadisler
    • Cennet Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hadis Kelimesi Geçen Hadisler
    • Peygamber Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kuran Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hayat Kelimesi Geçen Hadisler
    • Ruh Kelimesi Geçen Hadisler
    • İnsan Kelimesi Geçen Hadisler
    • şeytan Kelimesi Geçen Hadisler
    • Melek Kelimesi Geçen Hadisler
    • Nefs Kelimesi Geçen Hadisler
    • Dünya Kelimesi Geçen Hadisler
    • Abdest Kelimesi Geçen Hadisler
    • Bayrak Kelimesi Geçen Hadisler
    • İslam Kelimesi Geçen Hadisler
    • Birlik Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kadın Kelimesi Geçen Hadisler
    • Erkek Kelimesi Geçen Hadisler
    • İman Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kurban kelimesi Geçen Hadisler
    • Bozgun Kelmesi Geçen Hadisler
  • HADİSLERLERLE SÜRELERİN FAZİLETİ
    • HADİSLER HAKKINDA AÇIKLAMA
    • 001. Fatiha Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 002. Bakara Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 003. Âl-i İmran Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 004. Nisa Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 005. Maide Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 006. En’âm Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 007. A’raf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 008. Enfal Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 009. Tevbe Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 010. Yunus Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 011. Hud Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 012. Yusuf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 014. İbrahim Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 015. Hicr Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 016. Nahl Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 017. İsra Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 018. Kehf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 019. Meryem Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 022. Hac Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 023. Mü’minun Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 024. Nur Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 025. Furkan Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 026. Şuara Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 028. Kasas Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 029. Ankebut Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 030. Rum Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 031. Lokman Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 032. Secde Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 033. Ahzab Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 034. Sebe Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 035. Fatır Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 036. Yasin Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 037. Saffat Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 038. Sad Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 039. Zümer Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 040. Mü’min Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 041. Fussilet Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 042. Şura Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 044. Duhan Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 046. Ahkaf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 047. Muhammed Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 048. Fetih Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 049. Hucurat Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 050. Kaf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 051. Zâriyat Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 052. Tur Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 053. Necm Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 054. Kamer Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 055. Rahman Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 056. Vakıa Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 057. Hadid Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 058. Mücadele Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 059. Haşr Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 060. Mümtehine Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 061. Saf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 062. Cum'a Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 063. Münafikun Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 064. Tegabün Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 065. Talak Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 066. Tahrim Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 067. Mülk Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 068. Kalem Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 072. Cin Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 073. Müzzemmil Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 074. Müddessir Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 75. Kıyamet Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 76. İnsan Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 79. Naziat Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 80. Abese Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 81. Tekvir Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 83. Mutaffifin Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 84. İnşikak Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 85. Büruc Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 89. Fecr Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 91. Şems Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 92. Leyl Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 93. Duha Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 96. Alak Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 107.Maun Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 108.Kevser Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 110.Nasr Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 111.Tebbet Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 112.İhlas Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 113.Felak Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 114.Nas Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • Ayetel Kürsi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
  • KURANI KERİM 1-6236 Ayet
  • HADİSLER
    • 6 HADİS KİTABI İNDİR
    • HADİSLERLE SÜRELERİN FAZİLETİ
    • HADİSİ ŞERİFLERDE KISSALAR
    • KONULARA GÖRE HADİS >
      • HADİSLER HAKKINDA AÇIKLAMA
      • KAYNAKLAR
      • Allah Korkusuyla Ağlamak
      • Alçak Gönüllü Olma
      • Alım-Satım
      • kaplarla ilgili
      • Ecel
      • Abdest
      • Af ve Mağfiret
      • âlem
      • Allah'ın Sıfatları
      • Arazi
      • Ariyet
      • Arkadaş
      • Ashab-ı Kiram
      • Av Konusu
      • Azad
      • Bazı Amellerin Fazileti
      • Bazı Mekanların Fazileti
      • Bazı Peygamberlerin Faziletleri
      • Bazı Zamanların Fazileti
      • Bedir, Akabe
      • Bina
      • Borç
      • Cennet ve Cehennem
      • Cidal Mîra
      • Cihad
      • Cimrilik
      • Dava
      • Davet
      • Dil
      • Diyet
      • Dua
      • dünya
      • Ehl-i Beyt
      • Ensar
      • fakirler
      • Fakr
      • Fitne
      • Gasb
      • Gazveler
      • Gıybet
      • giyecek
      • Gusül Abdesti
      • günahları hatırlamak
      • Hac
      • Hastalık ve Musibetler
      • Haraç
      • Hased
      • Haya
      • hasta
      • Hayız
      • Hediye
      • Hırs
      • Hibe
      • Hicretler
      • Hidane
      • hikmet
      • Hilafet
      • Hudud
      • Hul
      • Hulk ( Huy )
      • içecekler
      • isim
      • iddet
      • iflas
      • ilim
      • İman ve İslam ın Fazileti
      • itikaf
      • itikaf,îlâ
      • itikaf, İhyau'l-mevat
      • İslam
      • iyilik
      • iyi sıfatlarıyla anma
      • Kader
      • Kadının Hakkı
      • Kadının Yolculuğu
      • Kanaat
      • kasâme
      • katil
      • kebair
      • kesb
      • kesimler
      • kısas
      • kıskançlık
      • kıssalar
      • kıyamet
      • kibir
      • Kitabu'z-Zikr
      • kocanın hanımı üzerindeki hakkı
      • korku
      • Kur'an
      • Kur'an ve Sünnet
      • Kur'an'ı Kerim'i Okuma
      • kurban
      • lanetleme
      • lian
      • libas
      • lukata(buluntular)
      • mahrem
      • medh
      • mehr
      • mescidler
      • mev'izeler
      • miras
      • misafirlik(ziyaret)
      • mizah ve şakalaşma
      • mudarebe
      • muhtelif cemaatler
      • muhtelif hadisler
      • musiki ve eğlence
      • muskalar
      • mutakebe
      • muzâra'a
      • müdebber
      • müsabaka
      • müsteşar
      • namaz
      • nasihat ve meşveret
      • nefis
      • nezir
      • nifak
      • nikah
      • niyet
      • oruç
      • oyun ve eğlence
      • öfke(gadab)
      • ölüm
      • ölümü hatırlamak
      • perhiz
      • rahmet(merhamet)
      • rehin
      • Resulullah'ın Ailesi
      • rıfk
      • riya
      • rüya
      • sabır
      • sadaka
      • sadaka ve nafaka
      • sahabe dışında
      • sehavet ve kerem
      • sıdk ve doğruluk
      • sıla-i rahm
      • sihir ve kehanet
      • sohbet
      • sual
      • Suf'a
      • şeytan
      • şiir
      • şirketler
      • taharet
      • talak
      • tefsir
      • temizlik
      • teşekkür
      • tevbe
      • tevekkül ve yakin
      • teyemmüm
      • tıp
      • uğursuzluk ve fal
      • umrâ ve rukba
      • uyuma ve uyanma adabı
      • uyumak
      • ümmü veled
      • ümmü zer' hadisi
      • vaad
      • vakıf
      • vasiyet
      • vefasızlık(gadr)
      • vekâlet
      • veled-i zina
      • vera' ve takva
      • yalan
      • yazı
      • yemin
      • yeryüzünde
      • yıldızlar
      • yiyecekler
      • yolculuk
      • zekat
      • zıhâr
      • zinet
      • zulüm
      • zühd
      • zühd-fakr
    • KÜTÜBİ SİTTE 7300 HADİS >
      • Kütübi Sitte Programı
      • KÜTÜBÜ SİTTE KAYNAKLI 7300 HADİS
      • Kütübü Sitte Ebook Html
      • Kütüb-i Sitte Hadis Programı 1.0
    • 40 Kudsi Hadis
    • KELİMELERE GÖRE HADİS >
      • Kelimelere Göre Hadis Blog
      • Tevbe Kelimesi Geçen 98 Hadis
      • Cennet İle İlgili 358 Hadis
      • Cehennem İle İlgili 202 Hadis
      • Dünya İle İlgili 222 Hadis
      • Nefs İle İlgili 143 Hadis
      • Oruç İle İlgili 182 Hadis
      • Farz İle İlgili 110 Hadis
      • Zekat İle İlgili 92 Hadis
      • Untitled
      • Kıyamet ile ilgili 342 Hadis
      • Bazı Amellerin Fazileti
      • Kabir ile İlgili 54 Hadis
      • Fitne ile İlgili 64 Hadis
      • Ceza ile İlgili 97 Hadis
      • Miraç İle İlgili 5 Hadis
      • İman İle İlgili 162 Hadis
      • Şeytan ile ilgili 175 Hadis
      • Melek ile ilgili 148 Hadis
      • Yemek ile ilgili 126 Hadis
      • Ölüm ile ilgili 136 Hadis
      • Yalan ile ilgili 127 Hadis
      • Hz Muhammed sallallahü aleyhi ve sellem ile İlgili 324 Hadis
      • Sıkıntı ile ilgili 45 Hadis
      • Şİfa ile ilgili 41 Hadis
      • Güç ile ilgili 44 Hadis
      • Sihir ile ilgili 20 Hadis
      • Abdest ile ilgili 286 Hadis
      • Sakal Kelimesi Geçen 31 Hadis
  • SAHİH-İ BUHARİ
    • TAKDİM
    • SUNARKEN
    • Giriş
    • Ahbar
    • Akika
    • Alım-Satım
    • Alış-Veriş
    • Av
    • Bed'ul Hak
    • Cenazeler
    • Cezalar
    • Cihad
    • Cizye
    • Cuma
    • Diyetler
    • Dua
    • Edep
    • Enbiya
    • Ensarın Menkıbeleri
    • Feraiz
    • Fıtır Sadakası
    • Fitne
    • Giyim-Kuşam
    • Hac
    • Hasta Ziyareti
    • Havaleler
    • Hibe
    • Hileler
    • Hükümler
    • Humus
    • Husumetler
    • İcare
    • İçecekler
    • İkrah
    • İlim
    • İman
    • İstikraz
    • İstitabe
    • İtikaf
    • İtisam
    • İzin
    • Kader
    • Kefaret
    • Köle Azadı
    • Kuran'ın Faziletleri
    • Lukata
    • Medinenin Fazileti
    • Megazi
    • Mekke ve Medine Mescidlerinde Namaz
    • Menkıbeler
    • Muhsar
    • Mukateb
    • Musaakat
    • Muzaraat
    • Nafakalar
    • Namaz >
      • Namaz
      • iki bayram
      • Namaz İçinde Amel
      • Namaz Vakitleri
      • Namazın Kısaltılması
      • Namazın Sıfatları
      • Tatavvu Namazı
      • Yağmur Namazı
      • Sehv
      • Secdeler
      • Vitr Namazı
      • Korku Namazı
      • Güneş ve Ay Tutulması
      • Ezan
      • Teravih Namazı
    • Nikah
    • Ortaklık
    • Oruç
    • Rehin Tutma
    • Rikaak
    • Rüya
    • Sahabelerin Faziletleri
    • Savaşlar
    • Secdeler
    • Selem
    • Sulh
    • Şahitler
    • Şartlar
    • Şuf'a
    • Talak
    • Teheccüd
    • Tefsir
    • Temenni
    • Temizlik
    • Tevhid
    • Tıp
    • Udhiyeler
    • Umre
    • Vahiy
    • Vasiyet
    • Vekalet
    • Yemin Kefareti
    • Yeminler
    • Yiyecekler
    • Zekat
    • Zulümler
  • İLÂHİ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DÂVET
    • İLAHİ GÖRÜŞ BİRLİĞİ'NE DAVET
    • TAKDİM
    • ALLAH-U TEÂLÂ VE TEKADDES HAZRETLERİ'NİN MÜMİNLERİN BİRLEŞMELERİNİ EMİR BUYURDUĞUNA DAİR ÂYET-İ KERİME'LER
    • ALLAH-U TEÂLÂ'NIN MÜMİNLERİN BİRLEŞMELERİNİ EMİR BUYURDUĞU HALDE AYRILIK YAPANLARIN HAKKINDA VERDİĞİ HÜKÜM VE CEZALAR
    • BÖLÜCÜLERE ARKA ÇIKANLAR
    • İLÂHÎ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DAVET
    • ALLAH-U TEÂLÂ’NIN KELÂMI İLE MAHLÛKUN KELÂMINI AYIRT EDEMEYEN BÖLÜCÜLERE CEVAP
    • ALLAH-U TEÂLÂ’NIN EMİR VE HÜKÜMLERİNİ BIRAKIP İMAMLARINA İMAN EDEN SAPIKLAR NASIL DİNDEN ÇIKTILAR?
  • İSLAMİ VİDEOLAR
    • Dinle Ya Ali
    • Esmaül Hüsna Dinle
    • Kalplerin Keşfi İmam Gazali Hz.
  • HAKK'A GİDEN YOL; TASAVVUF"UN LÜZUMU
  • TASAVVUF'UN ASLI HAKİKAT VE MARİFETULLAH İNCİLERİ
    • Takdim
    • 1. BÖLÜM
    • 2. BÖLÜM
    • 3. BÖLÜM
    • 4.BÖLÜM
    • 5.BÖLÜM
    • 6.BÖLÜM
    • 7.BÖLÜM
    • 8.BÖLÜM
    • 9.BÖLÜM
    • 10.BÖLÜM
    • 11.BÖLÜM
    • 12.BÖLÜM
    • 13.BÖLÜM
    • 14.BÖLÜM
    • 15.BÖLÜM
    • 16.BÖLÜM
    • 17.BÖLÜM
    • 18.BÖLÜM
    • 19.BÖLÜM
    • 20.BÖLÜM
    • 21.BÖLÜM
    • 22.BÖLÜM
    • 23.BÖLÜM
    • 24.BÖLÜM
    • 25.BÖLÜM
  • KÜTÜBİ SİTTE 7300 HADİS
    • 1000
    • 2000
    • 3000
    • 4000
    • 5000
    • 6000
    • 7000
    • 300
  • PEYGAMBERİMİZ EFENDİMİZ (S.A.V)
    • Peygamberlikten Önceki Hayat
    • Kısaca Hayatı
    • Miraç Mucizesi
    • Veda Hutbesi
    • PEYGAMBER EFENDİMİZ (S.A.V)'İN SÜNNETLERİ >
      • Misvak >
        • Misvak Kullanmak Kadın Erkek Bütün Müslümanlar İçin Sünnettir
        • Misvakın faydalı olduğunu gösteren ilmi araştırmalar var mıdır?
        • Acaba dil fırçalanır mı, Peygamberimiz (asm) dilini misvaklar mıydı?
        • Misvak nasıl kullanılır, bu konuda bilgi verir misiniz?
        • Misvak Çok Ağır ve Acı Kokuyor Kullanılır mı?
        • Misvak ile ilgili hadisler
        • Diş Temizliği ve Misvak
      • Su İçme Adabı
      • Hapşıran Kişiye “Çok Yaşa” Demek Doğru mudur?
      • Tırnak Kesme Edebi
      • Cömertlik
      • Gözlerine Sürme Çekmesi
      • Peygamber efendimiz (s.a.v)Oturuş şekileri
      • Peygamber efendimiz (s.a.v) Yürüyüşü
      • Peygamber efendimiz (s.a.v) Yemek Konusunda Sünnetleri
      • Peygamber efendimiz (s.a.v) Sakal,Bıyık Sünneti
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Temizliğe Verdiği Önem
      • Peygamber Efendimiz'in (s.a.v) İstişareye Verdiği Ehemmiyet
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Beden Dili ve Üslubu
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Misafir Sünneti
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Konuşma Sünneti
      • Peygamber Efendimiz(s.a.v) Alçak Gönüllülüğü
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Merhamet ve Affediciliği
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Doğruluğu
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Güvenilirliği
      • Peygamber Efendimizin (s.a.v) Yüzme, Ok Atma, Ata Binme Sünnetleri
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Kişisel Bakımı
      • Peygamber Efendimiz(s.a.v) her zaman dua ederdi.
      • Peygamber Efendimiz(s.a.v) Kuran Okurken
      • KOMŞU HAKKI >
        • Komşu Hakkı
        • İslam'da çevre ve komşuluk konusunda bilgi verir misiniz?
        • Peygamberimizin (s.a.v) Yahudi komşuları var mıydı?
    • Sevgili Peygamberim 11 Cilt >
      • 1
      • 2
      • 3
      • 4
      • 5
      • 6
      • 7
      • 8
      • 9
      • 10
      • 11
  • İSLÂM İLMİHALİ
  • PEYGAMBER EFENDİMİZ (S.A.V) SÜNNETLERİ
  • DİNİ FİLMLER
  • MAFİRETNAME
    • Kısa Bilgi
    • İsmail Fakirullah Hazretleri
    • İbrahim Hakkı Hazretleri
    • Mafiretname >
      • 1
      • 2
      • 3
      • 4
      • 5
      • 6
      • 7
      • 8
      • 9
      • 10
      • 11
      • 12
      • 13
      • 14
      • 15
      • 16
      • 17
      • 18
      • 19
      • 20
      • 21
      • 22
      • 23
      • 24
      • 25
      • 26
      • 27
      • 28
      • 29
      • 30
      • 31
      • 32
      • 33
      • 34
      • 35
      • 36
      • 37
      • 38
      • 39
      • 40
      • 41
      • 42
      • 43
      • 44
      • 45
      • 46
  • ESMAÜL HÜSNA
    • Allah-u Teâlâ’nın Sıfatları
    • Esmaül Hüsna Tüm Kaynakları
    • 286 Esmaül Hüsna
    • Tirmizi Ayrıntılı
    • Esmaül Hüsna Şerhi - İmam Gazali Hazretleri
    • ALLAH-U TEÂLÂ'NIN EN GÜZEL İSİMLERİ ESMÂÜ'L-HÜSNÂ
    • Cevşeni Kebir >
      • CEVŞENİ KEBİR KAYNAK-ARAPÇA-TÜRKÇE
      • Cevşeni Kebir Kaynağı
      • Cevşeni Kebir Arapça
      • Cevşeni Kebir Türkçe
      • Cevşeni Kebir 3D E-Kitap
      • Cevşeni Kebir Sıralı
  • NAMAZ KILMAK İÇİN İLK ÖNCE İMAN
  • NAMAZ HAKKINDA HERŞEY TÜM DETAYLARIYLA
    • Namaz Hakkında Herşey
    • Namaz Hakkında Bilinmesi Gerekenler >
      • Kıyam-Rukü-Secde... Resimli Anlatım
      • Kamet
      • Namazda Okunan Ayet ve Dualar
      • Namazlarda Okunan Dualar
      • Namazlarda Okunan Bazı Sûreler
      • Namazin Şartlari
      • Namazin Rukünleri
      • Namazın Vacipleri
      • Namazin Sünnetleri
      • Namazı Bozan Seyler
      • Namazin Mekruhlari
      • Namaz Kılmamanın Cezası
      • Namazda Okunan Surelerin Sırası
      • Zamm-ı Sure Okumakla İlgili Sorular
      • Namazla İlgili Soru Cevap
      • Sehiv Secdesi
      • Kurtuluşun Namaz Hakkında Tavsiyeleri
    • Namaz Videolu Anlatım >
      • Sabah Namazı
      • Öğle Namazı
      • İkindi Namazı
      • Akşam Namazı
      • Yatsı Namazı
      • Vitir Namazı
    • Namaz İle İlgili 1229 Hadis
    • Farz Namazlar(5 Vakit Namaz) >
      • Sabah Namazı
      • Öğle Namazı
      • İkindi Namazı
      • Akşam Namazı
      • Yatsı Namazı
      • Vitir Namazı
    • Namaz Çeşitleri >
      • Cuma Namazı
      • Cenaze Namazı
      • Teravih Namazı
      • Bayram Namazları
      • Duha(Kuşluk)Namazı
      • Tesbih Namazı
      • Evvabin Namazı
      • İstihare Namazı
      • Teheccüd Namazı
      • Yolculuk Namazı
      • Hasta Namazı
      • Hacet Namazı
      • İşrak Namazı
    • Namaz vakitleri >
      • Sabah Namazı
      • Öğle Namazı
      • İkindi Namazı
      • Akşam Namazı
      • Yatsı Namazı
      • Vitir Namazı
      • Kerahat Vakitleri
      • Kaza namazları ne zaman ve nasıl kılınır?
  • ABDEST HAKKINDA HERŞEY
    • Abdest ile ilgili 286 Hadis
    • Abdest Anlatımı
    • Abdest Nasıl Alınır Videolu Anlatım
    • Abdest Nasıl Alınır Resimli Anlatım
    • Teyemmüm Ne demek
    • Gusül Abdesti >
      • Gusül Abdesti Anlatım
      • Gusül Abdesti Resimli Anlatım
      • Gusül Abdesti Videolu Anlatım
    • Abdest Nedir?
    • Abdestin Sahih Olmasının Şartları Nelerdir?
    • Abdestin Farzları Nelerdir?
    • Yüzün Yıkanacak Kısmı Neresidir?
    • Sakallı Olan Kimseler Çenelerini Nasıl Yıkarlar?
    • Başı Meshetmek Ne Demektir?
    • Başın Meshi Farz Olan Miktarı Ne Kadardır?
    • Abdeste Mâni Olmayan Haller:
    • Abdestin Sünnetleri Nelerdir?
    • Abdestin Âdâbı (Müstehabları) Nelerdir?
    • Abdestin Mekruhları Nelerdir?
    • Abdesti Bozan Şeyler Nelerdir?
    • Abdesti Bozmayan Şeyler Nelerdir?
    • Kaç Çeşit Abdest Vardır?
    • Farz Olan Abdestler
    • Vâcib Olan Abdestler:
    • Mendûb Olan Abdestler:
    • Abdest Nasıl Alınır?
    • Abdest Duâları
    • Özür Ne Demektir?
    • Özürlü Sayılmanın Şartı Nedir?
    • Özür Sâhipleri İle İlgili Hükümler Nelerdir?
    • Abdestin Fazileti
  • İSLÂM'A VE MÜSLÜMANLARA EN BÜYÜK DARBEYİ VURAN VEHHÂBÎLER
  • İSLAMİ ÖNEMLİ KONULAR
    • Tesettür, Türban, Örtünme Hakkında Herşey
    • Müslümanların Bilmesi Gerekenler >
      • Farz, Haram, Mekruh, Mendub, Mübah, Müfsid, Müstehab, Sünnet, Vacip
      • İslami bir bilginin doğru olup olmadığını araştırmadan paylaşan günaha girer mi?
      • Şeriat nedir, nasıl yaşanır, bu asırda şeriat geçerli midir?
      • Yüz Şehid Sevabı
      • Laiklik Nedir?
      • İran, Arabistan gibi şeriat ile yönetilen ülkelerin yönetim şekli doğru mudur?
      • Ülke yönetiminin şeriat veya laiklik olup olmaması konusunda bilgi verir misiniz?
      • Günümüzdeki laiklik acaba dinimizle çatışmakta mıdır?
      • Kız çocuklarının kız-erkek karışık eğitim veren bir okula gitmesi caiz mi?
      • Batılı Kaldırıyoruz
    • Hz. Mehdi Hakkında Herşey
    • Alevilik Sorunu Çözüldü >
      • Alevîlik nasıl doğmuştur? Bir mezhep mi yoksa bir tarikat mıdır?
      • Şu an günümüzde bulunan Aleviler doğru yoldan sapmışlar mıdır? Aleviler bidat ehli midir? Aleviler ile görüşmek uygun mudur?
      • Aleviler neden Ramazan orucu tutmaz namaz kılmaz? Hz.Ali'nin bunları yaptığından haberleri yok mu?
      • Aleviliğin bozulma nedeni nedir? Alevilik bir mezhep midir?
      • Camilerin yanında cemevlerinin açılmasının dini açıdan bir sakıncası olur mu? Yazının Devamı:
      • ŞİİLİK,ALEVİLİK,CAFERİLİK
      • MEZHEPLER ve MEŞREPLER
      • Ehl-i Sünnet Mezhepler
      • Son Söz
    • Televizon Gerçeği ve Bırakma Yolları >
      • Televizonu Tanıyalım
      • Televizyonun Zararları
      • Televizon Güzellik Anlayışını Değiştirir
      • Şeytanın tuzağı ve şeytanın silahı olan televizon,film,konsol oyunlarını bırakın.
      • Bir Hadis
      • Gençler İçin
      • Birkaç Kelime Daha
      • Esmaül Hüsna Şerhi İmam Gazali Hz.Es'Selam bölümü
      • Dünya hayatı bir oyundan, bir oyalanmadan başka birşey değildir.
      • 5-İslamı kötüler ,müslümanları terörist gösterir.
      • Şuan televizon insan ve cin şeytanlarının elindedir
      • Televizondan nefret ediyorum
      • Televizon Ve Bilgisayar Arasındaki FArk
      • Son Söz-Son Karar
    • Susmak ve Susmaktaki Hikmetler
    • Sözün Güzelini Söyleyebilme!
    • Heykel Sanat Mı Yoksa Haram mı?
    • Resim,Heykel(Suret),Fotoğraf Hakkında Bilgiler >
      • Resim,Heykel(Suret),Fotoğraf Hakkında Bilgiler
      • Resim yapmak
      • Heykel
    • Şarkı,Türkü,Müzik,Çalgı Aletleri Hakkında Bilgiler
    • Kaş Aldırma Hakkında Detaylı Bilgi >
      • Kadınlar için kaş almak, kaşları yolmak, bacak ve yüzdeki kılları gidermek, kaşların arasında ve kenarlarında biten kılları almak caiz midir?
      • Erkeklerin iki kaşın arasında bulunan kılları alması caiz midir?
      • Erkeklerin kaşlarını alması caiz midir?
  • DUALAR
    • Dua Kelimesi geçen 356 Hadis
    • Tirmizi Dualar
    • Kıtabu'd-Daavat(Dualar Kitabı) Sahih-i Buhari
    • Ayeti Hırz
    • Ramazül Ehadis Dualar
    • Evradı Kudsiye Tamamı(1-154)
    • DUALAR VİDEOLU >
      • Cevşeni Kebir
      • Delalin Nur
      • Sekine Duası
      • Delali Hayrat
      • Evradı Kudsiye
  • Mezhepler Hakkında Çok Açıklayıcı Bilgiler
    • İslamiyet’teki mezheplerin farklı oluşunun hikmeti nedir? Mezhepler neden ortaya çıkmıştır?
    • Mezheb taklidi nasıl olur? Ben Şafiiyim ama bazende Hanefi mezhebine göre davranıyorum, çünkü ikiside Peygamberimizin (asm) yaptığı şeyleri söylüyor..
    • Peygamberimizin (s.a.v) yaptığı ibadet birdir. Nasıl dört şekilde yapılır? Mezheplerin farklılığı hakkında detaylı bilgi verir misiniz?
    • Çok açıklayıcı yazılar
    • Mezheplerin Ortaya Çıkışı
  • SALAVATI ŞERİFELER
    • 2 NUR'UL HATEM SALAVATI
    • 200 Çeşit Salavat Slayt
    • 200 Çeşit Salavatı Şerife
    • 200 Çeşit Salavatı Şerife Resim
    • 200 salavat
  • HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm
    • Eser Hakkında
    • En Büyük Delil
    • En Büyük Nimet
    • Şânı Yüce Peygamber
    • Ağır Bir Misâk
    • Emniyetli Şehir Mekke Ve Kâbetullah
    • İçli Bir Duâ
    • Hâşim
    • Fil Kıssası
    • İlâhî Muhafaza
    • Hilfül-fudûl
    • Peygamber Evlâtlığı
    • Ğâr-ı Hira
    • Hanifler
    • Kur’an-ı Kerim
    • Ağır Söz
    • İLK ÜÇ YIL ve İLK MÜSLÜMANLAR 2
    • İLK ÜÇ YIL ve İLK MÜSLÜMANLAR 3
    • İLK ÜÇ YIL ve İLK MÜSLÜMANLAR 4
    • Her Fırsatta Tebliğ
    • Rahmânî Tesellî
    • Uzlaşma Teklifleri / 1
    • Uzlaşma Teklifleri / 2
    • Yalan ve İftiralar / 1
    • İnatça İtirazlar
    • Alaylı İstekler
    • Kötü Zan ve Ahmakça Taklit
    • Câhiliye Sapıklığı
    • Şirkte Israr
    • Ölüm Ötesini İnkâr Edenler!
    • İmana Karşı, Küfür Taktikleri
    • Alaya ve Eğlenceye Alma
    • Müslümanlara Yapılan Zulüm ve İşkenceler
    • Müşriklerin Başlıca Düşmanlık Sebepleri
    • Baş Düşmanlar
    • Habeşistan’a Birinci Hicret (615 M.)
    • Şakk-ı Kamer Mucizesi
    • Habeşistan’a İkinci Hicret (616 M.)
    • Müslüman Olan Hıristiyanlar
    • Tâif Yolculuğu
    • Kabileleri İslâm'a Dâvet
    • Peygamber Şehri Medine’ye Doğru
    • İkinci Akabe Biatı (622 M.)
    • İslâm'ı Öğretmek İçin Medine Halkına Gönderilen İki Sahabi
    • Hicret Belirtileri
    • Dâr'un-nedve Toplantısı
    • Büyük Hicret
    • Sevr Mağarası
    • Mağara'dan Hareket
    • Tarihi Yolculuk
    • Devamı
  • MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- EFENDİ HAZRETLERİ'NİN HAYAT-I SAADETLERİNDEN İNCİLER
    • (1)Sıfat-ı Hayvaniye
    • (2)- Şeyh Hacı Hafız Bilal Bektaş Efendi'nin Bağlılığı
    • (3)- Hüsamettin Erentuğ Hocamız'ın Bağlılığı 1
    • (4)- Hüsamettin Erentuğ Hocamız'ın Bağlılığı 2
    • (5)- Kafkasyalı Hacı Yunus Efendi'nin Sordukları Soruya, Verdikleri Cevaplar 1
    • (6)- Kafkasyalı Hacı Yunus Efendi'nin Sordukları Soruya, Verdikleri Cevaplar 2
    • (7)- "Hazret-i Allah'ı Aradım, Hiçlikte Buldum!"
    • (8)-"Bu Trene Bin!"
    • (9)- "Nuh'un Gemisi"
    • (10)-"Hazret-i Allah'a ve Resulullah Aleyhisselâm'a Ait Yol"
    • (11)-İlham Edilen Duâ
    • (12)-Ravza-i Mutahhara'nın Şubesi
    • (13)-O'nunla Hayat Hiçbir Şeye Benzemez!
    • (14)-"Yok olmayan var olamaz, varlığı dağıtmak gerek."
    • (15)-"Elbet Doğrudur!"
    • (16)-Nûr-i Muhammedî -s.a.v-
    • (17)-Bazı Dualar
    • (18)-Bazı Duâlar
    • (19)-Şeytanın Verdiği Vesveseler Nasıl Atılır?
    • (20)-Âllah'ım! Şükrümü, Zikrimi, Rızkımı Rızânda Arttır."
    • (21)-"Sen çık aradan, kalsın Yaratan!"
    • (22)-"İlmin hakikisi, O'nun duyurduğu, bildirdiği ilimdir."
    • (23)-"Fenâ bizim olsun, varlık isteyenin olsun."
    • (24)-"Allah'ım Afiyet-i Ebediyeyi İhsan Buyursun."
    • (25)-"İnsan Sevdiğiyle Haşrolunur"
    • (26)-"O Kurtarırsa Kurtuluruz!"
    • (27)-"Akıllı Odur Ki!"
    • (28)-"Hayat-ı Hakiki"
    • (29)-"Akıllı Odur Ki!"
    • (30)-"İman Kardeşliği"
    • (31) -"İman Kardeşliği"
    • (32) -"Sükût Eden Kurtulmuştur"
    • (33)-"Boş Sözle Cennete Girilmez"
    • (34)"Dünyada garip, yahut yolcu gibi ol!"
    • (35)-"Allah Kuluna Kâfidir!"
    • (36)-"Su!"
    • (37)-"Bu Yolun Hakikati"
    • (38)-Hikmet Arayan Süzülüp Geçer
    • (39)-Güzellik ancak Hazret-i Allah ve Resul'ündedir.
    • (40)-"İstikbal"
    • (41)-"Sadaka Şifaya Vesile"
    • (42)-Ehli Olana Saadet, Ehli Olmayana Felâket
    • (43)-Cennet Bahçesi
    • (44)-İbadet
    • (45)-Namaz
    • (46)-Ahiret Dünyadan Çok Hayırlı
    • (47)-Şeytanın Hileleri
    • (48)-Marifet Evi Kalp
    • (49)-Nasihatler
    • (50) -Temizi Temiz, Pisi Pis Bilmek Lâzım!
    • (51) -Ağaç da O'nun, Meyvesi de O'nun!
    • (52)-Ne Güzel Bir Numune
    • (53)-Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Husus
  • SÖZLER VE NOTLAR
    • Muhterem Ömer Öngüt -kuddise sırruh- Efendi Hazretleri'nin Hayat-ı Saadetlerinden İnciler Chm
    • Sözler ve Notlar 1
    • Sözler ve Notlar 2
    • Sözler ve Notlar 3
    • Sözler ve Notlar 4
    • Sözler ve Notlar 5
    • Sözler ve Notlar 6
    • Sözler ve Notlar 7
    • Sözler ve Notlar 8
    • Sözler ve Notlar 9
    • Sözler ve Notlar 10
    • Sözler ve Notlar 11
    • Sözler ve Notlar 12
    • Sözler ve Notlar 13
    • Sözler ve Notlar 14
    • Sözler ve Notlar 15
    • Sözler ve Notlar 16
    • Sözler ve Notlar 17
    • Sözler ve Notlar 18
    • Sözler ve Notlar 19
    • Sözler ve Notlar 20
    • Sözler ve Notlar 21
    • Sözler ve Notlar 22
    • Sözler ve Notlar 23
    • Sözler ve Notlar 24
    • Sözler ve Notlar 25
    • Sözler ve Notlar 26
    • Sözler ve Notlar 27
    • Sözler ve Notlar 28
    • Sözler ve Notlar 29
    • Sözler ve Notlar 30
    • Sözler ve Notlar 31
    • Sözler ve Notlar 32
    • Sözler ve Notlar 33
    • Sözler ve Notlar 34
    • Sözler ve Notlar 35
  • MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- HAZRETLERİ,YARGI KARARLARI İLE, HAKLARINDAKİ İFTİRA VE İSNADLARDAN AKLANDI;
  • ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH-İFTİRALARA CEVAPLAR
    • HAKİKAT’E ve ŞAHSIMA YAPILAN İFTİRA ve HAKARETE CEVAPTIR
    • MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- HAZRETLERİ,YARGI KARARLARI İLE, HAKLARINDAKİ İFTİRA VE İSNADLARDAN AKLANDI;
    • HAİN TEZGAH
    • Kadir Mısıroğlu'nun İftira ve Hezeyanlarına Cevap
    • Ebubekir Sifil'in "Sefilnâme"sine Cevap
    • Mustafa Özcan'ın Yazısına Cevap
    • 3D E-KİTAP OLARAK İNDİR
    • Hepsi
    • Kanal 7 Ömer ÖNGÜT -Kuddise Sirruh tekzip kararı
    • Samanyolu Ömer ÖNGÜT -Kuddise Sirruh tekzip kararı
  • İHVANLAR
  • BESMELE-İ ŞERİFE'NİN ÖNEMİ, FAZİLETİ, HİKMETİ VE ESRARI
  • ORGAN NAKLİ VE VASİYETİ CÂİZ MİDİR?
  • DELAİL-İ HAYRAT
    • DELAİLİ HAYRAT HAKKINDA AÇIKLAMA
    • TOPLAM SALAVAT
    • PAZARTESİ
    • SALI
    • ÇARŞAMBA
    • PERŞEMBE
    • CUMA
    • CUMARTESİ
    • PAZAR
    • PAZARTESİ(2)
  • TESETTÜR-ÖRTÜNME-KAPANMA
    • SESLİ DİNLE-TESETTÜR HAKKINDA HERŞEY
    • Daha fazla Bilgi
    • Tesettür,Örtünme,Kapanma Programı 3
    • İnananlar İçin Tesettür Kesinlikle Uyulması Gerekli Bir Farzdır
    • Kur'an'da Başörtüsü Yok Diyenlere
    • Açılıp Saçılarak Yürümeyin(Ahzab 32,33,34.Ayet Tefsiri)
    • Irzlarınızı Koruyun(Nur Süresi 31.Ayet Tefsiri)
    • Müminlerin Hanımlarına Söyle(Ahzab Süresi 59.Ayet Tefsiri)
    • Kapanmanın Önemini 8 Dakikada Anlayın
    • Tesettür Hakkında En Gerekli Bilgiler
    • Resimdeki Tesettür
    • 12 Madde De Örtünme Gerçeği
    • Tesettürle Ilgili Bilinmesi Gerekenler
    • Kalbini Yokla Kalbinide Vücudun gibi sergileyebilirmiydin?
    • Başörtüsü nasıl örtülür
    • TESETTÜR
    • Tesettürle ilgili ayet ve hadisler nelerdir?
    • Tesettürle İlgili Hadisler
    • Çarşaf
    • Cilbab
    • Peçe
    • Gerçekten Tesettürlü müsün?
    • İslam'ın öngördüğü bir örtünme şekli var mı?
    • Başörtüsünün hükmü nedir? Başı açık gezmek insanı nasıl bir tehlikeye götürür?
    • Makyaj (Süslenme Ve Kokulanma)
    • Tesettür ve Türban Özel Dosyası
    • Tesettür, Türban, Örtünme Soru-Cevap
    • Tesettürlü bir kişiyi gördüm
    • Avret ve Örtünme
    • Tesettür Resimleri
    • Modern Tesettür
    • Türbanlı değil tesettürlü kız aranıyor...
    • Hz. Adem'den Günümüze Kadar Gelen Peygamberlerin Dininde Kadının Tesettürü Nasıldı?
    • İslamiyet'den Önce Cahiliye Döneminde Kadınların Giyimi Nasıldı?
    • Nefs-i Emmâre Derecesinde Bulunan İnsanlar
    • 3 Soruya 3 Sorulu Cevap
    • Örtümüze Türban Dediler Önce
    • Örtünmek İsteyenlere
    • Tesettür ve Kul hakkı
    • Kapanan yada Kapanacak Olan Bayanlar
    • Örtülü ve Özgür
    • Kadınlar pantolon giyebilir mi?
    • Kapanmak İstiyorum ama Yapamıyorum
    • Sanal Zina
    • Annem örtünmeme karşı çıkyor ve "Kapanırsan hakkımı helal etmem." diyor
    • Senelerdir Kapanmak Istiyorum Ama Başaramıyorum
    • Artık yollar yürünmez oldu
    • Kadın Kocasının Isteği Üzerine Açık Giyinebilir Mi?
    • Islam Devleti, Tüm Müslüman Kadınların Başını Örtmesini Zorunlu Kılabilir Mi?
    • Gelinlik Giymek Caiz Midir?
    • Başı Açık Çalışabilir Miyim?
    • Giyindiği Halde Açık Olan...hadis
    • Kadının Başı Açık Gezmesinden Dolayı Kocası Mesul Olur Mu?
    • Müslüman ve mümin erkekler siz kadınların örtünmesini ister
    • Ey Müslüman Kadın
    • Tesettür Ayeti Indirilmeden Önce Kadınların Giyimi Nasıldı?
    • Kadının Örtünme Şekli Nasıl Olmalıdır?
    • Tesettürün Hükmü Nedir?
    • Ailem Örtünmeme Karşı Çıkıyorsa Ne Yapmam Gerekir?
    • Peruk kullanmak hakkında bilgi
    • Dandik Tesettür'den Soyunmak İçin 10 Hatırlatma
    • EY MÜSLÜMAN KADIN..!
    • Hangi Tesettür?
    • Tesettürlü Ol Ama...
    • Başörtülü Kızın Babaya Cevabı
    • Kapanmak istemiyorum ama ailem zorla başımı kapatıyor
    • Tesettürlü Ol Ama...
    • Kapanmak istemiyorum ama ailem zorla başımı kapatıyor
    • Buradan sesleniyorum bu tesettür değil.
    • Örtünmek İsteyenlere Samimi Bir Duyuru
    • Tesettürlü bir kişiyi gördüm
    • Size büyük bir oyun oynadılar ey kadınlar .
    • Güncel Bilgiler
  • NEFS
    • Kuranı Kerimde Nefs Kelimesi Geçen Ayetler
    • Nefs Kelimesi Geçen Hadisler
    • İnsan Olabilmek İçin Nefsi Terbiye Etmek Lâzımdır.
    • NEFİS VE NEFİSLE CİHAD
    • NEFİS VE DERECELERİ
    • Nefsi İyi Tanımak
    • Hayat-ı Saadetlerinden İnciler (1)
    • Ey Nefs
    • Nefse göre çalışmak iptiladır
    • Nefsim
    • Mevlana'ya Göre Nefs ve Şeytan
    • Nefsinin Kölesi Değil Allah'ın kulu ol
  • MÜBAREK AYLAR
    • BERAT KANDİLİ DUASI
    • BERAT GECESİ
    • Berat Gecesi
    • MUHARREM AYI VE AŞÛRE GÜNÜ
    • Aşure Günü Hakkında Hadisler
    • Safer ayı için bela ayı diyorlar, bu doğru mudur?
    • ZİLHİCCE, HACC ve KURBAN
    • ZİLHİCCE AYI >
      • Fecr Süresi 30 Ayet
      • Fecr Sûre-i Şerif'i Tefsiri
    • MİRAÇ KÜTÜBİ SİTTE HADİSLER
    • MİRAÇ GECESİ
    • RAMAZAN AYI >
      • RAMAZAN-I ŞERİF ORUÇ VE ZEKÂT
      • Ramazan Kelmesi Geçen 108 Hadis
      • İftar Duası
      • Oruç Kelimesi Geçen 182 Hadis
      • İftar Hakkında 15 Hadis
      • Sahur 10 Hadis
  • İSLAMİ BLOGLAR
    • DİNİPROGRAMLARKURT26
    • KELİMELERE GÖRE HADİSLER
    • NAMAZ HAKKINDA HERŞEY
    • KURANI KERİM TEFSİRİ
    • HATEMİ VELİ
  • HATEMİ VELİ-HATEMİ EVLİYA
    • HÂTEM-İ VELİ HAKKINDA RESULULLAH -SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM- EFENDİMİZ’İN HADİS-İ ŞERİF’LERİ VE ONA VÂRİS OLAN VEKİLLERİNİN İFŞAATLARI(14-56) 83
    • EVLİYÂ-İ KİRAM -Kaddesallahu Esrârehüm- HAZERÂTI’NIN “HÂTEMÜ’L-EVLİY” HAKKINDAKİ BEYAN ve İFŞAATLARI (57-192) 127-274
    • Allah-u Teâlâ’nın Sevgilileri’nin İfşaatlarına İzah ve Açıklamalar(12-125) 147-274
    • Daha Fazla Bilgi
  • Kuranı Kerimde Esmaül Hüsnalar Programı
  • HAKİKAT AYLIK İSLAM DERGİSİ
    • HAKİKAT AYLIK İSLAM DERGİSİ
    • HAKİKAT CHM E-KİTAP
    • HAKİKAT PDF E-KİTAP
    • HAKİKAT 3D-EKİTAP
  • Hakikat İçerik ve İndirme
    • Hakikat İçerik ve İndirme
    • Hakikat İçerik ve İndirme 76
    • Hakikat İçerik ve İndirme 77
    • Hakikat İçerik ve İndirme 78
    • Hakikat İçerik ve İndirme 79
    • Hakikat İçerik ve İndirme 80
    • Hakikat İçerik ve İndirme 81
    • Hakikat İçerik ve İndirme 82
    • Hakikat İçerik ve İndirme 83
    • Hakikat İçerik ve İndirme 84
    • Hakikat İçerik ve İndirme 85
    • Hakikat İçerik ve İndirme 86
    • Hakikat İçerik ve İndirme 87
    • Hakikat İçerik ve İndirme 88
    • Hakikat İçerik ve İndirme 89
    • Hakikat İçerik ve İndirme 90
    • Hakikat İçerik ve İndirme 91
    • Hakikat İçerik ve İndirme 92
    • Hakikat İçerik ve İndirme 93
    • Hakikat İçerik ve İndirme 94
    • Hakikat İçerik ve İndirme 95
    • Hakikat İçerik ve İndirme 96
    • Hakikat İçerik ve İndirme 97
    • Hakikat İçerik ve İndirme 98
    • Hakikat İçerik ve İndirme 99
    • Hakikat İçerik ve İndirme 100
    • Hakikat İçerik ve İndirme 101
    • Hakikat İçerik ve İndirme 102
    • Hakikat İçerik ve İndirme 103
    • Hakikat İçerik ve İndirme 104
    • Hakikat İçerik ve İndirme 105
    • Hakikat İçerik ve İndirme 106
    • Hakikat İçerik ve İndirme 107
    • Hakikat İçerik ve İndirme 108
    • Hakikat İçerik ve İndirme 109
    • Hakikat İçerik ve İndirme 110
    • Hakikat İçerik ve İndirme 111
    • Hakikat İçerik ve İndirme 112
    • Hakikat İçerik ve İndirme 113
    • Hakikat İçerik ve İndirme 114
    • Hakikat İçerik ve İndirme 115
    • Hakikat İçerik ve İndirme 116
    • Hakikat İçerik ve İndirme 117
    • Hakikat İçerik ve İndirme 118
    • Hakikat İçerik ve İndirme 119
    • Hakikat İçerik ve İndirme 120
    • Hakikat İçerik ve İndirme 121
    • Hakikat İçerik ve İndirme 122
    • Hakikat İçerik ve İndirme 123
    • Hakikat İçerik ve İndirme 124
    • Hakikat İçerik ve İndirme 125
    • Hakikat İçerik ve İndirme 126
    • Hakikat İçerik ve İndirme 127
    • Hakikat İçerik ve İndirme 128
    • Hakikat İçerik ve İndirme 129
    • Hakikat İçerik ve İndirme 130
    • Hakikat İçerik ve İndirme 131
    • Hakikat İçerik ve İndirme 132
    • Hakikat İçerik ve İndirme 133
    • Hakikat İçerik ve İndirme 134
    • Hakikat İçerik ve İndirme 135
    • Hakikat İçerik ve İndirme 136
    • Hakikat İçerik ve İndirme 137
    • Hakikat İçerik ve İndirme 138
    • Hakikat İçerik ve İndirme 139
    • Hakikat İçerik ve İndirme 140
    • Hakikat İçerik ve İndirme 141
    • Hakikat İçerik ve İndirme 142
    • Hakikat İçerik ve İndirme 143
    • Hakikat İçerik ve İndirme 144
    • Hakikat İçerik ve İndirme 145
    • Hakikat İçerik ve İndirme 146
    • Hakikat İçerik ve İndirme 147
    • Hakikat İçerik ve İndirme 148
    • Hakikat İçerik ve İndirme 149
    • Hakikat İçerik ve İndirme 150
    • Hakikat İçerik ve İndirme 151
    • Hakikat İçerik ve İndirme 152
    • Hakikat İçerik ve İndirme 153
    • Hakikat İçerik ve İndirme 154
    • Hakikat İçerik ve İndirme 155
    • Hakikat İçerik ve İndirme 156
    • Hakikat İçerik ve İndirme 157
    • Hakikat İçerik ve İndirme 158
    • Hakikat İçerik ve İndirme 159
    • Hakikat İçerik ve İndirme 160
    • Hakikat İçerik ve İndirme 160
    • Hakikat İçerik ve İndirme 161
    • Hakikat İçerik ve İndirme 162
    • Hakikat İçerik ve İndirme 163
    • Hakikat İçerik ve İndirme 164
    • Hakikat İçerik ve İndirme 165
    • Hakikat İçerik ve İndirme 166
    • Hakikat İçerik ve İndirme 167
    • Hakikat İçerik ve İndirme 168
    • Hakikat İçerik ve İndirme 169
    • Hakikat İçerik ve İndirme 170
    • Hakikat İçerik ve İndirme 171
    • Hakikat İçerik ve İndirme 172
    • Hakikat İçerik ve İndirme 173
    • Hakikat İçerik ve İndirme 174
    • Hakikat İçerik ve İndirme 175
    • Hakikat İçerik ve İndirme 176
    • Hakikat İçerik ve İndirme 177
    • Hakikat İçerik ve İndirme 178
    • Hakikat İçerik ve İndirme 179
    • Hakikat İçerik ve İndirme 180
    • Hakikat İçerik ve İndirme 181
    • Hakikat İçerik ve İndirme 182
    • Hakikat İçerik ve İndirme 183
    • Hakikat İçerik ve İndirme 184
    • Hakikat İçerik ve İndirme 185
    • Hakikat İçerik ve İndirme 186
    • Hakikat İçerik ve İndirme 187
    • Hakikat İçerik ve İndirme 188
    • Hakikat İçerik ve İndirme 189
    • Hakikat İçerik ve İndirme 190
    • Hakikat İçerik ve İndirme 191
    • Hakikat İçerik ve İndirme 192
    • Hakikat İçerik ve İndirme 193
    • Hakikat İçerik ve İndirme 194
    • Hakikat İçerik ve İndirme 195
    • Hakikat İçerik ve İndirme 196
    • Hakikat İçerik ve İndirme 197
    • Hakikat İçerik ve İndirme 198
    • Hakikat İçerik ve İndirme 199
    • Hakikat İçerik ve İndirme 200
    • Hakikat İçerik ve İndirme 201
    • Hakikat İçerik ve İndirme 202
    • Hakikat İçerik ve İndirme 203
    • Hakikat İçerik ve İndirme 204
    • Hakikat İçerik ve İndirme 205
    • Hakikat İçerik ve İndirme 206
    • Hakikat İçerik ve İndirme 207
    • Hakikat İçerik ve İndirme 208
    • Hakikat İçerik ve İndirme 209
    • Hakikat İçerik ve İndirme 210
    • Hakikat İçerik ve İndirme 211
    • Hakikat İçerik ve İndirme 212
    • Hakikat İçerik ve İndirme 213
    • Hakikat İçerik ve İndirme 214
    • Hakikat İçerik ve İndirme 215
    • Hakikat İçerik ve İndirme 216
    • Hakikat İçerik ve İndirme 217
    • Hakikat İçerik ve İndirme 218
    • Hakikat İçerik ve İndirme 219
    • Hakikat İçerik ve İndirme 220
    • Hakikat İçerik ve İndirme 221
    • Hakikat İçerik ve İndirme 222
    • Hakikat İçerik ve İndirme 223
    • Hakikat İçerik ve İndirme 224
    • Hakikat İçerik ve İndirme 225
    • Hakikat İçerik ve İndirme 226
    • Hakikat İçerik ve İndirme 227
    • Hakikat İçerik ve İndirme 228
    • Hakikat İçerik ve İndirme 229
    • Hakikat İçerik ve İndirme 230
    • Hakikat İçerik ve İndirme 231
    • Hakikat İçerik ve İndirme 232
    • Hakikat İçerik ve İndirme 233
    • Hakikat İçerik ve İndirme 234
    • Hakikat İçerik ve İndirme 235
    • Hakikat İçerik ve İndirme 236
    • Hakikat İçerik ve İndirme 237
    • Hakikat İçerik ve İndirme 238
    • Hakikat İçerik ve İndirme 239
    • Hakikat İçerik ve İndirme 240
    • Hakikat İçerik ve İndirme 241
    • Hakikat İçerik ve İndirme 242
    • Hakikat İçerik ve İndirme 243
    • Hakikat İçerik ve İndirme 244
    • Hakikat İçerik ve İndirme 245
    • Hakikat İçerik ve İndirme 246
    • Hakikat İçerik ve İndirme 247
    • Hakikat İçerik ve İndirme 248
    • Hakikat İçerik ve İndirme 249
    • Hakikat İçerik ve İndirme 250
    • Hakikat İçerik ve İndirme 251
    • Hakikat İçerik ve İndirme 252
    • Hakikat İçerik ve İndirme 253
    • Hakikat İçerik ve İndirme 254
    • Hakikat İçerik ve İndirme 255
    • Hakikat İçerik ve İndirme 256
    • Hakikat İçerik ve İndirme 257
    • Hakikat İçerik ve İndirme 258
    • Hakikat İçerik ve İndirme 259
    • Hakikat İçerik ve İndirme 260
    • Hakikat İçerik ve İndirme 261
    • Hakikat İçerik ve İndirme 262
    • Hakikat İçerik ve İndirme 263
    • Hakikat İçerik ve İndirme 264
    • Hakikat İçerik ve İndirme 265
    • Hakikat İçerik ve İndirme 266
    • Hakikat İçerik ve İndirme 267
    • Hakikat İçerik ve İndirme 268
    • Hakikat İçerik ve İndirme 269
    • Hakikat İçerik ve İndirme 270
    • Hakikat İçerik ve İndirme 271
    • Hakikat İçerik ve İndirme 272
    • Hakikat İçerik ve İndirme 273
    • Hakikat İçerik ve İndirme 274
    • Hakikat İçerik ve İndirme 275
    • Hakikat İçerik ve İndirme 276
    • Hakikat İçerik ve İndirme 277
    • Hakikat İçerik ve İndirme 278
    • Hakikat İçerik ve İndirme 278
    • Hakikat İçerik ve İndirme 279
    • Hakikat İçerik ve İndirme 280
    • Hakikat İçerik ve İndirme 281
    • Hakikat İçerik ve İndirme 282
    • Hakikat İçerik ve İndirme 283
    • Hakikat İçerik ve İndirme 284
    • Hakikat İçerik ve İndirme 285
    • Hakikat İçerik ve İndirme 286
    • Hakikat İçerik ve İndirme 287
    • Hakikat İçerik ve İndirme 288
    • Hakikat İçerik ve İndirme 289
    • Hakikat İçerik ve İndirme 290
    • Hakikat İçerik ve İndirme 291
    • Hakikat İçerik ve İndirme 292
    • Hakikat İçerik ve İndirme 293
    • Hakikat İçerik ve İndirme 294
    • Hakikat İçerik ve İndirme 295
    • Hakikat İçerik ve İndirme 296
    • Hakikat İçerik ve İndirme 297
    • Hakikat İçerik ve İndirme 298
    • Hakikat İçerik ve İndirme 299
    • Hakikat İçerik ve İndirme 300
    • Hakikat İçerik ve İndirme 301
    • Hakikat İçerik ve İndirme 302
    • Hakikat İçerik ve İndirme 303
    • Hakikat ve İçerik İndrme 304
    • Hakika İçerik ve İndirme 305
    • Hakika İçerik ve İndirme 306
    • Hakikat İçerik ve İndirme 307
    • Hakikat İçerik ve İndirme 308
    • Hakikat İçerik ve İndirme 309
    • Hakikat İçerik ve İndirme 310
    • Hakikat İçerik ve İndirme 311
    • Hakikat İçerik ve İndirme 312
    • Hakikat İçerik ve İndirme 313
    • Hakikat İçerik ve İndirme 314
    • Hakikat İçerik ve İndirme 315
    • Hakikat İçerik ve İndirme 316
    • Hakikat İçerik ve İndirme 317
    • Hakikat İçerik ve İndirme 318
    • Hakikat İçerik ve İndirme 319
    • Hakikat İçerik ve İndirme 320
    • Hakikat İçerik ve İndirme 321
    • Hakikat İçerik ve İndirme 322
    • Hakikat İçerik ve İndirme 323
    • Hakikat İçerik ve İndirme
    • Hakikat İçerik ve İndirme 324
    • Hakikat İçerik ve İndirme 325
    • Hakikat İçerik ve İndirme 326
    • Hakikat İçerik ve İndirme 327
    • Hakikat İçerik ve İndirme 328
    • Hakikat İçerik ve İndirme 329
    • Hakikat İçerik ve İndirme 330
    • Hakikat İçerik ve İndirme 331
    • Hakikat İçerik ve İndirme 332
    • Hakikat İçerik ve İndirme 333
    • Hakikat İçerik ve İndirme 334
    • Hakikat İçerik ve İndirme 335
    • Hakikat İçerik ve İndirme 336
    • Hakikat İçerik ve İndirme 337
    • Hakikat İçerik ve İndirme 338
    • Hakikat İçerik ve İndirme 339
    • Hakikat İçerik ve İndirme 340
    • Hakikat İçerik ve İndirme 341
    • Hakikat İçerik ve İndirme 342
    • Hakikat İçerik ve İndirme 343
    • Hakikat İçerik ve İndirme 344
  • ESERLERİ SESLİ DİNLE
    • ESERLERİ SESLİ DİNLE
    • SESLİ DİNLE-ASHÂB-I KİRAM -Radiyallahu anhüm- HAZERÂTI'NIN HAYATI
    • SESLİ DİNLE-HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm
    • SESLİ DİNLE-İLÂHÎ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DAVET
    • SESLİ DİNLE-İSLÂM İLMİHALİ
    • SESLİ DİNLE-KISAS-I ENBİYÂ Aleyhimüsselâm
    • SESLİ DİNLE-KURANI KERİM MEALİ
    • SESLİ DİNLE-KURANI KERİM TEFSİRİ
    • SESLİ DİNLE-KÜFRÜ HOŞ GÖREN NARCILARIN İÇYÜZÜ
    • SESLİ DİNLE-MEKTUBAT
    • SESLİ DİNLE-MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- EFENDİ HAZRETLERİ'NİN HAYAT-I SAADETLERİNDEN İNCİLER
    • SESLİ DİNLE-NAMAZ
    • SESLİ DİNLE-ALLAH-U TEÂLÂ’NIN SEVGİLİLERİ’NİN İFŞAATLARINA İZAH VE AÇIKLAMALAR
    • SESLİ DİNLE-ORGAN NAKLİ VE VASİYETİ CÂİZ MİDİR?
    • SESLİ DİNLE-SİLSİLEİ SÂDÂT 33-ŞEYH MUHAMMED ES’AD ERBİLÎ (KUDDİSE SIRRUH)
    • SESLİ DİNLE-SÖZLER ve NOTLAR
    • SESLİ DİNLE-TASAVVUF'UN ASLI HAKİKAT VE MARİFETULLAH İNCİLERİ
    • SESLİ DİNLE-YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKINDA BAZI BİLGİLER
    • SESLİ DİNLE-KALPTENİMAN
    • SESLİ DİNLE-TESETTÜR HAKKINDA HERŞEY
    • SESLİ DİNLE-ORGAN NAKLİ VE VASİYETİ CÂİZ MİDİR BÖLÜM BÖLÜM
    • SESLİ DİNLE-HAKİKAT AYLIK İSLÂM DERGİSİ BAŞYAZILARI
    • SESLİ DİNLE-EVLİYÂ-İ KİRAM -Kaddesallahu Esrârehüm- HAZERÂTI'NIN ''HÂTEMÜ'L-EVLİYÂ'' HAKKINDAKİ BEYAN ve İFŞAATLARI
    • SESLİ DİNLE HAKİKİ MUTASAVVIFLAR HAKİKİ VAHDET-İ VÜCUDÇULAR VE SAHTELERİ
    • SESLİ DİNLE-KÜFRÜ HOŞ GÖREN NARCILARIN İÇYÜZÜ wmv
    • SESLİ DİNLE-HAKİKİ MUTASAVVIFLAR, HAKİKİ VAHDET-İ VÜCUDCULAR VE SAHTELERİ
    • SESLİ DİNLE-SAPTIRICI ÖNDERLER VE ONLARA TÂBİ OLANLARIN
    • HIRİSTİYANLARI HİDAYET VE GERÇEK KURTULUŞA DAVET
    • SESLİ DİNLE-Peygamberimiz(s.a.v) Duaları
  • DİNİ PROGRAMLAR
    • İslamikonular Programı 2
    • İslâm İlmihali Programı 1.0
    • Hatemi Veli
    • Dini Programlar (Güncel)
    • Peygamber Efendimizin(s.a.v) Hayatı ve Sünnetleri 3D E-Kitap
    • Peygamber Efendimizin(s.a.v) Hayatı ve Sünnetleri E-kitap 1.0
    • İlâhî Görüş Birliğine Dâvet
    • Kapteniman Programı 3
    • Allah-u Teâlâ'nın En Güzel İsimleri Esmâü'l-Hüsnâ 3D E-KİTAP
    • Kuranı Kerim Hatim Programı 1.0
    • Kur'an-ı Kerim Tefsiri 3D E-Kitap
    • Sadır ilmi Satır İlmi 3D E-kitap
    • Cennet ve Cehennem Programı
    • Nefis ve Dereceleri Programı
    • Besmele-i Şerife'nin Önemi, Fazileti, Hikmeti Ve Esrarı Programı
    • Tesettür,Örtünme,Kapanma Programı 3
    • 200 Salavat-ı Şerife 3d E-Kitap
    • Kurtuluş Programı 2
    • Kütüb-i Sitte Hadis Programı 1.0
    • Tesettür,Örtünme,Kapanma Programı 2
    • Delail-i Hayrat 463 Salavat Programı
    • Tesettür,Örtünme,Kapanma Programı
    • Ömer Öngüt Hz. Kuranı Kerim Meali
    • Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır Orjinal Meali Programı
    • 4 Hak Mezhep
    • 200 Çeşit Salavatı Şerife Programı 3
    • Cevşeni Kebir Programı
    • Cevşeni Kebir 3D E-Kitap
    • Kuranı Kerim Hatim Programı 2.0
    • DİNİ PROGRAMLAR (GÜNCEL)
    • İslamikonular Programı 2
    • Kuranı Kerim Meali Programı 1
    • Dua Programı
    • Dua Programı 2 Ramazan Özel
    • Dini Filmler Programı
    • Esmaül Hüsna Tirmizi
    • Hanefi Mezhebi
    • Maliki Mezhebi
    • Şafi Mezhebi
    • Hanbeli Mezhebi
    • Kütübi Sitte Programı
    • KÜTÜBÜ SİTTE KAYNAKLI 7300 HADİS
    • Kütübü Sitte Ebook Html
    • Cevşeni Kebir Ebook Html
    • Muhterem Ömer Öngüt -kuddise sırruh- Efendi Hazretleri'nin Hayat-ı Saadetlerinden İnciler Chm
    • Peygamber Efendimiz (S.A.V) Ebook Html
    • HAYATIMIZ SÜNNET-DUALAR
    • Peygamber Efendimiz Sünnetleri Programı
    • Kurtuluş Programı
    • Kalpteniman Programı 10
    • Kalpteniman Programı 9
    • Kuranı Kerim Hatimler Programı Chm 2
    • Kuranı Kerim Hatim Ve Eserleri Sesli Dinle Program
    • Esmaül Hüsna Ezberle Programı 1.0
    • Kurtuluş Programı 1.01
    • Kuranı Kerimde Esmaül Hüsnalar 2
    • Kütübi Sitte 6 Hadis Kitabı Oku-Dinle Programı
    • Yüce Allahın İsmi Şerifileri Hakında Bazı Bilgiler 1.01
    • Kalpteniman Programı Exe-ChmPdf-3d E-kitap İndir
    • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR 1.01 ACCESS
    • KURTULUŞ PROGRAMI 1.05 EXE(UYGULAMA)
    • Kurtuluş Programı 1.07
  • İSLAMİ 3D E-Kitaplar
    • 3D E-Kitaplar Hakkında Açıklama
    • İslâm İlmihali Programı 1.0
    • Hatemi Veli
    • Dini Programlar (Güncel)
    • Peygamber Efendimizin(s.a.v) Hayatı ve Sünnetleri 3D E-Kitap
    • İlâhî Görüş Birliğine Dâvet
    • Kapteniman Programı 3
    • Allah-u Teâlâ'nın En Güzel İsimleri Esmâü'l-Hüsnâ 3D E-KİTAP
    • Kuranı Kerim Arapça 3D E-KİTAP
    • Organ Nakli Caiz Değildir
    • Kütübi Sitte(6 Hadis Kitabı) Birçok Program
    • Sadır İlmi Satır İlmi 3D E-kitap
    • Kur'an-ı Kerim Tefsiri 3D E-Kitap
    • Cennet ve Cehennem
    • Nefis ve Dereceleri
    • Besmele-i Şerife'nin Önemi, Fazileti, Hikmeti Ve Esrarı
    • İnananlar İçin Tesettür Kesinlikle Uyulması Gerekli Bir Farzdır
    • Tesettür,Örtünme,Kapanma Programı 3
    • 200 Salavat-ı Şerife 3d E-Kitap
    • Delail-i Hayrat 463 Salavat Programı
    • Cevşeni Kebir 3D E-Kitap
    • KUR'AN-I KERİM VE TÜRKÇE MEÂL-İ ÂLİSİ
    • İLÂHÎ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DÂVET
    • TASAVVUF'UN ASLI HAKİKAT VE MARİFETULLAH İNCİLERİ
  • KURAN SÜRE SÜRE TÜRKÇE MEAL DİNLE
  • KÜTÜBİ SİTTE DİNLE-OKU 6 HADİS KİTABI 1-7300
  • KÜTÜBİ SİTTE 1-7300 KONU - KONU DETAY
    • Kütübi Sitte 1-1000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 1001-2000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 2001-3000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 3001-4000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 4001-5000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 5001-6000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 6001-7000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 7001-7300 Konu-Konu Detay
  • KÜTÜBİ SİTTE KAYNAKLAR 1-7300
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 1-1000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 1001-2000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 2001-3000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 3001-4000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 4001-5000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 5001-6000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 6001-7000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 7001-7300
  • KÜTÜBİ SİTTE SIRALI DİNLE
  • KURAN-HADİS-SÜNNET-DUA DİNLE
  • YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKINDA BAZI BİLGİLER.
    • SESLİ DİNLE-YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKINDA BAZI BİLGİLER
    • YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKINDA BAZI BİLGİLER.
    • Alim
    • Adl
    • Aliyy
    • Aziz
    • Bâri
    • Basîr
    • Bâsıt
    • Cebbar
    • Fettah
    • Ğaffar
    • Ğafûr
    • Habîr
    • Hâfid
    • Hafîz
    • Hakem
    • Hâlıktır .
    • Halîm
    • Hasîb
    • Kâbıd
    • Kahhar
    • Kuddüs
    • Lâtif
    • Meliktir
    • Muizz
    • Mukît
    • Musavvir
    • Muzilldir
    • Müheymindir
    • Mümindir
    • Mütekebbirdir
    • Râfi
    • Rahman
    • Rezzak
    • Selâm
    • Semi
    • Şekûr
    • Vehhab
    • Hakîm
    • Hakk
    • Hamîd
    • Mecîd
    • Metin
    • Mucîb
    • Muhsî
    • Mübdî
    • Rakîb
    • Şehîd
    • Vâsi
    • Vedûd
    • Velî
    • Âhir
    • Bâtın
    • Evvel
    • Hayy
    • Kâdir
    • Kayyum
    • Mâcid
    • Muahhir
    • Muhyî
    • Muîd
    • Mukaddim
    • Muktedir
    • Mümît
    • Müteâlî
    • Samed
    • Vâcid
    • Vahid
    • Vâlî
    • Zâhir
    • Berr
    • Azîm
    • Bâis
    • Kaviyy
    • Kebîr
    • Afüvv
    • Allah
    • Ehad
    • Bâkî
    • Bedi
    • Câmi
    • Celîl
    • Dar
    • Fâtır
    • Ğaniyy
    • Hâdî
    • Mâlik'ül-Mülk
    • Mânî
    • Muğni
    • Muksid
    • Müntekim
    • Nâfi
    • Nur
    • Rabb
    • Rahim
    • Raûf
    • Reşîd
    • Sabûr
    • Tevvâb
    • Vâris
    • Zülcelâl-i vel-ikrâm
    • Kerim
    • Vasi
    • Vekil
  • ESMAÜL HÜSNA EZBERLE
  • NAMAZ HAKKINDA HERŞEY
    • İSLAM’IN TEMEL ESASLARI >
      • İSLÂM
      • İman ve İslâm
      • KELİME-İ ŞEHÂDET
      • Allah-u Teâlâ'ya İnanmak
      • Allah-u Teâlâ’nın Sıfatları
      • İBADET
      • İbadetlerde İhlâs
      • EF'ÂL-İ MÜKELLEFİN
      • FARZ
      • VÂCİP
      • SÜNNET
      • MÜSTEHAB
      • MUBAH
      • HARAM
      • MEKRUH
      • MÜFSİD
  • ESMAÜL HÜSNA DETAYLI BİLGİLER
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR ARAPÇA YAZILIŞLARI
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR ARAPÇA YAZIŞLARI VE ANLAMLARI
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR HARF SIRALI
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNA GEÇEN AYETİ KERİMELERİ DİNLE
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR SLAYT
  • 41 PDF VE 3D E-KİTAP
  • ONLİNE 41 E-KİTAP
    • ONLİNE 41 E-KİTAP
    • 2 NUR'UL HATEM SALAVATI
    • 40 KUDSİ HADİS
    • 200 ÇEŞİT SALAVATI ŞERİFE
    • HIRİSTİYANLARI HİDAYET VE GERÇEK KURTULUŞA DAVET
    • ESMAÜL HÜSNA
    • KISAS-I ENBİYA Aleyhimüsselâm
    • KURANI KERİM HADİSİ ŞERİFLERLE SÜRELERİN FAZİLETİ
    • HAKİKİ MUTASAVVIFLAR HAKİKİ VAHDET-İ VÜCUDÇULAR VE SAHTELERİ
    • ŞEYH MUHAMMED ES’AD ERBİLÎ(Kuddise Sırruh)
    • SÖZLER ve NOTLAR
    • TİRMİZİ DUALAR
    • PEYGAMBER EFENDİMİZ (S.A.V) SÜNNETLERİ
    • ORGAN NAKLİ VE VASİYETİ CÂİZ MİDİR?
    • İLÂHÎ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DÂVET
    • ASHÂB-I KİRAM -Radiyallahu anhüm- HAZERÂTI'NIN HAYATI
    • KÂİNATIN EFENDİSİ, PEYGAMBERİMİZ HAZRET-İ MUHAMMED MUSTAFA -SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM
    • KİTABUD DAAVAT(DUALAR KİTABI) SAHİHİ BUHARİ
    • MEKTUBAT
    • KÜTÜBİ SİTTE DUALAR
    • DELAİLÜL HAYRAT (SALAVATI ŞERİFELER) TÜRKÇE
    • AYETEL HIRS ARAPÇA
    • AYETEL HIRS ARAPÇA OKUNUŞU
    • 40 KÜDSİ HADİS
    • RAMAZÜL EHADİS DUALAR(7101 HADİSİN İÇİNDEN)
    • ÇEŞİTLİ DUALAR
    • TESETTÜR,ÖRTÜNME,KAPANMA HAKKINDA HERŞEY
    • KALPTENİMAN BÖLÜM 1-2
    • KURANI KERİM TEFSİRİ
    • KÜTÜBİ SİTTE KONULARA GÖRE 7300 HADİS
    • HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm
    • YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKKINDA BAZI BİLGİLER
    • AHİR ZAMAN ALİMLERİ
    • MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- EFENDİ HAZRETLERİ'NİN HAYAT-I SAADETLERİNDEN İNCİLER
    • KUR'AN-I KERİM VE TÜRKÇE MEÂL-İ ÂLİSİ
    • EVLİYÂ-İ KİRAM -Kaddesallahu Esrârehüm- HAZERÂTI’NIN “HÂTEMÜ’L-EVLİY” HAKKINDAKİ BEYAN ve İFŞAATLARI
    • MAFİRETNAME-İBRAHİM HAKKI HAZRETLERİ
    • ALLAH-U TEÂLÂ’NIN SEVGİLİLERİ’NİN İFŞAATLARINA İZAH VE AÇIKLAMALAR
    • NAMAZ HAKKINDA HERŞEY
  • KURTULUŞ YAZILAR
    • Allah Rızası İçin Çalışmak
    • Nefsinin Kölesi Değil Allah'ın kulu ol
    • İnsan şeytanları,Kötü Arkadaş ve Bazı Gerçekler
    • İnternet hayrı ve şerri yayma ve kullanma aracıdır . Bununla imtihan olunuyoruz .
    • Organ Nakli Caiz Değildir Tüm Müslümanlara Duyuru
    • Nasip olursa yazılacak inşaAllah
    • İlim Kibri Olanların Helak Noktaları
    • Işıklar İçinde Uyu Kavmi
    • Youtube: Zaman Öldüren Ölüm Meleği Gibidir
    • Nefsinden fedakarlık etki Hakkı bulasın
    • Allah seni görmüyor mu?Bu bilinmeyi istemek neden?
    • Allah Dostlarını İncitenlerin Ergeç Sonları
    • Bu Duayı 10 Kişiye Gönder Bir Mucize ile Karşılaşacaksın Mesajlarının Arkasındaki Korkunç Gerçekler.
    • İslâm Âlimlerinin,Hazret-i İsa Aleyhisselâm'ın Yeryüzüne İneceğini Tasdik Eden Sözleri
  • HAKİKAT YAYINCILIK VİDEOLAR ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİ (K.S)
    • HAKİKAT YAYINCILIK VİDEOLAR ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİ (K.S)
    • Tüm Videolar
    • Amenerresulü, Bakara- 285-286, Kur'an-ı Kerim Tilâveti, Hakikat Yayıncılık
    • Anne Babanın Rızası-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 13 Ocak 2005
    • Bakara- 152-157, Kur'an-ı Kerim Tilâveti, Hakikat Yayıncılık
    • Bereket-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 24 Ocak 1997
    • Din ve Vatan-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 16 Kasım 2004
    • Dünya Ahiretin Tarlasıdır-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 13 Mayıs 2005
    • Gönül Nûr-i Cemâlinden, Zikr-i İlâhi, Hakikat Yayıncılık
    • Hayra Delalet Eden-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 6 Mart 2005
    • Hayat Tatlı Bir Hayâlat!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 12 Aralık 2004
    • Hayırlı Ömür-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 12 Aralık 2004
    • Hiçten Başka Bir Şey Değilim!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 7 Ağustos 2006
    • İbadetlerden Haz Almak İçin!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 21 Eylül 2003
    • İbtilânın Faydası-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 20 Mayıs 2003
    • İmanın Ölçüsü-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 7 Kasım 2004
    • Kolaylaştırın, Güçleştirmeyin!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 1 Şubat 2005
    • Mühim Olan İman-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 23 Ekim 2004
    • Nasıl Şükredebilir Bir Mahluk!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 15 Ağustos 2004
    • Kadir-i Mutlak Olan O'dur-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 12 Aralık 2004
    • O Zincirler Vurulduğu Zaman!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 7 Aralık 2005
    • Şol Cennetin Irmakları, Zikr-i İlâhi, Hakikat Yayıncılık
    • Vefat Eden Eşe Yapılan Dua-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 29 Mayıs 2005
    • Vücud Kafesindeki Ruh-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 29 Şubat 2004
    • Yol Bu Yol-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 12 Aralık 2004
    • VİDEO ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİ KUDDİSE SİRRUH >
      • VİDEO ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİ KUDDİSE SİRRUH
      • ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİNİN KENDİSİNE YAPLIAN İFTİRALARA CEVABI -SAMANYOLU TV -TEKZİP KARARI
      • ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİNİN KENDİSİNE YAPLIAN İFTİRALARA CEVABI -KANAL 7 -TEKZİP KARARI
  • 50 Hafızda İhlas Süresi
  • 50 Hafızdan Fatiha Süresi
  • 50 Hafızdan Kevser Süresi
  • Kurtuluş Programı 1.10 CHM,EXE Bilgisayar,Telefon
  • İSLAMİ PROGRAMLAR
    • ​Hakikat Aylık İslâm Dergisi Android Programı(Telefon,Tablet)
    • KURTULUŞ PROGRAMI 1.08
    • Peygamberimiz(s.a.v) Duaları 123 Dua Bilgisayar(chm),Telefon,Tablet..(apk) Uygulaması
    • HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm
    • Esmaül Hüsna Ezberle Android(Telefon,Tablet)
    • ESMAÜL HÜSNA EZBERLE PROGRAMI 2.0 BETA
    • Kurtuluş İslami Konular Programı Android(Telefon,Tablet)
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR ARAPÇA-TÜRKÇE YAZILIŞLARI
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNA EZBERLE
  • KURANI KERİM ESMAÜL HÜSNALAR GEÇEN TÜM AYETİ KERİMELER SIRALI
  • Kurtuluş İslami Konular Programı Android 1.05 (Telefon,Tablet)
  • KURANI KERİM MEALİ RESİMLİ,SESLİ,ALTYAZILI
  • İSLAM İLMİHALİ SESLİ VE GÖRÜNTÜLÜ E-KİTAP VİDEO
  • YÜCE ALLAHIMIZIN ESMAÜL HÜSNALARI HAKKINDA BİLGİLER 2(YENİ YAZILAR EKLENMEKTEDİR.)
  • ALLAH ALA'DIR.
  • ALLAH ALİ'DİR.
  • ALLAH BARRU’DÜR .
  • ALLAH CEMİL'DİR
  • ALLAH DAİM'DİR
  • ALLAH EBED'DİR.
  • ALLAH EKREM'DİR.
  • Yeni Sayfa
  • Kurtuluş Programı 1.13 CHM,EXE,APK(Pc,Telefon,Tablet)
  • HAZRETİ MUHAMMED Aleyhisselâm E-kitap CHM,EXE(x3),APK,EPUB,PDF Bilgisayar,Telefon,Tablet
  • 3399 Slayt Resim
  • HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm 3399 Resimli ve Sesli E-kitap APK,Exe (Pc,Tablet,Telefon)
  • Kurtuluş Programı 1.14 Exe,Chm,APK(ANDROİD)[PC-Telefon-Tablet]
  • KALPTENİMAN YAZILARI SESLİ DİNLE AHMET SESİ
  • ALLAH-U TEÂLÂ’NIN SEVGİLİLERİ’NİN İFŞAATLARINA İZAH VE AÇIKLAMALAR (Sesli-Ahmet Sesi)
  • EVLİYÂ-İ KİRAM -Kaddesallahu Esrârehüm- HAZERÂTI'NIN ''HÂTEMÜ'L-EVLİYÂ'' HAKKINDAKİ BEYAN ve İFŞAATLARI - Ahmet Sesi
  • KURANI KERİM TEFSİRİ AHMET SESİ
  • TASAVVUF'UN ASLI HAKİKAT VE MARİFETULLAH İNCİLERİ AHMET SESİ
  • MUHTEREM-ÖMER-ÖNGÜT--KUDDİSE-SIRRUH--EFENDİ-HAZRETLERİNİN-HAYAT-I-SAADETLERİNDEN-İNCİLER - Ahmet Sesi
  • PEYGAMBERİMİZ(S.A.V) DUALARI Ahmet Sesi
  • Kurtuluş Programı 1.16 Exe,Chm,APK(ANDROİD)[PC-Telefon-Tablet]
55-KİTÂBÜ'L-VESÂYÂ.. 3

1- Vasiyyetler Babı 3

2- Bâb: Kişinin Mirasçılarını Zengin Bırakması, Onları İnsanlara Avuç Açar Hâlde Bırakmasından Hayırlıdır 4

3- Malın En Çok Üçte Bir Mıkdârının Vasiyyet Edilmesi Babı 4

4- Vasiyyet Edicinin Kendi Vasisine: "Çocuğumun İşlerini Yürütmeyi Üzerine Al" Demesi Ve Gerektiğinde Bu Vasinin Çocuk İçin Da'vâ Açmasının Cevazı Babı 5

5- Bâb: Vasiyyet Edecek Hasta Kimse, Başıyle Beyân Edici Açık Bir İşaret Yaptığı Zaman, Bu Vasiyyet Caiz Olur 5

6- Bâb: "Mirasçı İçin Vasiyyet Yoktur" 6

7- Ölüm Sırasında Sadaka (Yapmanın Cevazı) Babı 6

8- Yüce Allah'ın: "(Bu mîrâs payları) ölenin edeceği vasiyyetfin yerine getirilmesinden veya borcunun ödenmesinden sonradır" (en-Nisâ: ıi) Kavli Babı 6

9- Yüce Allah'ın: "Şayet Çocuğunuz Varsa Terikenizden Sekizde Biri, Edeceğiniz Vasiyyet Ve Borçun Ödenmesin)Den Sonra Yine Onlarındır'7 (En-Nisâ: 12) Kavlinin Te'vîli Babı 7

10- Bâb: Bir Şahıs Vakıf Yaptığı Yâhud Yakınlarına Vasiyyet Yaptığı Zaman, Bu Yakınlar Kimlerdir? 8

11- Bâb: (En Yakınlara Vasiyyet Yapıldığı Zaman) Bu En Yakın Hısımlar İçine Kadınlar Ve Çocuklar Girer Mi?. 8

12- Bâb: Vakıf Yapan Kişi Kendi Vakfı İle Faydalanır Mı?. 9

13- Bâb: Bir Şahıs Birşey Vakfettiği Ve O Şeyi Başkasına Vermediği Zaman, Bu Vakıf Caizdir (Yânı Sahîhtir) 9

14- Bâb; Bir Şahıs Fakirlere Mi Yâhud Başkalarına Mı Olduğunu Beyân Etmeksizin "Şu Evim Allah İçin Sadakadır" Dediği Zaman, Bu Vakıf Caizdir (Yanî Sarfedilecek Ciheti Ta'yîn Edilmeden Önce Vakıf Tamâm Olmuştur) 10

15- Bâb: Bir Şahıs "Benim Şu Arazîm Ve Şu Bustânım Anam Adına (Allah İçin) Sadakadır" Dediğinde, (Kimlere, Yânî Fakirlere Mî Yâhud Başkalarına Mı Olduğunu Beyân Etmese De) Bu Vakıf Caiz Olmuştur 10

16- Bâb: Bir Kimse Malının Bir Kısmını Yâhud Kölesinin Bir Kısmını Yâhud Hayvanlarının Bir Kısmını Sadaka Veya Vakfettiği Zaman, Onun Bu Sadakası Ve Vakfı Caizdir 10

17- Vekiline Sadaka Yapan, Sonra Da Vekili O Sadakayı Müvekkiline Geri Veren Kimse(Nin Hükmünü Beyân) Babı 10

18- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı: 11

19- Birdenbire Ölüveren Kimse İçin Sâhiblerinîn 0 Ölü Adına Sadaka Yapmalarının Müstehâb Olacağı Ve Üzerinde Adak Borçları Bulunan Ölünün Bu Adaklarının Yerine Getirilmesinin De Müstehâblığı Babı 11

20- Vakıf Ve Sadaka Yapmak İşlerinde Şâhid Göstermek Babı 12

21- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı: 12

22- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı: 12

23- Bâb: Yetimin Malında Çalışmasından Dolayı Vasinin Alacağı Ücret Ve Çalışma Hakkına Karşılık Yetim Malından Yiyeceği Şey? 13

24- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı: 13

25- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı: 14

26- Yetîm İçin İyilik Olduğu Zaman, Seferde Ve Hazarda Yetimi Hizmette Kullanma Ve (Vasî Olmasalar Da) Ananın Ve Ananın Kocasının Yetime Bakmalarımın Hükmünü Beyân) Babı 14

27- Bâb: Bir Şahıs, Sınırları Beyân Etmeyerek Bir Arazîyi Vakıf Yaptığı Zaman (Arazî Meşhur Ve Seçkin İse) Bu Vakıf Caizdir 14

28-Bâb" Bir Topluluk Ortak Ve Yaygın Hisseli Bir Arazîyi Vakıf Yaptıklarında, Bu Vakıf Caizdir 15

29- Vakıf Nasıl Yazılır Babı 15

30- Zengin İçin, Fakîr İçin, Zaîf İçin Vakıf Yapma(Nın Cevazı) Babı 15

31- Mescid İnşâsı İçin Arazî Vakfetmedin Cevazı) Babı 15

32- Hayvanları, Atları, Ticâret Metâ'larını Ve Sessiz Serveti (Yânî Altın Ve Gümüşü) Vakfetmek Babı 16

33- Vakfın İşlerine Bakıp Yürütecek Kimsenin Nafakası (Yânî Ücreti) Babı 16

34- Bâb: Bir Kimse Bir Arazî Veya Kuyu Vakfettiği Ve Vakfından Kendisinin De İstifâde Etmesini Şart Kıldığı; Meselâ Vakfettiği Kuyunun Suyundan Diğer Müslümanların Kovalarıyla Su Aldıkları Gibi Kendisinin De Su Almasını Şart Kıldığı Zaman (Bu Caiz Olur) 16

35- Bâb: Vakfedici Kimseler "Biz Onun Bedelini Ancak Allah'tan İsteriz" Dedikleri Zaman, Bu Caizdir 17

36- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı: 17

37- Mirasçılar Hazır Bulunmaksızın Vasînin'ölünün Borcunu Ödemesinin Cevazı) Babı 18


Rahman ve Rahîm olan Allah'ın ismiyle

55-KİTÂBÜ'L-VESÂYÂ (Vasiyyetler Kitabı)



1- Vasiyyetler Babı [1]

Ve Peygamber(S)'in: "Kişinin vasiyyeti yanında yazılmış(bullunmalı)dır" sözü [2].

Ve Yüce Allah'ın şu kavli:

"Sizden birinize ölüm gelip çattığı vakit -eğer mal bırakacaksa- ana, babaya, yakın akrabaya meşru9 bir surette vasiyyette bulunmak takva sâhibleri üzerine bir hakk olarak farz edildi. Artık kim bunu (ölünün bu vasiyyetini) işittikten sonra onu tebdü ederse, herhalde vebali onu değiştirenlerin üzerinedir. Şübhesiz ki Allah hakkıyle işitici, kemâliyle bilicidir. Bununla beraber, kim vasiyyet edenin haksızlığa meylinden yâhud günâha gireceğinden endîşe edip de (alâkalıların) aralarını bulursa, ona da hiçbir günâh yoktur. Şübhesiz ki Allah çok mağfiret edici, çok merhamet eyleyicidir" (el-Bakara: 180-183) [3].

"Cenefen", "Meylen"; "Mütecânif de "Meyledici"dir [4].



1-.......Bize Mâlik, Nâfi'den; o da Abdullah ibn Umer (R)'den haber verdi ki, Rasûlullah (S) şöyle buyurmuştur: "Vasiyyet edecek bir şeyi bulunan herhangi müsiümân bir kimseye vasiyyeîi yanında yazılı bulunmadıkça iki gece geçirmesi asla caiz olmaz".

Bu hadîsin aslını Amr ibn Dinar'dan; o da İbn Umer'den; o da Peygamber'den rivayet etmekte İmâm Mâlik'e, Muhammed ibn Müs­lim mutâbaat etmiştir [5].



2-....... Rasûlullah'm kayın biraderi ve mü'minlerin anası Cuveyriye bintu'l-Hâris'in erkek kardeşi olan Amr ibnu'l-Hâris şöyle demiştir: Rasûlullah (S), vefatı zamanında ne dirhem, ne dînâr, ne (âzâdlanmamış) erkek ve dişi köle, ne de bir şey (veya koyun) bırak­tı. Yalnız beyaz dişi bir katırla harb silâhını, bir de sadaka (yânî va­kıf) yaptığı arazîyi bıraktı [6].



3-.......Bize Talha ibnu Musarrıf tahdîs edip şöyle dedi: Ben Ab­dullah ibn Ebî Evfâ(R)'ya:

— Peygamber (S) vasiyyet etti mi? diye sordum. O:

— Hayır (vasiyyet etmedi), dedi. Bunun üzerine ben:

— Öyleyse insanlar üzerine vasiyyet etmek nasıl farz yazıldı, yâ-hud insanlar nasıl vasiyyet etmekle emrolundular? dedim.

Abdullah ibn Ebî Evfâ:

— Rasûlullah, Allah'ın Kitâbı'na tutunmak ve onunla amel et­meyi vasiyyet etti, dedi [7].



4-.......el-Esved en-Nahâî şöyle demiştir: Bir kerre Âişe'nin ya­nında Alî'nin Peygamber'in vasisi olduğunu (Peygamber'in ölüm has­talığında Alî'yi vasî ta'yîn ettiğini) zikrettiler. Bunun üzerine Âişe:

— Rasûlullah, Alî'ye ne zaman vasiyyet etmiş? Ben Rasûlullah'ı hayâtının son deminde göğsüme veya elbiseme dayamıştım. Bu sıra­da bir tas istedi. Akabinde kucağımda bütün azası sarkıverdi. (Meğer vefat etmişti.) Fakat ben O'nun öldüğünü hissetmedim, anlamadım.

Şu hâlde Rasûlullah, Alî'ye ne zaman vasiyyet etmiştir? diye onları reddetti [8].



2- Bâb: Kişinin Mirasçılarını Zengin Bırakması, Onları İnsanlara Avuç Açar Hâlde Bırakmasından Hayırlıdır

5-.......Sa'd ibn Ebî Vakkaas (R) şöyle demiştir: Ben Mekke'de (Veda haccında yâhud fetih sırasında hasta) iken, Peygamber (S) ba­na hasta ziyaretine geldi. Sa'd, vaktiyle hicret ettiği bu toprakta öl­meyi istemiyordu. Peygamber:

— "Allah, Sa'd ibn Afrâ'ya merhamet eyjesin!" diye duâ etti. Ben de:

— Yâ Rasûlallah! Ben malımın hepsini vasiyyet etmek istiyorum, dim.

O:

— "Hayır (öyle yapma)/" buyurdu : Ben:

— Yansım vasiyyet edeyim, dedim. Rasûlullah yine:

— "Hayır" diye men' etti. Bu defa ben:

— Malımın üçte birini vasiyyet edeyim, dedim Rasûlullah:

— "Evet, üçte bir kâfidir.Üçte bir de (aşağısına nisbetle) çok­tur. Çünkü ey Sa'd! Senin, mirasçılarını zengin bırakman, onları in­sanlara avuç açarak dilenir, fakirler hâlinde bırakmandan hayırlıdır. (Sen inşâallah yaşarsın.)O zaman senin yaptığın her harcama sada­kadır. Hattâ (gönlünü hoş etmek için) kadınının ağzının içine kaldı­rıp yedireceğin bir tek lokma da bir sadakadır. Ey Sa'd, Allah'tan ümtd ederim ki, Allah seni bu hastalıktan kaldırır da, sf?mn(fetihle-rin)/e birçok insanlar faydalanır ve yine seninle diğer birçokları da zarar görür" buyurdu.

Rasülullah'ın böyle söylediği günlerde Sa'd ibn Ebî Vakkaas'ın mîrâsçı olarak yalnız bir tek kızı vardı [9].



3- Malın En Çok Üçte Bir Mıkdârının Vasiyyet Edilmesi Babı

el-Hasen el-Basrî: Zimmî için de vasiyyet ancak malının üçte birinden caiz olur. Çünkü Yüce Allah:

"Aralarında Allah'ın indirdiği ile hükmet,." (ei-Mâide: 49) buyurdu, demiştir [10].



6-....... İbn Abbâs (R): Keski insanlar vasiyyet hususunda üçte birden azaltıp da dörtte bire gitseler! (Böyle yapmaları temenni olunur.) Çünkü Rasûlullah (Sa'd ibn Ebî Vakkaas'a): "Üçte bir (ca­iz olur), fakat üçte bir de çoktur" yâhud "büyüktür" buyurdu, de­miştir.



7-.......Sa'd ibn Ebî Vakkaas(R) şöyle demiştir: Ben Mekke'de hastalandım. Peygamber bana hasta ziyaretine geldi. Bu ziyarette ben:

— Yâ Rasûlallah! Beni topuğum üzerine geri döndürmemesini (yânî beni hicret etmiş olduğum Mekke'de öldürmemesini) Allah'a duâ ediver! dedim.

Rasûlullah (S):

— "Ümîd ederim ki, Allah seni bu hastalıktan kaldıracak ve se­ninle birçok insanları fay dolandıracaktır" buyurdu.

Ben:

— Ben malımı vasiyyet etmek istiyorum. Çünkü (mîrâs payına sâhib olanlardan) benim ancak bir tane kızım var, dedim ve: Ben ma­lımın yarısını vasiyyet ediyorum, diye ilâve ettim.

Rasûlullah:

— "Yarısı çoktur" buyurdu. Ben:

— Üçte birini vasiyyet edeyim, dedim. Rasûlullah:

— "Üçte bir (olur), fakat, üçte bir de çoktur, yâhud büyüktür" )uyurdu.

Sa'd, yâhud berisindeki râvî: İnsanlar üçte bir mikdarını vasiy­yet ettiler, bu onlar için caiz oldu, demiştir [11].



4- Vasiyyet Edicinin Kendi Vasisine: "Çocuğumun İşlerini Yürütmeyi Üzerine Al" Demesi Ve Gerektiğinde Bu Vasinin Çocuk İçin Da'vâ Açmasının Cevazı Babı [12]

8-.......Peygamber'in zevcesi Âişe (R) şöyle demiştir: Utbe ibn Ebî Vakkaas, kardeşi Sa'd ibn Ebî Vakkaas'a:

— Zem'a'mn cariyesinin doğurduğu oğlu -Abdurrahmân- benim-gayrı meşru' münâsebetimden dünyâya gelmiştir; bu çocuk benden­dir. Sen bu çocuğu Zem'a'mn elinden al ve nesebini bana kat, diye ahd ve vasiyyet etmiş idi.

Mekke fethi yılı olunca Sa'd ibn Ebî Vakkaas, kardeşinin bu va-siyyetini yerine getirmek için Abdurrahmân'ı tuttu ve:

— Bu çocuk benim kardeşimin oğludur, kendisi beni bu çocuk hakkında vasî ta'yîn etmiş idi, dedi.

Fakat Zem'a'nın sulbî oğlu olan Abd ibn Zem'a ayağa kalktı ve:

— (Hayır,) bu çocuk benim kardeşimdir ve babamın cariyesinin oğludur; babamın döşeği üzerinde doğurulmuştur, dedi.

Sonra her iki taraf, Rasülullah'ın huzuruna muhakemeye gitti­ler, Sa'd:

— Yâ Rasûlallah! Bu çocuk, benim kardeşimin oğludur. Karde-im beni bu çocuk hakkında vasî ta'yîn etmişti, dedi.

Abd ibn Zem'a da:

— Bu benim kardeşimdir ve babamın cariyesinin oğludur, dedi. İki taraf böylece da'vâlarını ortaya koyup savunmalarını yap­tıktan sonra, Rasûlullah (S), Abd ibn Zem'a'nın lehine hükmedip:

— ''Çocuk döşeğindir; zina edene mahrumiyet düşer" buyur­muştur.

(Nazarî ve amelî olarak İslâm hukukunda şer'î hüküm böyle ol­makla beraber) sonra Rasûlullah, bu zina mahsûlü olduğu iddia edi­len çocuğun sîmâsında, zânî olduğu iddia edilen Utbe ibn Ebî Vakkaas'a bir benzerlik gördüğünden, zevcesi Şevde bintu Zem'a'ya:

— "Sen bu Abdurrahmân'dan örtün" diye emretti.

Artık Abdurrahmân, Allah'a kavuşuncaya (yânı ölünceye) ka­dar Sevde'yi açık görmemiştir [13].



5- Bâb: Vasiyyet Edecek Hasta Kimse, Başıyle Beyân Edici Açık Bir İşaret Yaptığı Zaman, Bu Vasiyyet Caiz Olur

9-.......Bize Hemmâm ibn Yahya, Katâde ibnDiâme'den;o da Enes(R)'ten tahdîs etti ki: Bir Yahûdî (Ensâr'dan) bir cariyenin ba­şını iki taş arasında ezmişti. Kadın, Peygamber'in huzuruna getirilip: Bu cinayeti sana kim yaptı? Fulân mı, Fulân mı? diye soruldu. Niha­yet cinayeti işleyen Yahûdî'nin ismi anılınca, yaralı câriye başıyle işaret etti. Bunun üzerine Yahûdî yakalandı, sorguya devam edildi. Niha­yet cürmünü i'tirâf etmesiyle Peygamber (S) emretti de, Yahûdî'nin başı (kısas olarak) iki taş arasında ezildi [14].



6- Bâb: "Mirasçı İçin Vasiyyet Yoktur" [15]

10-.......O da Atâ ibn Ebî Rebâh'tan tahdîs etti ki, İbn Abbâs (R) şöyle demiştir: İslâm'ın evvelinde kişinin malı, öldüğü zaman (mî-râs olarak) oğluna kalırdı. Vasiyyet de ana ile babanın hakkı idi. Yalnız ana-babaya vasiyyet edilirdi. Sonra Allah bundan irâde buyurduğu kısmını (en-Nisâ: 11-12. mîrâsâyetiyie) neshetti de mîrâsı, erkeğe iki dişi pa­yı kadar ta'yîn buyurdu. Ve ana ile babadan her birisine (eğer çocuk varsa) altıda bir verdi. Yine kadına (çocuk bulunduğu takdîrde) dörtte bir, zevc'e de (çocuk yoksa) yarı, (çocuk varsa) dörtte bir hisse ver­di [16].



7- Ölüm Sırasında Sadaka (Yapmanın Cevazı) Babı

11-....... Ebû Hureyre (R) şöyle demiştir: Peygamber(S)'e bir adam geldi ve:

— Yâ Rasûlullah! Hangi sadaka daha faziletlidir? diye sordu. Rasûlullah:

— "Sadakanın en faziletli olanı, vücûdun tamamen sıhhatte olup, mal toplamaya hırslı bulunduğun; zengin olmayı emel edinir, fakir­likten de korkar olduğun hâlde verdiğin sadakadır. Sakın sen sada­kanı can boğaza ulaşıp da: Şu malım fulânındır, bu malım da fulânındır, diye vasiyyet etmeye başladığın, hâlbuki o malfulân mi­rasçının olduğu, hayâtının son demine kadar ihmâl edip geri bırak­ma!" diye cevâb ve öğüt verdi [17].



8- Yüce Allah'ın: "(Bu mîrâs payları) ölenin edeceği vasiyyetfin yerine getirilmesinden veya borcunun ödenmesinden sonradır" (en-Nisâ: ıi) Kavli Babı [18]

Ve zikrolunur ki, Kaadı Şurayh, Umer ibn Abdilazîz, Tâvûs, Atâ ibn Ebî Rebâh, Basra Kaadısı Abdurrahmân ibn Uzeyne hastanın borç ikrar etmesini caiz kılmışlardır [19].

el-Hasenu'1-Basrî: Kişinin yaptığı sadakanın en haklısı, dünyâdan son günde ve âhiretten ilk günde yaptığıdır,

demiştir [20]. İbrahim en-Nahaî ve el-Hakem ibn Uyeyne: Hasta kişi mirasçıyı borçtan temize çıkardığında, mîrâsçı borçtan kurtulur, demişlerdir [21].

Râfi* ibn Hadîc, karısı olan el-Fezâriyye Kadın'ın kapısı üzerine kapatılan evdeki mallardan ayrılmamasını vasiyyet etmiştir [22]. el-Hasenu'1-Basrî: Bir şahıs ölümü sırasında kölesine: Ben seni âzâd etmiş idim, dediğinde, kölenin âzâd olması caizdir, demiştir.

eş-Şa'bî: Kadın, ölümü sırasında: Kocam benim hakkımı bana Ödedi, ben de ondan bunu teslîm aldım, dediğinde, kadının bu ikrarı caiz olur, demiştir [23]. Bâzı Adem oğlu da: Hastanın, vârislerin bâzısı lehine olan bu ikrarı, diğer vârisler için kötü zanna sebeb olacağından caiz olmaz, dedi de, sonra bu Adem oğlu, bunu güzel görüp hastanın vedîayı, ticâret malını ve ticâret malının kazancını ikrar ve i'tirâf etmesi caiz olur, dedi [24]. Peygamber (S):

"Sizleri zannetmekten sakındırırım. Çünkü zann (ile ittihâm) sözlerin yalanı çok olanıdır" buyurmuştur [25].

Peygamber'in "Münâfıkın alâmeti: Kendisine birşey emânet edildiğinde ona hıyanet eder" sözünden dolayı, vârislerden olan müslümânlann malı (ikrar edilse de) halâl olmaz [26]. Ve Yüce Allah: "Şübhesiz ki, Allah size emânetleri ehline vermenizi... emreder" (en-Nisâ: 58) buyurdu da, hıyaneti terkte ve emâneti ehline verme vucûbunda mîrâsçı ile gayrisi arasında bir tahsis ve ayırma yapmadı [27].

Bu münafık alâmeti hadîsi hakkında Abdullah ibn Amr'ın da Peygatnber'den bir rivayeti vardır (Bu da îmân'da geçmişti).



12-.......Ebû Hureyre(R)'den: Peygamber (S): "Münâfıkın alâ­meti üçtür: Söz söylediği zaman yalan söyler; kendisine birşey emâ­net edildiğinde hıyanet eder; va'd ettiği zaman va'dinden döner" buyurmuştur [28].



9- Yüce Allah'ın: "Şayet Çocuğunuz Varsa Terikenizden Sekizde Biri, Edeceğiniz Vasiyyet Ve Borçun Ödenmesin)Den Sonra Yine Onlarındır'7 (En-Nisâ: 12) Kavlinin Te'vîli Babı [29]

Ve Peygamber(S)'in, vasiyyetten önce borcun : ödenmesiyle hükmettiği rivayet olunuyor [30]. Ve Yüce Allah'ın şu kavli:

"Şübhesiz ki Allah, size emânetleri ehline vermenizi... emreder" (en-Nisâ: 58). İşte bu emirden dolayı emâneti yerine ödemek vucûbu gönüllü vasiyyetten daha haklıdır [31]. Peygamber (S) de: "Sadaka ancak bol maldan ayrılıp verilir' buyurdu [32]. İbn Abbâs da: Köle ancak efendisinin izni ile vasiyyet eder, demiştir [33].

Peygamber (S) de: "Köle, efendisinin malında bir çobandır" buyurdu [34].



13-.......Hakîmibn Hızâm (R) şöyle demiştir: Ben Rasûlullah'tan (dünyalık) istedim, O bana verdi. Sonra kendisinden yine istedim, yine verdi. Sonra bana hitaben şöyle buyurdu:

— "Yâ Hakim! Şu mal yeşil, tatlı bir meyvedir. Her kim bu malı nefis cömertliği ile (hırs göstermeden) alırsa, o malda kendisi için be­reket ve meymenet inşân olunur. Kim de bu malı hırs ile alırsa, o malda alan için bereketlilik olmaz- O hırslı kimse dâima yiyen ve doyma­yan bir kimse olmuştur. (Veren) yüksek el, (alan) alçak elden hayırlıdır".

Hakîm dedi ki: Ben:

— Yâ Rasûlallah! Seni hakk peygamber gönderen Allah'a ye­min ederim ki, ben şu dünyâdan ayrılıncaya kadar Sen'den başka hiçbir kimseye, hiçbirşey için elimi uzatmam, dedim.

(Hakîkaten) Ebû Bekr (halifeliği zamanında) Beytu'l-mâl'deki hakkını vermek için Hakîm'i da'vet etmiş, fakat Hakîm, Ebû Bekr'-in bu atıyyesini kabulden çekinmiştir. Sonra Umer de hakkını ver­mek için çağırmış; ondan da atıyye almaktan çekinmiştir. Bundan sonra Umer (sahâbîlerin toplantısında):

— Ey müslümânlar topluluğu! Ben harâc ve ganîmet malından Allah'ın kendisine taksim eylemiş olduğu hakkını kendisine vermek için arzediyorum. O ise bunu almaktan çekiniyor! dedi.

Ve (hakîkaten) Hakîm, Rasûlullah'tan sonra, tâ ölünceye kadar hiç kimseden birşey almamıştır [35].



14-.......ez-Zuhrî dedi ki: Bana Salim, babası İbn Umer'den;

o da babası Umer(R)'den haber verdi ki, o şöyle demiştir: Ben Ra-sûlullah(S)'tan işittim; şöyle buyuruyordu: "Herbirerleriniz gü-dücüdür (yânı elinin altındakileri iyi korumakla vazifelidir) ve herbi-rerleriniz idaresi altındakilerden sorumludur. Devlet adamları birer çobandır ve herbiri idare ettiklerinden sorumludur. Erkek, ailesi içinde bir çobandır ve idaresi altındakilerden sorumludur. Kadın da koca­sının evinde bir çobandır ve o da idaresi altındakilerden sorumludur. Hizmetçi de efendisinin malında bir çobandır ve elinin altındakiler­den sorumludur".

Râvî Rasûlullah'ın: "İnsan babasının malında bir çobandır ve elinin altındakilerden sorumludur" buyurduğunu zannediyorum, de­miştir [36].



10- Bâb: Bir Şahıs Vakıf Yaptığı Yâhud Yakınlarına Vasiyyet Yaptığı Zaman, Bu Yakınlar Kimlerdir? [37]

Ve Sabit, Enes'ten söyledi ki, Peygamber (S) Ebû Talha'ya hitaben: "Sen o Beyruhâ bûstânını kendi yakınlarının fakirlerine tahsîs et" buyurdu. Ebû Talha da o bûstânını Hassan ibn Sâbit'e ve Ubeyy ibn Kaa tahsîs etti [38].

Ve Muhammed ibn Abdillah el-Ensârî şöyle dedi [39]: Bana babam Abdullah, Sumâme ibn Abdillah'tan; o da Enes'ten, Sâbit'in hadîsinin benzerini tahdîs etti. Rasûlullah, Ebû Talha'ya: "Sen onu soy yakınlığın olan fakîrlere tahsîs et" buyurdu. Enes dedi ki: Ebû Talha o bustânı Hassan ile Ubeyy ibn KaVa tahsîs etti. Bu ikisi, Ebû Talha'ya benden daha yakın idiler. Hassân'ın ve Ubeyy ibn KaVın yakınlığı, Ebû Talha tarafından idi. Ebû Talha'nın ismi ise Zeyd ibnu Sehl ibm'l-Esved ibn Haram ibn Amr ibni Zeyd Menâte'bni Adiyy ibn Amr ibn Mâlik ibni'n-Neccâr'dır. Hassan ibnu Sabit ibni'l-Munzir ibn Haram, Ebû Talha ile Hassan, Harâm'da birleşirler. Bu Haram ibn Amr, Ebû Talha ile Hassân'ın üçüncü babalarıdır (yânî babalarının dedesidir). Ve Haram ibnu Amr ibn Zeyd Menâte'bni Adiyy ibn Amr ibn Mâlik ibni'n-Neccâr; işte bu zât Hassân'ı, Ebû Talha'y» ve Ubeyy'i babalarından altıncı babaya: Amr ibn MâhVe toplar. Şu da, Ubeyy ibnu Ka'b ibn Kays ibn Ubeyd ibn Zeyd

ibn Muâviye ibn Amr ibn Mâlik ibni'n-Neccâr'dır

(Ubeyy ibn KaVın ve diğer ikisinin altıncı dedeleri öolan) bu Amr ibn Mâlik (bu üç kişiyi): Hassân'ı, Ebû Talha'yı ve Ubeyy ibn KaVı kendisinde toplayıp birleştiriyor [40].

İnsanların bâzısı: Bir kimse yakınlarına vasiyyet öyaptığı zaman, bu, İslâm içinde bulunmuş olan öbabalarına olur, dedi [41].



15-.......Bize Mâlik, İshâk ibn Abdillah ibn Ebî Talha'dan ha­ber verdi ki, o, Enes(R)'in şöyle dediğini işitmiştir: Peygamber (S) Ebû Talha'ya:

— "Ben bu bustânı senin kendi hısımlarına tahsis etmeni daha uygun görüyorum" buyurdu.

Ebû Talha da:

— Ben de Sen'in uygun gördüğün gibi yaparım yâ Rasûlallah, dedi.

Ve! Ebû Talha, Beyruhâ bustânını akrabaları ve amca oğullan arasında taksim etti [42].

Ve tbn Abbâs şöyle dedi: "Sen en yakın hısımlarım inzâr et" (eş-şuarâ: 214) âyeti indiği zaman, Peygamber (S): "YâFıhr oğulları, yâ Adiyy oğulları!" diye Kureyş'i oymak oymak çağırmaya başladı [43].

Ebû Hureyre de: "Sen en yakın hısımlarım inzâr et "(eş-şuarâ: 214) âyeti indiği zaman Peygamber (S): "Ey Kureyş topluluğu!" diye ni-dâ etti, demiştir [44].



11- Bâb: (En Yakınlara Vasiyyet Yapıldığı Zaman) Bu En Yakın Hısımlar İçine Kadınlar Ve Çocuklar Girer Mi?

16-.......Ebû Hureyre (R) şöyle demiştir: Azîz ve Celîl olan Al­lah: "Sen en yakın aşiret ve kabile hısımlarını inzâr et" (eş-şuarâ: 214) âyetim indirdiği zaman, Rasûlullah (S) kalktı da şöyle buyurdu: "Ey Kureyş topluluğu! (Yâhud buna benzer bir kelime ile hitâb etti.) Can­larınızı, nefislerinizi satın alınız (yânı İslâm'a girmek suretiyle nefis­lerinizi Allah'ın azabından koruyunuz). Ben Allah'ın azabından hiçbirşeyi sizden def edemem. Ey Abde Menâf oğulları! Ben sizden de Allah'ın azabından hiç bir şeyi def' edemem. Ey Abbâsu'bne Abdilmuttalib! Senden de Allah'ın azabından hiçbir parçasını men'ede­mem. Ey Allah Elçisi'nin halası olan Safiyye! Senden de ben Allah 'in azabından bir kısmım olsun def edemem. Ey Muhammed'in kızı Fâ-tıma! Malımdan dilediğin şeyi iste (vereyim, fakat) Allah'ın azabın­dan hiçbir şeyi senden def edemem"[45].

Bu hadîsi Abdullah ibn Vehb'den; o da Yûnus ibn Yezîd'den; o da İbn Şihâb'dan rivayet etmekte Esbağ ibnu'I-Ferec, Ebû'l-Yemân'a mutâbaat etmiştir [46].



12- Bâb: Vakıf Yapan Kişi Kendi Vakfı İle Faydalanır Mı?

Umer ibnu'l-Hattâb, Hayber'deki arazîsini vakfedişinde, "Vakfın işlerini üzerine alan kimsenin öma'rûf surette ondan yemesinde üzerine günâh yoktur" diye şart kılmıştır [47]. Vakfın işlerini yürütmeyi bazen vakfedici de, başkaları da üzerine alır (ve ondan faydalanırlar). Bir deveyi yâhud herhangibir şeyi Allah'a tahsis eden kişiler de bunun gibidir: Allah'a tahsîs eden şahıs, bundan kendisinin faydalanmasını şart kılmasa da, o şeyden başkalarının faydalanacağı gibi, kendisinin de faydalanma hakkı vardır [48].



17-.......Bize Ebû Avâne, Katâde'den; o da Enes(R)'ten şöyle tahdîs etti: Peygamber (S) kurbanlık deve sevkeden bir adam gördü de, ona:

— "Bu deveye bin!" buyurdu.

O zât:

— Yâ Rasûlallah Bu deve kurbanlıktır, dedi. Rasûlullah, üçüncü yâhud dördüncü defasında:

— "Helak olası -yâhud: yazık olası-, sen bu kurbanlık devene hin!" buyurdu.

18- Bize Mâlik, Ebu'z-Zinâd'dan; o da el-A'rac'dan; o da Ebû Hureyre(R)'den şöyle tahdîs etti: Rasûlullah (S) kurbanlık de­vesini sevkeden bir adam gördü ve:

— "Deveye bin!" buyurdu.

O zât:

— Yâ Rasûlallah! Bu deve kurbanlıktır, dedi.

Bunun üzerine Rasûlullah, ikinci yâhud üçüncü defasında:

— "Helak olası, bin şu kurbanlık deveye!" buyurdu [49] .



13- Bâb: Bir Şahıs Birşey Vakfettiği Ve O Şeyi Başkasına Vermediği Zaman, Bu Vakıf Caizdir (Yânı Sahîhtir)

Çünkü Umer (R) Hayber'deki arazîsini vakfetti ve: "Vakıf işlerini üzerine alan kimsenin örfe göre vakıftan

yemesinde üzerine günâh yoktur" dedi de, onu Umer yâhud başkası mütevelli olursa diye bir tahsis yapıp ayırmadı (Peygamber de onu elinden çıkarmasını emretmedi) [50].

Peygamber (S) Ebû Talha'ya da: "Ben bu bustânı en yakın hısımlarına tahsis etmeni uygun görüyorum" buyurdu.

Ebû Talha: Ben de öyle yaparım, dedi de o Beyruhâ bustânını en yakın hısımları ve amca oğulları arasında taksîm etti [51].



14- Bâb; Bir Şahıs Fakirlere Mi Yâhud Başkalarına Mı Olduğunu Beyân Etmeksizin "Şu Evim Allah İçin Sadakadır" Dediği Zaman, Bu Vakıf Caizdir (Yanî Sarfedilecek Ciheti Ta'yîn Edilmeden Önce Vakıf Tamâm Olmuştur)

O şahıs evini böyle vakfettikten sonra, en yakın hısımları arasına koysa (Müsternlf de: En yakın hısımlarına verse) yâhud istediği yere koysa (hüküm nedir)?

Ebû Talha: "Malımın bana en sevimli olanı (bâ'nin kesri ve fethiyle) Biyruhâ'dır. Biyruhâ Allah için sadakadır" dediği zaman, Peygamber, Talha'ya: "Ben onu yakınlarına tahsis etmeni uygun görürüm" buyurup, onun böyle ta'yînsiz vakfını ona caiz kılmıştır [52].

Âlimlerin bâzısı da: Vakfedici kimlere sarfedileceğini beyân etmedikçe, böyle mutlak vakıf caiz olmaz, dedi. Evvelki, yânı cevaz görüşü daha sahîhtir [53].



15- Bâb: Bir Şahıs "Benim Şu Arazîm Ve Şu Bustânım Anam Adına (Allah İçin) Sadakadır" Dediğinde, (Kimlere, Yânî Fakirlere Mî Yâhud Başkalarına Mı Olduğunu Beyân Etmese De) Bu Vakıf Caiz Olmuştur [54]

19-.......Bize İbnu Cureyc haber verip şöyle dedi: Bana Ya'lâ ibn Müslim haber verdi ki, kendisi İkrime'den şöyle derken işitmiş-tir: Bana İbn Abbâs (R) şöyle haber verdi: Sa'd ibnu Ubâde, anasın­dan uzak bir yerde bulunduğu hâlde anası öldü. Bunun üzerine Sa'd:

— Yâ Rasûlallah! Ben anamdan uzakta iken anam vefat etti. Şim­di ben onun adına birşey sadaka etsem, bu sadaka yapacağım şey ona fayda verir mi? dedi.

Rasûlullah:

— "Evet (onun adına yapacağın hayır, ona fayda verir)" bu­yurdu.

Sa'd ibn Ubâde:

— Ben seni şâhid yapıyorum: Benim şu Mıhrâf ismindeki du­varlı bustânım anamın üzerine sadakadır, dedi [55].



16- Bâb: Bir Kimse Malının Bir Kısmını Yâhud Kölesinin Bir Kısmını Yâhud Hayvanlarının Bir Kısmını Sadaka Veya Vakfettiği Zaman, Onun Bu Sadakası Ve Vakfı Caizdir

20-.......İbn Şihâb şöyle demiştir: Bana Abdurrahmân ibn Abdillah ibn Ka'b haber verdi ki, babası Abdullah ibn Ka'b şöyle demistir: Ben babam Ka'b ibn Mâlik'ten şöyle dediğini işitmişimdir:

Ben:

— Yâ Rasûlallah! (Günâhlarımdan tevbe ettim.) Bütün malımı Allah rızâsı ve Rasûlü'nün sevgisi için sadaka yaparak, malımdan ta-mâmiyle sökülüp soyulmam da tevbemdendir (yânî tevbemin tamam-layıcısıdır), dedim.

Rasûlullah (S):

— "Ya Ka'b! Sen malının bir kısmını kendi üzerinde alıkoy. Bu senin için hayırlı bir harekettir" buyurdu.

Ben de:

— Hayber'de bulunan hissemi üzerimde tutuyorum, dedim [56].



17- Vekiline Sadaka Yapan, Sonra Da Vekili O Sadakayı Müvekkiline Geri Veren Kimse(Nin Hükmünü Beyân) Babı [57]

21- Ve İsmail şöyle dedi: Bana Abdulazîz ibnu Abdillah ibn Ebî Seleme, îshâk ibn Abdullah ibn Ebî Talha'dan -Buhârî: Ben bu ha­dîsi ancak Enes yolundan biliyorum, demiştir-; o da Enes(R)'ten ol­mak üzere haber verdi. Enes ibn Mâlik (R) şöyle demiştir: "Siz sevdiğiniz şeylerden (Allah yolunda) harcayıncaya kadar hâlis iyiliğe ermiş olmazsınız..*" (Âiu imrân: 92) âyeti inince (üvey babam) Ebû Tal-ha, Rasûlullah'a geldi de:

— Yâ Rasûlallah! Allah Tebâr^ke ve Teâlâ kendi Kitâbı'nda "Siz sevdiğiniz şeylerden harcayıncaya kadar hâlis iyiliğe ermiş olmazsınız" buyuruyor. Mallarımın bana en sevgili olanı da "Bîruhâ"dır. -Râvî Enes dedi ki: Bu Bîruhâ, Mescid'in karşısında bir bahçe idi. Rasûlul-lah bu Bîruhâ bahçesine girer, orada gölgelenir ve onun içindeki .gü­zel sudan içer idi.- İşte bu Bîruhâ bahçesi Azîz ve Celîl olan Allah ve O'nun Rasûlü yoluna sadakadır. Ben bu sadakanın hayrını ve âhiret azığı olmasını ümîd ediyorum. Yâ Rasûlallah! Sen bu bahçemi, Al­lah'ın sana gösterdiği yere koy, sarfet, dedi.

Bu söz üzerine Rasûlullah (S):

— "Güzel, yâ Ebâ Talka! Bu, sahibine kazanç getiren bir mal­dır. Biz bu malı senden kabul ettik ve onu tekrar sana geri verdik. Sen onu en yakın hısımların arasına koy" buyurdu.

Ebû Talha da onu, kendine hısımlık sahibi olanlar üzerine sada­ka yaptı.

Enes dedi ki: Ubeyy ibn Ka'b ve Hassan ibn Sabit o yakın hı­sımlardan idi. Enes dpdi ki: Hassan, kendisine sadaka verilmiş olan bu maldaki hissesini Muâviye ibn Ebî Sufyân'a sattı. Hassân'a bu konuda:

— Sen Ebû Talha'nın sadaka ettiği malı mı satıyorsun? denildi de, Hassan:

— Dikkat edin! Ben bir sâ' ölçeği hurmayı bir sâ' ölçeği dirhemler mukaabilinde satıyorum, dedi.

Enes dedi ki: Bu bahçe, Muâviye ibn Ebî Sufyân'ın kurmuş ol­duğu Hudeyle oğulları kasrının bulunduğu yerde idi [58].



18- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı:

"Mîrâs taksim olunurken (mirasçı olmayan) hısımlar, yetimler, yoksullar da hazır bulunursa, kendilerine ondan (birşey vererek) nzıklandırın; (gönüllerini hoş edecek) güzel sözler de söyleyin" (en-Nisâ: 8) [59].



22-....... İbn Abbâs (R) şöyle demiştir: Bir takım insanlar bu en-Nisâ: 8. âyeti neshedildi diye iddia ediyorlar. Hayır, vallahi bu âyet neshedilmedi. Fakat bu âyetin hükmü, insanların gevşeklik gösterip amel etmedikleri hükümlerdendir: Terikede tasarruf edici ve terike işini üzerine alanlar, iki (türlü) vâlîdir: Biri (meselâ asabe gibi) mala vâris olur; işte bu, taksîmde hazır bulunan ihtiyâç sâhiblerini de n-zıklandırır. Bir diğer vâlî (meselâ yetîm velîsi gibi) mîrâs almaz; bu da güzel sözler söyleyen kimsedir: Bu, o ihtiyâç sahihlerine: Ben sa­na vermek için bu maldan hiçbirşeye'mâlik değilim (çünkü bu mal ancak şu yetimindir. Şayet bundan benim birşeyim olaydı, muhak­kak sana verirdim), der [60].



19- Birdenbire Ölüveren Kimse İçin Sâhiblerinîn 0 Ölü Adına Sadaka Yapmalarının Müstehâb Olacağı Ve Üzerinde Adak Borçları Bulunan Ölünün Bu Adaklarının Yerine Getirilmesinin De Müstehâblığı Babı

23- Bize İsmâîl tahdîs edip şöyle dedi: Bana Mâlik, Hişâm'dan; o da babası Urve ibnu'z-Zubeyr'den; o da Âişe(R)'den tahdîs etti ki, bir adam Peygamber(S)'e:

— Anamın canını Allah ansızın giderdi. Ben öyle sanıyorum ki, eğer anam konuşabilseydi sadaka yapacaktı. Şimdi ben anam adına sadaka yapayım mı? diye sordu.

Peygamber:

— "Evet, anan adına sadaka yap!" buyurdu.



24- Bize Abdullah ibn Yûsuf tahdîs edip şöyle dedi: Bize Mâlik, İbn Şihâb'dan; o da Ubeydullah ibn Abdillah'tan; o da İbn Ab-bâs(R)'tan haber verdi ki, Sa'd ibn Ubâde (R) Rasûlullah (S)'tan fet­va isteyip:

— Annem öldü; üzerinde (ödeyemediği) adak borcu vardı? dedi.

Rasûlullah:

— "Sen o adağı annen adına yerine getir!" buyurdu [61].



20- Vakıf Ve Sadaka Yapmak İşlerinde Şâhid Göstermek Babı

25- Bize İbrâhîm ibn Mûsâ tahdîs edip şöyle dedi: Bize Hişâm ibn Yûsuf haber verdi ki, onlara da İbn Cureyc haber verip şöyle de­miştir: Bana Ya'lâ ibn Müslim haber verdi ki, kendisi İbn Abbâs'ın himayesinde bulunan İkrime'den şöyle derken işitmiştir: Bize İbn Ab-bâs haber verdi ki, Sâide oğulan'nın kardeşi olan SaM ibn Ubâde uzak bir yerde iken annesi vefat etti. Akabinde Sa'd ibn Ubâde Pey-gamber'e geldi ve:

— Yâ Rasûlallah! Ben kendisinden uzakta iken annem vefat et­ti. Onun adına herhangi bir şey sadaka etsem bu şey ona fayda verir mi? diye sordu.

Rasûlullah.(S):

— "Evet (fayda verir)" buyurdu. Sa'd da:

— Ben Sen'î şâhid yapıyorum ki, benim el-Mıhrâf adındaki duvarlı bustânım annem üzerine sadakadır ,(yânî annemin iyiliğine ve hayrına sarf edilecektir), dedi [62].



21- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı: [63]

"Yetimlere (rüşde ulaştıklarında) mallarını verin. Temizi murdara değişmeyin. Onların mallarını kendi mallarınıza (katarak) yemeyin. Çünkü bu muhakkak büyük bir günâhtır. Eğer yetim kızlar hakkında (adaleti yerine getiremeyeceğinizden) korkarsamz, sizin için halâl olan diğer kadınlardan... nikâh edin"(en-Nisâ: 2-3)



26- Bize Ebû'l-Yemân tahdîs edip şöyle dedi: Bize Şuayb, ez-Zuhrî'den haber verdi. O şöyle demiştir: Urvetu'bnu'z-Zubeyr, Âişe (R)'ye: "Eğer yetim kızlar hakkında adaleti yerine getiremeyeceği­nizden korkarsamz, sizin için halâl olan diğer kadınlardan... nikâh edin" (en-Nisâ: 2-3) âyetinin tefsirini sorduğunu tahdîs ediyordu. Urve (Âişe'den haber verici olarak; Ebû Zerr'de Âişe) şöyle dedi: O, şu yetîm kızdır ki, velîsinin himayesinde bulunur. O velî, onun güzelli­ğine ve malına rağbet eder ve o kızla, o kıza yakın olan kadınlara verilmesi kaanûn olan mehirden daha az bir mehir vermek suretiyle evlenmek ister. İşte (bu âyette) o çeşit velîlerin veliliği altındaki ye­tîm kızları, haklarında onların mehirlerini kemâle ulaştırmak husu­sunda adalet yapmadıkça nikâh etmeleri nehyolunup, bunlardan başka kendilerine halâl olan kadınlardan nikâh etmeleri emrolunmuştur. Âi­şe, tefsirine devamla dedi ki: Sonra insanlar bu (en-Nisâ: 2) âyetin in­mesinin ardından, Rasûlullah'tan fetva istediler. Bunun üzerine Azîz ve Celîl olan Allah şu âyeti indirdi:

"Senden kadınlar hakkında fetva isterler. De ki: Onlar hakkın­da fetvayı size Allah veriyor: Kendileri için yazılmış olanı (mîrâsı) on­lara vermediğiniz ve nikâhlarını da beğenip istemediğiniz yetîm kızlar ve küçük çocuklar hakkında, bir de yetimlere karşı adaleti ayakta tut­manız hususunda Kitâb'da size karşı okunup duran âyetler. Hayır­dan daha ne yaparsanız şübhesiz Allah onu da hakkıyle bilicidir" (en-Nisâ: 127)

Âişe dedi ki: İşte Allah bu âyetin içinde şunu beyân etti: Yetîm kız güzellik ve mal sahibi olduğu zaman, velîleri onun nikâhına rağ­bet ettiler, fakat onu, mehrini kemâle ulaştırmak suretiyle akranları­na verilegelen mehir sünnetine katmadılar. Yetîm kız mal ve güzellik azlığından dolayı nikâhına arzu edilmemiş olunca bu kızı terkettiler ve ondan başka kadınları aradılar.

Râvî dedi ki: Nitekim siz, kadınları, mal ve güzellik azlığından dolayı nikâhlarını arzu etmediğiniz zaman, onları terkediyorsunuz. İşte böyle erkekler için malı ve güzelliğinden dolayı nikâhlanmayı arzu ettikleri zaman bu kızları nikâh etmeleri hakkı yoktur. Ancak onlar o mal ve güzellik sahibi olup, kendilerine rağbet edilmiş bu kızlara en mükemmel mehir ta'yîn etmek ve haklarını kendilerine vermek su­retiyle onlara adalet yapmaları hâlinde, onlarla nikâh olmayı hakk ederler [64].



22- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı:

"Yetimleri nikâh çağına erdikleri zamana kadar gözetip deneyin, O vakit kendilerinde bir akıl ve olgunluk gördünüz mü, mallarını onlara teslim edin. Büyüyecekler de ellerine alacaklar diye bunları israf ile

tez elden yemeyin. Velîlerden kim zengin ise (yetimin malını yemeye tenezzül etmesin;) kaçınsın. Kim de fakır

ise, o hâlde örfe göre (birşey) yesin. Artık onlara mallarını teslim ettiğiniz vakit karşılarında şâhid bulundurun. Tam bir hesâb sorucu olmak bakımından ise Allah yeter. Ana ve baba ile yakın hısımların bıraktıklarından erkeklere, ana ve baba ile yakın hısımların bıraktıklarından kadınlara azından da çoğundan da farz kılınmış birer

nasîb olarak hisseler vardır" (en-Nisâ: 6-7). Buhârî:"J/afiften", "Kâfiyen" demektir, dedi [65].



23- Bâb: Yetimin Malında Çalışmasından Dolayı Vasinin Alacağı Ücret Ve Çalışma Hakkına Karşılık Yetim Malından Yiyeceği Şey? [66]

27- Bize Hârûn tahdîs edip şöyle dedi: Bize Hâşim oğullan hi­mayesinde bulunan Ebû Saîd tahdîs edip şöyle dedi: Bize Sahr ibnu Cuveyriye, Nâfi'den; o da İbn Umer'den tahdîs etti ki, babası Umer, Rasûlullah zamanında (Medine'nin karşısında) kendi öz malı olan ve "Semğ" denilen bir hurmalığı sadaka yapmak kararını vermişti. Bu karar-ı üzerine Umer:

— Yâ Rasûlallah! Ben nazarımda en güzel ve kıymetli bir hur­malığa mâlik bulunuyorum. Hâlis kazancım olan bu malımı sadaka yapmak istedim, dedi.

Peygamber de:

— "Sen bu malın kökünü sadaka (yânı vakıf) yap. Artık o satıl­maz, hibe edilmez, mîrâs olunmaz; fakat onun mahsûlü infâk olu­nur (ihtiyâç sâhiblerine yedirilir)" buyurdu.

Umer de bu malını o suretle sadaka (yânî vakıf) etti. Ve Umer'-in bu sadakası Allah yolunda gaza eden mücâhidlere, esirlikten kur­tulmak isteyen kölelere, fakirlere, konuklara, yolculara, vakfedenin yakın hısımlarına harcanır idi. Bununla beraber bu vakfın işini yü­rütmeyi üzerine alan mütevellinin bu maldan mal biriktirici ve aslına tecâvüz edici olmayarak, yalnız gelirinden örfe göre yemesinde ve dos­tuna yedirmesinde günâh yoktur [67].



28-.......Âişe (R): (Velîlerden) kim zengin ise (yetîmin malını yemeye tenezzül etmesin) kaçınsın. Kim de fakır ise, o hâlde örfe gö­re (birşey) yesin... " (en-Nisâ: 6) âyeti, yetîm vâlîsi hakkında indirildi. Yetîm malının vâlîsi muhtâc bir kimse olduğu zaman, malının mik-dârına göre ve ma'rûf surette yetîmin malına nail olması hakkında indirildi, demiştir [68]



24- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı:

"Gerçek* yetimlerin mallarını haksız (ve haram) olarak yiyenler, karınlarına ancak bir ateş yemiş olurlar. Onlar çılgın bir ateşe gireceklerdir" (en-Nisâ: ıo).



29- Bize Abdulazîz ibnu Abdillah tahdîs edip şöyle dedi: Bana Süleyman ibn Bilâl, Sevr ibn Zeyd el-Medenî'den; o da Ebu'l-Gays'tan; o da Ebû Hureyre(R)'den tahdîs etti ki, Peygamber (S):

— "Helak edici olan yedi şeyden çekininiz" buyurdu. Sahâbîler:

— Yâ Rasûlallah! Bu yedi şey nedir? diye sordular. Rasûlullah:

— Allah'a ortak tanımak, 2- Sihir yapmak, ^Allah'ın ha­ram kıldığı bir cam öldürmek; haklı öldürülen müstesna, 4Ribâ (yânî faiz kazancı) yemek, 5Yetîm malı yemek, 6- Düşmana hücum sıra­sında harbden kaçmak, 7- Zinadan kal'aya girmişçesine korunmuş olup hatırından bile geçirmeyen mü'min kadınlara zina iftirası atmak" buyurdu [69].



25- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı:

"Bir de sana yetimleri sorarlar. De ki: Onları yararlı ve iyi hâle getirmek hayırlıdır. Şayet kendileriyle bir arada yaşarsanız, onlar sizin kardeşlerinizdir. Allah salâha çalışanlarla fesâd yapanları bilir. Eğer Allah düeseydi, sizi muhakkak zahmete sokardı. Şübhesiz Allah mutlak gâlibdir. Tam hüküm ve hikmet sahibidir" (ei-Bakara: 220) [70]. (Buhârî şöyle dedi:)

"Le-a'netekum", "Sizi muhakkak zahmete sokar ve sizin üzerinize darlık yapardı" demektir. "Anet" ise

"Unuvv" ve "Anâ" masdarından olup dördüncü bâbdan "Esîr olmak, alçalmak, itaat etmek" ma'nâsınadır [71]. (Buhârî dedi ki:) Ve bize Süleyman ibn Harb söyledi: Bize Hammâd Eyyûb'dan; o da Nâfi'den tahdîs etti. O: İbn Umer, hiçbir kimseye karşı vasiyyeti geri çevirmedi, demiştir [72]. İbn Sîrîn'e yetîm malı hususunda işlerin en sevimli olanı, yetimin nasîhatçıları ve velîlerinin onun yanına toplanmaları ve yetime hayırlı olan şeye bakıp düşünmeleri idi.

Tâvûs ise, kendisine yetimlerin işinden herhangibir şey sorulduğu zaman "Allah salâha çalışanla fesâd yapanı bilir" (ei-Bakara: 220) âyetini okurdu.

Atâ ibn Ebî Rebâh da yetîmler hakkında: Küçük büyük her velî (bir zabtta: her vâlî) onlara harcama yapar. Her insan üzerine kendi hâline yakışan mikdârla, kendi hissesinden harcama yapmak vazîfedir, demiştir [73].



26- Yetîm İçin İyilik Olduğu Zaman, Seferde Ve Hazarda Yetimi Hizmette Kullanma Ve (Vasî Olmasalar Da) Ananın Ve Ananın Kocasının Yetime Bakmalarımın Hükmünü Beyân) Babı

30-.......Enes (R) şöyle demiştir: Rasûlullah (S) Medine'ye geldi kendisinin hiçbir hizmetçisi yoktu. (Üvey babam) Ebû Talha beni elimi den tuttu da, beni Rasûlullah'a götürdü ve: Yâ Rasûlullah! Enes akıllı bir oğlandır; Sana hizmet etsin, dedi. Enes dedi ki: Artık ben bun­dan sonra seferde ve hazarda devamlı surette Rasûlullah'a hizmet et­tim.O bana bunca hizmetim süresince yaptığım birşey için "Sen buniı niçin böyle yaptın?" demedi. Yapmadığım birşey için de "Bunu ni­çin böyle yapmadın" da demedi [74].



27- Bâb: Bir Şahıs, Sınırları Beyân Etmeyerek Bir Arazîyi Vakıf Yaptığı Zaman (Arazî Meşhur Ve Seçkin İse) Bu Vakıf Caizdir

Sadaka lâfzı ile vakıf yapmak da bunun gibi caizdir.



31- Bize Abdullah ibn Mesleme, Mâlik'ten; o da İshâk ibn Ah dillah ibn Ebî Talha'dan tahdîs etti ki, o, Enes ibn Mâlik(R)'ten şö> le derken işitmiştir: Ebû Talha hurmalık mal yönünden Medîne'd Ensâr'm en zengini idi. Malının ona en sevimli olanı da Mescid'i karşısında bulunan Biyruha bustânı idi. Peygamber (S) Beyruhâ'y girer ve onun içindeki güzel sudan içerdi.

— Yâ Rasûlallah! Şübhesiz ki Allah "Siz sevdiğiniz şeylerden harcayıncaya kadar kesin olarak hâlis iyiliğe ermiş olmazsınız" bu­yuruyor. Ve yine şübhesiz ki, mallarımın bana en sevimli olanı da (<Biyruhâ"dır. İşte bu Biyruhâ bustânı Allah için sadakadır. Ben bu sadakanın hayrını ve Allah katında âhiret azığı olmasını umarım. Şim­di Sen, bu bustânımı Allah'ın sana gösterdiği yere koyup sarfet, dedi.

Bunun üzerine Rasûlullah (S):

— "Ne kadar güzel! Bu kazanç getirici- râvî Abdullah ibn Mes­leme şekk edip: Yâhud: Bu gidici- bir maldır. Ben senin söylediğin sözü işittim. Ben senin bu bustâmnı yakın hısımların arasında bırak­manı uygun görüyorum" buyurdu.

Bunun üzerine Ebû Talha:

— Yâ Rasûlallah! Ben de Sen'in bu arzun üzere yaparım, dedi. Akabinde Ebû Talha Biyruhâ'yı yakın hısımları ve amca oğul­ları arasında taksim etti [75].

İsmâîl ibn Ebî Uveys, Abdullah ibn Yûsuf, Yahya ibn Yahya: bunların üçü de İmâm Mâlik'ten yaptıkları rivayette "yâ" harfi \\t "Rayımın ( = Bol, geniş bir mal)" diye söylemişlerdir [76].

32- Bize Muhammed ibnu Abdirrahîm tahdîs edip şöyle dedi: Bize Ravh ibnu Ubâde haber verip şöyle dedi: Bize Zekeriyyâ ibnu İshâk tahdîs edip şöyle dedi: Bana Amr ibnu Dînâr, İkrime'den; o da İbn Abbâs(R)'tan şöyle tahdîs etti: Bir adam Rasûlullah'a anası­nın vefat ettiğini (söyleyip): Eğer onun adına sadaka yaparsam, bu sadaka anama fayda verir mi? dedi. Rasûlullah: "Evet (fayda verir)" buyurdu. O zât: Benim "Mıhrâf" adında bir bustâmm vardır. Ben Sen'i şâhid tutuyorum ki, ben de bustânımı anam adına sadaka yap-mışımdır, dedi [77].



28-Bâb" Bir Topluluk Ortak Ve Yaygın Hisseli Bir Arazîyi Vakıf Yaptıklarında, Bu Vakıf Caizdir

33- Bize Müsedded tahdîs edip şöyle dedi: Bize Abdulvâris, Ebu't-Teyyâh'tan tahdîs etti ki, Enes (R) şöyle demiştir: Peygamber (S) Mescid'in bina olunmasını emretti de:

— "Ey Neccâr oğullan! Şu arsanızın bedelini bana söyleyin!" buyurdu.

Onlar ise:

— Vallahi olmaz! Biz onun bedelini ancak Allah'tan isteriz! de­diler [78].



29- Vakıf Nasıl Yazılır Babı

34-.......İbn Umer (R) şöyle demiştir: Umer, Hayber'de bir ara­zîye nail oldu. Akabinde Peygamber'e geldi ve:

— Ben mal olarak ondan daha iyisini asla elde etmediğim bir arazîye sâhib oldum. Bana bu mal ile ilgili nasıl emredersin? dedi.

Peygamber (S):

— "istersen hurmalığın kökünü habset de, bu habsedilmiş ara­zîyi sadaka yap" buyurdu.

Bunun üzerine Umer o arazîyi aslı satılmaz, hibe olunmaz, mî-râs edilmez surette fakirlere, yakınlara, esirlikten kurtulmak isteyen kölelere, Allah yolunda savaşan mücâhidlere, konuklara, yolculara tahsîs etti. Bununla beraber bu vakıf arazînin işlerini yürütmeyi üze­rine alan kimseye, mal biriktirip mülk edinici olmayarak, bunun ge­lirinden ma'rûf suretle yemesi yâhud dostuna yedirmesinde günâh yoktur [79].



30- Zengin İçin, Fakîr İçin, Zaîf İçin Vakıf Yapma(Nın Cevazı) Babı

35- Bize Ebû Âsim tahdîs edip şöyle dedi: Bize İbnu Avn, Nâ-fi'den; o da İbn Umer'den şöyle tahdîs etti: Umer (R) Hayber'de bir mal buldu. Akabinde Peygamber'e geldi de o mal ile ilgili kararını ve sözlerini Peygamber'e haber verdi. Peygamber (S) de "İstersen onun aslını sadaka yap!" buyurdu. Umer de bu arazîyi fakirlere, yoksul­lara, yakınlığı olan hısımlara ve zaîflere sadaka yaptı [80].



31- Mescid İnşâsı İçin Arazî Vakfetmedin Cevazı) Babı

36-.......Bize Ebu't-Teyyâh tahdîs edip şöyle dedi: Bana Enes ibn Mâlik (R) şöyle tahdîs etti: Rasûlullah (S) Medine'ye geldiği za­man mescid kurulmasını emretti ve:

— "Ey Neccâr oğullan, şu arsanızın bedelini bana söyleyiniz!" buyurdu.

Onlar da:

— Olmaz vallahi, biz onun bedelini ancak Allah'tan isteriz, de­diler [81].

32- Hayvanları, Atları, Ticâret Metâ'larını Ve Sessiz Serveti (Yânî Altın Ve Gümüşü) Vakfetmek Babı [82]

ez-Zuhrî şöyle bir kimse hakkında şunu söylemiştir: Bin dînârı Allah yolunda harcamaya tahsis edip, bunu kendisinin tacirlik yapan kölesine bu para ile ticâret yapmak üzere teslim eden ve o paranın kazancını fakirlere ve yakın hısımlara sadaka yapan kimse hakkında Zuhrî'ye: Bu şekilde sadaka yapan kişinin bu bin dînârın kazancından birşey yemek hakkı var mıdır? O bin dînârın kazancını fakirlere sadaka, yapmış olmasa da ondan birşey yemek hakkı var mıdır? sorusuna Zuhrî: O kimse fakirlere tahsis etmese de, o sadakadan yemek hakkı yoktur, demiştir [83].



37-.......İbn Umer (R)'den (şöyle demiştir): Umer kendisine âid olan bir at üzerine bir kimseyi Allah yolunda cihâd etmesi için bin­dirdi. O atı Umer, üzerine bir mücâhid kişiyi bindirmesi için Rasû-lullah'a vermişti. (Yâhud, bir zabta göre: Rasûlullah atı ona bu maksadla vermişti.) Sonra Umer'e, o adamın atı durdurup satmaya kalktığı haberi verildi. Umer Rasûlullâh'a, bu atı ondan satın almayı sordu. Bunun üzerine Rasûlullah (S): "Sen bu atı satın alma ve sakın yapmış olduğun sadakana bir daha dönme!" buyurdu [84].



33- Vakfın İşlerine Bakıp Yürütecek Kimsenin Nafakası (Yânî Ücreti) Babı [85]

38- Bize Abdullah ibn Yûsuf tahdîs edip şöyle dedi: Bize Mâlik, Ebu'z-Zinâd'dan; o da el-A'rec'den; o da Ebû Hureyre (R)'den ha­ber verdi ki, Rasûlullah (S): "Benim mirasçılarım bir tek dinarı dahî paylaşmasınlar. Bıraktığım şeyin kadınlarımın nafakasından ve işçi­min ücretinden geri kalanı sadakadır (vakıftır)" buyurmuştur [86].



39- Bize Kuteybe ibnu Saîd tahdîs edip şöyle dedi: Bize Ham-mâd, Eyyûb'dan; o da Nâfi'den; o da İbn Umer(R)'den tahdîs etti ki, Umer ibnu'l-Hattâb (R), kendi vakfı hususunda, onun işlerini yü­rütmeyi üzerine alan kimsenin ondan mal edinici olmayarak yemesi­ni ve dostuna yedirmesini şart kılmıştır [87].



34- Bâb: Bir Kimse Bir Arazî Veya Kuyu Vakfettiği Ve Vakfından Kendisinin De İstifâde Etmesini Şart Kıldığı; Meselâ Vakfettiği Kuyunun Suyundan Diğer Müslümanların Kovalarıyla Su Aldıkları Gibi Kendisinin De Su Almasını Şart Kıldığı Zaman (Bu Caiz Olur)

Enes ibn Mâlik Medine'deki bir evini, Medine'ye geldiği zaman oraya inip ikaamet etmek şartıyle vakfetti.

Zubeyr ibnu'l-Avvâm da evlerini sadaka yapmış ve: Kızlarından boşanmış olanın, eve zarar verici olmayarak, kendisi de bu ev (sebebi) ile zararlanmayarak bu evde oturması, eğer ileride bir koca ile evlenip de bu evden müstağni olursa artık evde oturma hakkı olmayacağı şartlarını söylemiştir.

Abdullah ibn Umer de, Umer ibnu'l-Hattâb'ın evinden olan payını, Abdullah'ın çocuk ve torunlarından oturma evine muhtâc olanların ikaametine -satılmamak, hibe edilmemek üzere- vakfetmiştir [88].



40- Ve Abdan şöyle dedi: Bana babam Usmân ibn Cebele, Şu'-be'den; o da Ebû İshâk'tan; o da Ebû Abdirrahmân'dan şöyle haber verdi: Usmân ibn Affân (R) Mısırlılar tarafından kuşatıldığı sırada evinin üstüne çıktı da, aşağıdakilere (hitâb ederek) şöyle dedi [89]:

— Allah aşkına size sorarım. Ve kimseye sormam, ancak Pey-gamber'in sahâbîlerine sorarım. Sizler bilmez misiniz ki, Rasûlullah (S) "Rûme kuyusunu kim kazarsa onun için cennet vardır" buyur­muştu da ben hemen o kuyuyu kazmıştım. Yine bilmez misiniz ki, Rasûlullah: "Ceyşu'l-usreyi (yânî zorluk ordusunu: Tebûk seferine çıkacak orduyu) kim teçhiz ederse, onun için cennet vardır" buyur­muştu da, ben hemen o orduyu techîz etmiştim.

Râvî dedi ki: Oradaki sahâbîler Usmân'ın bu söylediklerini doğ-ruladılar [90].

Ve Umer ibnu'l-Hattâb kendi vakfı hakkında: "Vakfın işlerini yürütmeyi üzerine alan kimseye vakıftan yemesinden günâh yoktur" demiştir.

Buhârî dedi ki: O vakfa, vakfedenin kendisi de, başkaları da mü­tevelli olabilir. Onun için vakıf, vakfediciden ve başkasından olan her­kesi kaplayıcı, içine alıcıdır [91].



35- Bâb: Vakfedici Kimseler "Biz Onun Bedelini Ancak Allah'tan İsteriz" Dedikleri Zaman, Bu Caizdir

41-.......Bize Abdulvâris, Ebu't-Teyyâh'tan; o daEnes (R)'ten tahdîs etti ki, Peygamber (S):

— "Ey Neccâr oğulları! Arsanızın bedelim bana söyleyiniz!" buyurdu.

Neccâr oğulları:

— Biz onun bedelini hiçbir kimseden istemeyiz, ancak Allah'­tan isteriz, dediler [92].



36- Yüce Allah'ın Şu Kavli Babı:

"Ey îmân edenler! Herhangi birinize ölüm hâli geldiği o vasiyyet zamanı aranızdaki şehâdet ya kendinizden adalet sahibi iki adam veya yolculuk ediyordunuz da ölüm musibeti başınıza geldiyse sizin gayrınızdan iki diğeridir. Bunları namazdan sonra akkorsunuz, şübhelendiğiniz takdirde şöyle yemîn ederler: 'Billahi hısım da olsa yeminimizi hiçbir bedele değişmeyiz, Allah'ın (emrettiği) şâhidliği gizlemeyiz. Biz o takdirde şübhesiz günâha girenlerden oluruz\ Eğer bu iki şahidin bir günâha hakk kazanmış olduklarına bir bilgi elde edilirse, o vakit evlâ olan, bu ikinin yerine, bunların aleyhlerinde bulundukları mukaabil taraftan diğer iki kişi dikilir, şöyle yemîn ederler: 'Billahi bizim şâhidliğimiz o iki kişinin şâhidliğinden daha doğrudur.

Biz hakkı aşmadık. Çünkü bu takdirde muhakkak ki zâlimlerden oluruz'. İşte bu hüküm, şâhidliği olduğu

gibi dosdoğru edâ etmelerine veya yeminlerinden sonra yeminlerinin reddedilmesinden korkmalarına en yakın bir çâredir. Allah 'tan korkun ve emirlerini iyi dinleyin.

Çünkü Allah fâşıklar güruhunu doğru yola çıkarmaz" (el-Mâide: 106-108) [93].



42- Ve bana Alî ibnu Abdillah söyledi: Bize Yahya ibn Adem tahdîs edip şöyle dedi: Bize İbnu Ebî Zaide, Muhammed ibn Ebî'l-Kaasım'dan; o da Abdulmelik ibn Saîd ibn Cubeyr'den; o da baba­sı Saîd ibn Cubeyr'den tahdîs etti ki, İbn Abbâs (R) şöyle demiştir: Benû Sehm'den (müslümân) bir kişi (Hristiyan) Temîm ed-Dârî ve Adiyy ibn Beddâ ile birlikte sefere çıkmış ve müslümân bulunmayan bir yerde ölmüştü. Bu iki hrıstiyan kişi Sehmî'nin terikesiyle mirasçı­larının yanına geldiklerinde, mirasçılar eşya arasında altın kakmalı gümüş bir bardağı bulamadılar. (İki yoldaşın inkârı ve da'vâmn Ra-sûlullah'a arzı üzerine) Rasûlullah bu iki hrıstiyan kişiye yemîn ettir­di. Sonra o bardak Mekke'de bulundu. Ve bardağın yeni sahihleri:

— Biz bunu Temîm ile Adiyy'den satın aldık, dediler. Bunun üzerine Sehmî'nin velîlerinden iki kişi kalktılar ve:

— Bizim şehâdetimiz onların şehâdetinden şübhesiz daha haklı­dır. Ve bu bardak kesin surette ilk sâhiblerine (yânî Sehmî'nin mi­rasçılarına) âiddir, diye yemîn ettiler.

İbn Abbâs: İşte bu "Ey îmân edenler..." (ei-Mâide: 105-108) âyeti bu kıssadakiler hakkında indi, demiştir [94].



37- Mirasçılar Hazır Bulunmaksızın Vasînin'ölünün Borcunu Ödemesinin Cevazı) Babı

43-.......Şa'bî şöyle dedi: Bana Câbir ibn Abdillah el-Ensârî (R), babası Abdullah'ın Uhud günü şehîd edildiğini, geriye altı tane kız ile bir mikdâr borç bıraktığını tahdîs edip, şöyle dedi: Hurma mah­sûlünün kesim ve toplama zamanı geldiğinde ben Rasûlullah'ın hu­zuruna vardım ve:

— Yâ Rasûlallah! İyice bilmişsindir ki, babam Abdullah Uhud günü şehîd düştü, arkasında birçok borç bıraktı. Ben bu alacaklıla­rın Seni görmelerini arzu ediyorum, dedim.

Rasûlullah (S):

— "Sen git, hurmaları topla, her cins hurmayı ayrı ayrı yerlere yığıp ayrı ayrı harman et (sonra gelip bana haber ver)" buyurdu.

Ben bu işleri yaptıktan sonra Rasûlullah'ı da'vet ettim. (Geldi; alacaklılar da geldi.) Alacaklılar bu saatte Rasûlullah'ı orada gör­düklerinde isteklerini artırıp beni sıkıştırdılar. Rasûlullah onların yap­tıkları ısrarı görünce, hurma harmanlarının en büyüğünün etrafında üç defa dolaştı, sonra onun yanına oturdu. Sonra:

— "Şu alacaklıları çağır!" buyurdu.

Akabinde alacaklarına mukaabil onlara Ölçüp ölçüp hurma ver­meye devam etti. Nihayet Allah babamın borçlarını tamamen ödedi. Vallahi ben, Allah babamın borçlarını tamamen ödesin de kızkardeş-lerime bir tek hurma ile dönüp gitmemeye razı idim. Allah'a yemîn ederim ki, hurma yığınlarının hepsi kurtuldu. Ben, Rasûlullah'ın ya­nına oturduğu yığına bakıp duruyordum. (Rasûlullah alacaklılara bu harmandan verdiği hâlde) sanki ondan bir tek hurma eksilmemiş gi­bi idi [95].

Ebû Abdillah Buhârî dedi ki: "Uğru bî'% "Benim üzerime iyice düştüler; yânî bana karşı isteklerini artırdılar" demektir. Kur'ân'dan şahidi şudur: "Biz de aralarına kıyamet gününe kadar düşmanlığı, kin ve buğzu yapıştırdık "(ei-Mâide: i4) [96].


[1] el-Vesâyâ, Vasiyyet'in cem'idir. Vasiyyet lügatte "Evsâ yûsî"den masdardır.

el-Isâ, hemzenin kesriyle ve't-Tavsiye, tef ile vezninde, bir nesnenin işle­mesini bir adama siparişle üzerine aldırmak ma'nâsınadır... Ve asıl îsâ lügatte bir kimse kendi yokluğunda bir başka adamdan bir işin işlenmesini taleb etme­ye denir. Ve şerîatte vefatından sonra işlemesini talebden ibarettir.

Ve işbu îsâ maddesi lam ile ve ilâ kullanılır. "Evsâ li fulânin bi-kezâ = Fu-lân için şu malı vasiyyet eylediği kimseye vasiyyet eyledi" demektir. İlâ ile: "Evsâ fulânin ilâ fulânin- Fulânı mutlaka malına vasî nasbetti" demektir (Kaamûs Ter.)

Demek ki îsâ ve Tavsiye, bir kimsenin gerek sağlığında, gerek vefatı üzeri­ne mevcûd bulunmadığı, yokluğu hâlinde diğer bir kimseye bir iş görmesini si­pariş etmesi demektir ki, Türkçe'de ısmarlamak ta'bîr olunur. Lâm ile kullanıldığında, öldükten sonra malını başkasına temlîk; ilâ ile kullanıldığında ise öldükten sonra malında ve çocuklarının işlerinde tasarrufu bir kimseye ha­vale etmektir,

el-Vasyu, ikinci bâbdan, bir nesne diğer nesneye bitişik olmak ve bir nes­neyi diğer şeye ulaştırmak ma'nâsına olduğundan, vasiyyete bu ismin verilmesi, ölünün hayâtında mâlik olduğu bir aynı veya menfaati vasiyyet sebebiyle vefa­tından sonra nail olacağı hayır ve sevaba ulaştırmasıdır,

[2] îbn Hacer: "Bu, babın birinci hadîsinin ma'nâ ile rivayeti olmalıdır; bu lâfızla bulamadım. Çünkü el-Mer'u, "er-Raculu"demektir" demiştir (Fethu'l-Bârî).

[3] İmâm Buhârî bu üç âyeti burada vasiyyetin meşrû'luğuna Kur'ân'dan delîl ol­mak üzere getirmiştir.

İslâm'ın evvelinde vasiyyet suretiyle te'sîs buyurulan ana, baba ve yakınla­ra mal bırakma ve tahsis etme vecîbesi, en-Nisâ: 11-12'deki mîrâs âyetleriyle bâzı kayıdlara ve tahsislere tâbi' tutulmuştur.

Bu vasiyyet âyetlerinde ana, baba ve yakınlara ma'rûf veçhile yardımın ve mal tahsis etmenin mikdârım ta'yîn, vasiyyet edenin re'yine bırakılmıştı. Mîrâs âyetlerinde ise herbir mîrâsçının alacağı mikdâr, bizzat Allah tarafından ta'yîn buyurulmuş ve mîrâs sâhibleri o suretle meşru' paylarını almaya başlamışlar­dır. Ve bu hâlde vasiyyet edicinin bundan sonra ebeveyne ve mîrâsta pay sahibi olan akrabaya vasiyyet külfetini yüklenmesine luzûm kalmamış ve hısımlar ara­sında bu yüzden meydana gelebilecek niza ve ihtilâflar da bertaraf edilmiştir.

[4] Bu, Buhârî'nin tef şirindendir. Bu tefsîri Taberî, Atâ'dan nakletmiştir.

[5] Hadîsteki "İki gece" kaydı hudûdlandırma değil, te'kîddir. Az bir zaman olsa bile o müddetin vasiyyetsiz geçmesi uygun değildir, ,'herhâlde vasiyyetnâmesi yanında yazılı bulunmalıdır, demektir.

Bu hadîste vasiyyete rağbetiendirme vardır. Zahirîler bunu hüccet yaparak, vasiyyet vâcibdir demişlerdir. Selef âlimlerinden vâcib ve mendûb olduğu görü­şünde olanlar vardır.

Dahhâk İleTâvûs: Dîn ayrılığı gibi bir mâni' sebebiyle mîrâs almayan ana babaya ve yakın akrabaya vasiyyet, Kur'ân nassıyle vâcibdir, demişlerdir. Ye-men'in büyük âlimi Tâvûs: "Her kim fakîr akrabası varken onu mahrum eder de, yabancıya vasiyyet ederse, vasiyyet olarak verilen mal, yabancıdan alınır da akrabaya verilir" demiştir.

[6] Hadîsin başlığa uygunluğu, ancak arazînin menfaatini sadaka yapma yönün­den olabilir, çünkü böyle sadaka yapmanın hükmü, vakıf hükmüdür; o da ölüm­den sonra bakî kaldığı için vasiyyet ma'nâsmadır.

Bu beyaz dişi katırı Mukavkıs hediye etmişti. Buna "Düldül" denirdi. Si­yer âlimlerinin beyânına göre, Peygamber'in ölümünden sonra bu beyaz katır Alî'nin yanında bulunmuş, onun ölümünde Abdullah ibn Ca'fer'e geçmiştir. Bu sırada hayvan iyice yaşlandığı için, arpa, kırma hâlinde verilirmiş, Muâviye zamanında yaşamış, nihayet Yenbû'da ölmüştür (Aynî).

[7] İbnu Ebî Evfâ, Peygamber vefatında mal vasiyyet etmedi, demek istemiştir. Talha ibn Musarrıfm: Öyle ise insanlara vasiyyet nasıl yazıldı? sorusuna Abdullah'­ın: Allah'ın Kitâbı'na tutunmakla vasiyyet etti, suretindeki cevâbı ile "Sizden birinize ölüm gelip çattığında ... vasiyyet etmek farz yazıldı" (el-Bakara:180) kav­line işaret etmiş olabilir.

[8] Bu hadîs, Peygamber'in ölüm hastalığında vasiyyet etmediğine en kuvvetli ri­vayetlerden biridir. Buharı bu hadîsi burada Şiîler'in bu, Alî'ye vasiyyet iddia­larını yalanlamak için getirmiştir. Alî'nin kendisi de böyle bir vasiyyet olmadığını kesin olarak bildirmiştir. Buhârî, Fadâilu'l-Medîne; "Medîne Haremi babı" 3. hadîs.

[9] Hadîsin başlığa uygunluğu açıktır.

Bu hadîs Cenazeler Kitâbı'nda "Peygamber'in Sa'd İbn Havle'ye mersiye­si bâbı"nda da geçmişti. Orada Sa'd ibn Ebî Vakkaas'ın anasının adı Havle, burada ise Afra olarak geçmektedir. Bu iki rivayeti birleştirmek için sarihler, Sa'd ibn Ebî Vakkaas'ın anasının iki adı olduğunu, bunun birisinin öz adı, di­ğerinin de soy adı olduğunu kabul etmişlerdir. Bu hadîste Peygamber'in birkaç mu'cizesi sabit olmuştur: a. Sa'd, bu ümîdsiz hastalıktan iyileşip kalkmış ve kırk seneden fazla yaşamıştır, b. Sa'd kumandan olarak fetihler yapmış, müslümân-ları hesâbsız ganimetlerle faydalandırıp, düşmanlara zararlar vermiştir, c. Sa'd, bu hastalıktan şifâ bulup kalktıktan sonra, birçok erkek ve kız çocukları dün­yâya gelmiş ve Peygamber'in haber verdiği gibi birçok mîrâsçıları olmuştur

[10] Buhârî bu bâbda terikenin üçte birinden fazlasını vasiyyet etmenin caiz olma­dığını İsbât etmek istemiştir. Bunun için el-Hasen'in sözünü getirmiştir. Bunun ma'nâsı şudur:

Zımmî dahî terikenin üçte birinden fazlasını vasiyyet etse, ancak üçte biri caiz olur; fazlası yerine getirilmez, demektir.

el-Hasen el-Basrî, Zımmî hakkında da İslâm kaanûnu ile hükmedileceğim el-Mâide: 49. âyetine dayandırmıştır ki, âyetin buna delâleti açıktır.

[11] Hadîslerin başlığa uygunlukları gizli değildir.

Âlimler terikenin Üçte bir mikdârıni vasiyyet etmenin cevazında ittifak et­mişlerdir. Bundan aşağıda vasiyyet etmeyi; yânî dörtte bir; beşte bir mikdârını vasiyyet etmeyi tavsiye edenler de olmuştur.

[12] Bu başlığın daha açık ifâdesi: "Kişinin çocuğuna vasî ta'yîn etmesi ve gerekti­ğinde bu vasinin çocuk hesâbma da'vâ açabilme hakkı"dır.

[13] Hadîs başlıktaki iki hükme de uygun fıkraları taşımaktadır.

Sevde'ye örtünme emrine gelince: Şevde, Zem'a'nın kızı idi. Babasının ca­riyesinin doğurduğu bu piç çocuk, zahire göre, yânî hukukî hükme göre Sev-de'nin kardeşi oluyordu. Fakat zânînin sımasına benzeyişi, bu zahirî hâle aykırı geliyordu. İşte Rasûlullah bu sebebden dolayı ihtiyaten Sevde'ye örtünmekle em­retmiştir.

[14] Hadîsin bastığa delîlliği "Yahûdî'nin ismi anılınca kadın başıyle açıklayıcı bîr işaret yaptı" sözündedir. Bu işaret ve sanığın i'tirâfı ile kısas yapılmıştır

[15] Buhârî başlığa "Vârise vasiyyet yoktur" hadîsini senedsiz olarak bir unvan hâ­linde zikretmekle yetinmiştir. Hâlbuki bu hadîsi Dört Sünen sâhiblerİ ve diğer hadîsçiler senediyle rivayet etmişlerdir. Buhârî'nin bunu senedİe rivayet etme­mesi, kabul ettiği sıhhat şartlarına uymadığı içindir. Buhârî'nin sahîhlik şartla­rı, diğer bütün hadîsçilerin şartlarından daha ağırdır. İşte Buhârî bu yüzden Sahîh'te birinciliği kazanmıştır. Buhârî şartına uymadığı için bunu, senediyle getirmemekle beraber, hadîsin sahâbîler arasında yaygın oluşundan ötürü ter-ketmeyi de uygun bulmadığından, bir unvan hâlinde zikretmekle yetinmiştir.

[16] Başlığa uygunluğu, ana babanın ve mîrâsı olan erkek ve dişi yakın akrabanın irsî hisseleri, Kur'ân'la tesbît edildikten sonra, vasiyyet yalnız uzak akrabaya münhasır olarak müstehâb olması yönündendİr. İşte İbn Abbâs'ın bu hadîsi, mirasçılara vasiyyet etmenin caiz olmadığına açıkça delâlet eder.

Ebû Umâme (R) şöyle demiştir: Rasûlullah(S)'tan Veda Haccı'nda hutbe yaparken işittim: "Yüce Allah her hakk sahibine hakkını vermiştir. Artık bun­dan sonra mirasçıya vasiyyet yoktur" buyuruyordu (Ebû Dâvûd ve Tİrmizî).

Amr ibn Hârice (R) şöyle demiştir: Peygamber (S), Kasvâ adındaki dişi bi­nek devesi üzerinde hutbe yaparken, ben devenin boynunun altında İdim. Deve geviş getiriyordu. Ağzının köpüğü iki omuzumun arasına dökülüyordu. Bu hâlde iken ben Rasûlullah'm: "Azız ve Celîl olan Allah her hakk sahibine hakkını verdi. Artık mirasçıya vasiyyet yoktur. Çocuk da döşek sahibine âiddir. Zina ediciye mahrûmluk düşer" buyurduğunu işittim. (Tirmizî: Bu hadîs hasendir, sahihtir, dedi.)

İbn Abbâs, Rasûlullah'm: "Vârise vasiyyet caiz değildir. Meğer ki mirasçı­lar isteyip uygun görürler" buyurdu, demiştir (Dârakutnî).

Bunlardan başka Enes ibn Mâlik, Alî İbn Ebî Tâlib, Amr ibn Şuayb'm da aynı mealde rivayetleri vardır ki, bunları îbn Ebî Şeybe ve diğerleri rivayet et­mişlerdir (Aynî).

[17] Buhârî bunu Zekât'ta da getirmişti. İki rivayet arasında az fark vardır. Hadîs: "En faziletti olan sadakanın, kişinin vücûdu zinde ve bütün beden kuvvetleri yerinde olduğu hâlde... verdiği sadaka" olduğunu açıkça belirtmektedir. "Can boğaza gelme" ta'bîri, ölümün son derece yaklaşması zamanım ifâde etmektedir.

[18] Buhârî'nin bu âyeti başlık yapmaktan maksadı, lehine ikrar yapılan mîrâsçı ol­sun, yabancı olsun, müsâvî olarak mutlak surette hastanın borç ikrarının ceva­zına hüccet getirmek gibidir. Bâzıları da delâlet ciheti, Allah mîrâsın önüne geçirmekte vasiyyet ve borcu müsâvî yaptı ve aralarında bir ayırma yapmadı. Böylece vâris için olan vasiyyet delîl ile hâriç oldu da, borç ikrarı hâli üzere ba­kî kalmıştır, dedi (Aynî).

[19] Bunların sözlerini İbn Ebî Şeybe senedli olarak rivayet etmiştir.

[20] Hasen'in bu hükmünü Dârimî rivayet etti.

[21] Ibrâhîm ile Hakem'in hükümlerini îbn Ebî Şeybe rivayet etti.

[22] Aynî dedi ki: Zahir olan maksadı, kadın kocasının ölümünden sonra taarruz edilmez. Çünkü evinin içindekilerin hepsi, kocası buna şâhid dikmemiş olsa da, kadınındır. Şâhid dikmeğe ve ikrara, ancak kadın fakîr iken evlendiği bilindiği zaman ihtiyâç vardır.

[23] Hasen ile Şa'bî'nin bu hükümleri aslı üzere hastanın ikrarının mutlak olarak geçerli olduğunu ifâde etmektir.

[24] Buhârî'nin bu "Ba'zu'n-nâs" ta'bîri ile Ebû Hanîfe ve onun içtihadında olan­ları kasdettiğini Kirmânî ve diğerleri belirtmişlerdir. Ancak buradaki i'tirâzda vârislerin bâzısı lehine olan ikrar ile hastanın vedîa, ticâret malı ve ticâret malı­nın getireceği kazançta ortaklık demek olan "Mudârebe"yi ikrarı arasında fark olduğu; bu son üç şeyi ikrar ile birinciyi ikrar etmenin aynı şey olmadığı; bunun için Ebû Hanîfe'nîn görüşünde bir tenakuz bulunmadığı ortaya konulmuştur.

[25] Bu, Buhârî'nin Edeb'de getirdiği hadîsin bir parçasıdır. Bunu burada hastaya kötü zann edip de kendi malında tasarrufu men' edenleri redd için getirmiştir. Bu da "Ba'zu'n-nâs"ın kötü zann ile ta'lîline karşı getirilmiştir.

[26] Buhârî bunu îmân'da getirdi. Kirmânî dedi ki: Bu hadîsin delâlet ciheti nedir dersen, ben şöyle cevâb veririm: Hıyaneti terk vâcib olunca, üzerinde bulunan hakkı i'tirâf etmek de vâcib olmuştur, tkrâr edince de, ikrarının mu'teber ol­ması zarurî olur. Yoksa ikrarın vâcib kılınmasında hiçbir fâide yoktur.

[27] Yânî hıyaneti terkte ve emâneti yerine ödeme vucûbunda vâris ile gayrisi ara­sında bir fark yapmayınca, vârise ve gaynsına ikrarı sahîh olur (Kastallânî).

[28] Abdullah ibn Amr hadîsi de, bu Ebû Hureyre hadîsi de îmân Kitâbı'nda geçmiş­tir, Buhârî bunları burada hıyanetin harâmlığına, yânî üzerindeki hakkı öde­memenin ve ödenmesini vasiyyet etmemenin harâmlığına delîl için getirmiştir.

[29] Yânı borcun ödenmesi, vaşiyyeti yerine getirmekten önce yapılmakla beraber, zikirde vasiyyetin borçtan önce getirilmesindeki maksadı beyân. Bu suretle bu başlığı tekrar etmekteki incelik meydana çıkıyor (İbn Hacer).

İbn kesîr: Eski ve sonraki bütün âlimler borcun vasiyyetten Önce yerine ge­tirileceği, ondan sonra vasiyyet, ondan sonra mîrâs işi geleceği üzerinde ittifak etmişlerdir. Bakışı derinleştirme sırasında da âyetin ma'nâsından bu anlaşılır, demiştir.

[30] Bunu Ahmed bin Hanbel, Tirmizî, ibn Mâce, Alî ibn Ebî Tâlib'den rivayet ettiler.

[31] Bu âyetteki emir, Mekke fethi günü Usmân ibn Talha hakkında inmiş olmakla beraber, bütün mükelleflere hitâb ve bütün emânetleri şâmil olur.

[32] Bu, Zekât'ta getirdiği hadîsin bir parçasıdır. Peygamber bu sözü ile: "Sadaka ancak kuvvetli bir servetten ayrılıp verilir ve bu sadaka hayırlıdır" buyurmuş oluyor. Yoklukla ve ihtiyâç içinde verilen sadaka, kâmil değil demek oluyor. Bu "Lâ sadakate..." nefiyi, böylece sadakayı değil, kemâli nefyetmiş oluyor

[33] ibn Abbâs'ın bu sözünü İbn Ebî Şeybe rivayet etmiştir.

[34] Bu da Itk Kitâbı'nda geçen hadîsin bir parçasıdır.

[35] Hakîm, Muâviye emirliğinin onuncu yılında ölmüştür. Bu hadîsin başlığa uygunluğu yönü bana zahir olmadı. Sarihlerin zikrettikleri vecihler ise büyük bir zorlamadan hâlî değildir. Allah en bilendir.

Bu hadîs, Zekât'ta da geçmişti (Kastallânî).

[36] Sarihlerden hiçbiri bu hadîsin başlığa girmesi yönünü zikretmedi. Bundaki vec-hin, Rasûlullah'ın: "Köle, efendisinin malında bir çobandır" sözünde olması mümkün olur. Hizmetçi, köleyi de şâmil olur (Aynî).

[37] Buhârî akrabaların kimler olduğu hususunda âlimler arasında görüş ayrılıkları bulunduğu İçin, cevâbı zikretmedi.

[38] Bu, Müslim'in rivayet ettiği hadîsin bir parçasıdır.

"Siz sevdiğiniz şeylerden (Allah yolunda) harcayıncaya kadar asla hâlis iyi­liğe ermiş olmazsınız..." (Âlu tmrân: 92) âyeti inince, Ebû Talha, bu Beyrûhâ bahçesini Allah yolunda vakfetmeyi Peygamber'e danıştığında, Peygamber ona metindeki emri vermiştir. Bu hadîsin başlığa delîlliği açıktır. Bunun Buhârî'de Zekât Kitâbı'nda, yine Enes'ten diğer ve daha geniş bir rivayeti geçmişti. Bu hadîsteki uygulamaya göre, "Yakınlar" ta'bîri, çok genişlemiş oluyor.

[39] Bu hadîsi Buhârî Âlu îmrân: 92, âyetin tefsirinde kısaltılmış olarak senediyle getirmiştir.

[40] Buhârî burada getirdiği bu hadîs ile Ebû Talha, Ubeyy ibn Ka'b ve Hassan ibn Sâbit'in altıncı babalarına varıncaya kadar soylarını ve hısımlarını çok güzel bir surette ve sağlamlıkta tesbît etmiş bulunuyor. Buhârî'nin dediği gibi Amr ibn Mâlik, Hassân'ı, Ebû Talha'yı ve Ubeyy'i kendisinde toplamaktadır

[41] Buhârî bu "insanların bâzısı" ta'bîriyle Ebû Hanîfe ve onun görüşünde olan imamları kasdetmektedir ki, biz babın başında âlimlerin bu hususta görüş ayrı­lığında olduklarını söylemiştik.

[42] Bu hadîsin, Zekât Kitâbı'nda uzun bir rivayeti geçmişti.

[43] İbn Abbâs'm bu hadîsini Buhârî, Kureyş'in Menâkıbı'nda, bir de eş-Şuarâ Sû­resi tefsirinde senedli olarak getirmiştir.

[44] Bu Ebû Hureyre hadîsi de bundan sonraki bâbda senedli olarak gelecektir.

[45] Buhârî bu hadîsi Kureyş'in Menkabeleri ve eş-Şuarâ Sûresi tefsîrinde de getir­miştir. eş-Şuarâ tefsîrindeki rivayette bu âyet indikten sonra Rasûlullah'ın Safa Tepesi'ne çıkıp, bu hutbesini orada söylediği ziyâdesi vardır. Bu hadîsleri riva­yet eden Ebû Hureyre ile İbn Abbâs, bu toplantılarda hazır değillerdi. Çünkü Ebû Hureyre Hayber'in fethi sırasında müslümân olmuş; İbn Abbâs da o zamân ya henüz doğmamış, ya da yeni doğmuştu. Bunlar, bu ilk da'vete âid olan bu toplantı ve hutbeyi diğer sahâbîlerden almışlardır. Diğer bir îzâh şekli de, bu da'vet ve toplantıların Medine'de tekrarlanmış olmasıdır.

Buhârî'nin hadîsi burada getirme sebebi, kadınların ve çocukların en ya­kın hısımlara dâhil bulunduklarını isbâttır. Bu da'vette Peygamber'in kızı Fâtı-ma'nın ve halası Safiyye'nin bulunması, en yakın hısımlar ta'bîrinde kadınların ve çocukların dâhil olduğunu isbât etmektedir.

"Bu toplantıda Peygamber, ikinci batındaki babası Abdulmuttalib'den i'-tibâren tâ yedinci batma kadar, neseb silsilesi üzerideki bütün dedelerinde ne-seb yönünden kendisine kavuşan Kureyşliler'in hepsini İslâm'a da'vet etmiştir" (Tahâvî).

[46] Bu mutâbaatı Müslim de bu vak'a ile ilgili olarak rivayet etmiştir

[47] Bu, Şartlar Kitâbı'nda sonunda geçen Umer'in Hayber'deki bir arazîsini vak­fetmesi kıssası hadîsinin bir parçasıdır.

[48] Buhârî, Umer'in bu şartından evvelâ vakfedicinin kendi vakfıyle faydalanacağı hükmünü çıkarmış, sonra da bu hükmü daha da kuvvetlendirmiştir. Böylece başlıktaki soruya müsbet bir cevâb vermiş oluyor.

[49] Bu hadîsler vakıf yapanın kendi vakfı ile faydalanacağına delâlet eder. Çunku Mekke'ye kurbanlık hediye ettiği hayvanla, o hayvan şartsız olarak mülkünden çıktıktan sonra ondan faydalanmayı caiz kılınca, şart ile faydalanma cevazı da­ha lâyık olur.

Bu hadîsler Hacc Kitâbı'nda da geçmişti (Kastallanı).

[50] Peygamber'in Umer'i bu işinde takrîr buyurması, kendisine vakfedilen kimse vakfı teslîm almasa da böyle vakfın sahîhliğine delâlet edicidir.

[51] Bunun başlığa delâletinde müşkillik görülmüş. İbnu Munîr bu delâleti şöyle açık­lamıştır: Ebû Talha, arazîsini mutlak olarak sadaka yaptı, sarf yerini Peygam-ber'e havale etti. Peygamber ona: "Ben onu yakınlarına tahsis etmeni uygun görürüm" deyince, Ebû Talha'ya. onu yakınları arasında taksîm etmeyi havale etmiş oldu. Böylece o mal, sadaka olup geçtikten sonra Peygamber o malın Ebû Talha'ntn elinde olmasını kararlaştırmış gibi oldu (Kastallânî).

[52] Müellif Buhârî, bu hadîsten cevaz hükmünü anlayarak: Peygamber (S) bu ta'­yînsiz mutlak vakfı caiz kıldı, demiştir.

[53] Buhârî sarf yeri ta'yîn edilmeyen vakfın cevazı ve caiz olmadığı hususunda âlimler arasında görüş ayrılığı olduğunu bildirip, cevaz görüşünün daha sahîh olduğu­na işaret etmiştir. Buhârî bu başlıklarda sahîh hadîslerin kısa kısa parçalarını getirmekle yetinmiştir.

[54] Bu başlık da bundan önce geçen başlık gibidir; ancak bu başlıkta kendisi adına sadaka yapılan kimseyi ta'yîn edip belirtmiştir.

[55] Hadîsin başlığa uygunluğu gizli değildir, ölmüşler adına yapılan sadakaların, hayırların ve duaların onlara Allah katında fayda vereceğim bildiren daha baş­ka birkaç sahîh hadîs mevcûd olduğu gibi, bu hususa delîl olan âyetler de var­dır: Ölülere yapılan duâ ve sadakalar onlara fayda verir. Delilleri:

a. İnsan öldüğü zaman ameli kesilir; ancak üç şeyden kesilmez; Akıp duran

sadakadan, yâhud faydalanılan bir ilimden yâhud kendisi için duâ eden sâlih bir çocuktan " (Müslim, el-Vasıyye, Bâbu mâ yalhaku' İnşâna mine's-sevâb ba'de vefâtihi).

b. Kabir ziyaretlerinde Ölüler için yapılan duâ: Ey Rabb'imiz, bizi ve îmân ile daha önden bizi geçmiş olan (dîn) kardeşlerimizi mağfiret eyle, îmân etmiş olanlar için kalblerimizde bir kin bırakma. Ey RabbHmiz! Şübhesiz ki sen çok re'fetlisin, çok merhametlisin" (el-Haşr: 10)

c. Melekler Rabb Herine hamd ile tesbîh ediyorlar. Yerdeki kimseler için istiğfar ediyorlar. Gözünüzü açın. Şübhesiz ki Allah çok mağfiret edicidir, çok mer­hamet eyleyicidir" (eş-Şûrâ: 5)

[56] Buhârî bu hadîsi, malın hepsini sadaka yapmanın kerahetine ve taşınır malların da vakfedilmesinin cevazına delîl getirmiştir. Hadîsin baslığa delîlliği açıktır. Buhârî burada hadîsi kısaltılmış olarak getirdi. Mağâzî'de tamâmını getirecek­tir (Kastallânî).

[57] Bu başlık ve onun ardından gelen hadîs, ancak Ebû Zerr'in el-Kuşmeyhenî'den gelen nüshasında mevcûddur. Diğer Buhârî nüshalarında bu başlıkla hadîs mev­cûd değildir.

[58] Hadîsin başlığa uygunluğu, Rasûlullah'm: "Biz bu malı senden kabul ettik ve onu tekrar sana geri verdik" sözündedir.

Muhammet! ibn Hasen el-Mahzûmî'nin Medine Haberleri'nde Ebû Bekr ibn Hazm yolundan, Hassân'm hissesinin bahâsı yüzbin dirhem olduğu ve bu bedeli Hassân'm Muâviye'den teslîm aldığı rivayet edilmiştir.

Muâviye, Hassân'm bu hissesini satın aldığı zaman, Umeyye oğullan'nm kendi aralarında rahatça toplanıp konuşabilecekleri bir kale olması için bu binâyı yaptırmıştır. Bu binayı Muâviye hesabına yapmayı et-Tufeyl ibn Ubeyy ibn Ka'b üzerine almıştır. Bunu Medine Haberleri'nde Umer ibn Şeybe söyledi... (Fethu't-Bâri).

Hassân'm bu hisseyi satmasından bunun ona vakıf değil, mülk edilmiş ol­duğu anlaşılır.

[59] Bu, İslâm'ın başlangıcında vâcib idi; müstehâb idi de denildi. Sonra bu âyetin mensûh olup olmadığı hakkında İki görüş üzerine ihtilâf ettiler. Bir taife bu âyet muhkemdir; mensûh değildir, dediler. Mucâhid, Ebu'l-Âliye, Şa'bî, el-Hasen,

İbn Şîrîn, Saîd ibn Cubeyr, MekhÛl, İbrahim en-Nahaî, Atâ ibn Ebî Rebâh, ez-Zuhrî, Yahya ibn Ya'mer bu taifedendirler. Bunlar bu âyetin hükmü vâcib-dir, dediler.

Diğer taife de bu âyet mensûhtur, dediler. Saîd ibnu'l-Müseyyeb de buna kaail oldu.

[60] Hadîsin başlıktaki âyete uygunluğu, İbn Abbâs'ın başlıktaki âyetin kendi naza­rında mensûh olmadığım kesîn olarak belirtmiş olması yönündendir (Aynî),

[61] Hadîslerin başlığa delîlliği açıktır. Âişe hadîsini en-Nesâî de Vasiyyetler Kitâ-bı'nda getirmiştir. Nesâî'deki rivayette şu ziyâde vardır: Hangi sadakayı (yapa­yım)? dedim. Peygamber: "Su içirmek" buyurdu.

İbn Abbâs hadîsinin Nesâî'deki Süleyman ibn Kesîr rivayetinde şu da var­dır: Annem adına köle âzâd etmekliğin\, ondan bu borcu öder mi? dedim, Ra­sûlullah: "Sen annen adına âzâd et" buyurdu.

Bu hadîslerde sadakanın ölüye fayda vereceğine delâlet vardır (Kastallânî).

[62] Hadîsin başlığa uygunluğu "Ben seni, bustânımm sadaka olduğuna şâhid yapıyorum" sözündedir. Buhârî bunda, vakfı sadaka'ya katmıştır. Bu "Uşhi-duke = Seni şâhid yapıyorum" kavlinin mu'teber olan şâhid gösterme irâdesi­ni yâhud İ'lâmı muhtemi! olur diye buna i'tirâz edildi. el-Muhalleb vakıf ve sadakada şâhid göstermeyi Yüce Allah'ın: "Alışverişyaptığınız vakit de şâhîd-ler tutun" (el-Bakara:282) kavliyle delîl getirdi. Çünkü kendisine ivaz ve bedel bulunan satış akdinde şâhid tutmakla emredince, hiçbir İvaz bulunmayan va­kıfta şâhid tutmanın meşru' olması evleviyetle olur.

Bu hadîs üç bâb öncesinde de geçmişti (Kastallânî).

[63] Bu bâb ve bundan sonraki üç bâb, Kur'ân'dan âyetlerle başlıklandmlmiştır. Bu­harı bunları Vasiyyetler Kİtâbı'nÜa zikredilmiş olan Vakıf Bâbları arasına gir­dirdi. Hâlbuki bu âyetlerin burada zikrine gerekli olacak bir vecih yoktur. Fakat vakıflardaki emir ve onlara bakmak, işlerini mütevellilere vermek, yetimlere bak­mak, işlerini velîlere vermek gibi kılınması yönünden bir benzerlik ve cihet var­dır. Kısaca vakıf işlerine bakmak, gözetmek emirjeri, yetimlerin iyiliklerini, haklarını gözetmek ve emânetlerim korumak emirleri nev'inden sayılmış gibi­dir (Aynî).

[64] Bu hadîs "Yetimin ortaklığı... bâbı"nda geçmişti. en-Nisâ Sûresi'nin tefsîrinde de gelecektir. Bu rivayetlerde mü'minlerin annesi Âişe, âyetteki ma'nâlan ga­yet güzel bir surette tefsir etmiştir. Allah kendisinden razı olsun.

[65] Saîd ibn Cubeyr ile Katâde şöyle demişlerdir: Müşrikler arasında mîrâs, yalnız ailenin büyük erkeğine âid idi. Kadınlarla çocuklar hiçbirşeye vâris olmazlardı. Allah bu en-Nisâ:7. âyeti indirip, kadınları ve çocukları da mirastan nasîbli kıl­dı (Aynî).

CâhiIİyet devrinde müşrikler kadınlara ve çocuklara mîrâs vermezlerdi. (O hak anca"k harb eden, ganimet alan, memleketini müdâfaa eden kimselere mah­sûstu.) Allah bu âyeti, onların bu fiillerini kaldırmak için indirdi. Sonra Yüce Allah, en-Nisâ: 11-12. âyetleriyle de mirasçılardan herbirinin pay mikdârlarım beyân eyledi (Kastallânî).

[66] Bu başlık, Buhârî nüshalarında farklı şekilde gelmiştir: Bâzısında "Bâb" sözü ve devamı vardır. Çoklarında "Bâb" sözü yok, diğerleri var. Ebû Zerr'in nüs­hasında birinci "Mâ" yoktur. Ebû Zerr'in rivayeti "Mâ"nın hafiye olmadığı­na delâlet eder.

Bunlar âlimler arasında ihtilaflı mes'elelerdir. Bâzısı vasinin yetîm malın­dan yemesi caiz olur dedi. Bâzısı: Yetîm malından ancak ihtiyâç zamanında yer, dedi. Daha başka görüşler ve tafsiller de vardır (İbni Hacer, Aynî).

Şâfiîler, vasî, çalışması ve sarfından bunların en azını alır, dediler (Kas­tallânî).

[67] Vakfa âİd olan bu İbn Umer hadîsinin yetîm malları ve yetîm vasilerine âid emirler ihtiva eden daha yukarıdaki başlıktaki âyetlerle münâsebetini bâzı sarihler şu yönde görmüşlerdir: Buhârî yetîm vasîsini vakıf nazırına benzetmiş; benzeme ciheti de vakıf nazırının kendilerine vakfedilmiş olan fakîrlere, zaîflara bakma­sı, vasinin yetîmlere bakması gibi ehemmiyetli bulunmasıdır.Fakat bu tevcîh, sonraki sarihlerin şöyle i'tirâzına uğramıştır: Ibn Umer hadîsi ile âyetin medlu­lü arasında uygunluk yoktur. Çünkü Umer, vakfettiği malın faydalarına mâlik İdi. Vasinin ise, öldükten sonra mal üzerinde hiçbir alâkası kalmaz; mülkiyet

jAllah taksîmi ile yetîmlere geçer demişlerdir.

Şârih Kirmânî şöyle demiştir:

Buhârî'nin bu benzetmeden maksadı, yetîm velîlerinden fakîr olanların ye-Itîm malından ma'rûf derecede ücret almalarının câİ2 olduğu gibi, vakfa bakan­ların da ma'rûf derecede vakıf maldan faydalanmalarının caiz olduğunu beyândır. Nitekim bu cihet Umer'in: "Vakfın işini yürütmeyi üzerine alan kimsenin örfe göre vakıf maldan yemesinde günâh yoktur" sözünden de çıkarılabilir.

Aynî ve Kastallânî, Kirmânî'nin bu tevcîhini beğenmişlerdir.

[68] Âişe hadîsinin başlığa uygunluğu gizli değildir.

Bu hadîsin Müstemlî'den gelen Ebû Zerr nüshasında "Yetîmin vâlîsi" sö­zü "Yetîmin malının vâlîsi" şeklinde gelmiştir. Bu hadîsi Müslim de getirmiştir.

[69] Başlıktaki âyet, haksız ve haram olarak yetîm malı yiyenler hakkında en şiddet­li bir tehdîddir. Buhârî râvîlerinden Dâvûdî: "Bu âyet, Kur'ân'da mü'minlere karşı gelmiş haberlerin en şiddetlisİdir" demiştir. Bu haliyle âyet, yetîm malla­rının çok titizlikle korunmalarını; hiçbir surette ziyana ve eksiltmeye terkedil-memelerini; dâima iyileştirilip artırılmalarım emredici durumdadır. Bu başlık ile hadîs arasındaki uygunluk "Yetîm malı yemek" fıkrasında apaçıktır.

Helak edici kötü huyların ve ma'siyetlerin bu hadîste yedi olarak sayılma­sı, bunların daha fazla olmasını men' etmez. Nitekim diğer rivayetlerde: kom­şunun karısıyle zina, anaya babaya isyan, yalan yere yemin etmenin de helak edici günâhlardan olduğu bildirilmiştir.

[70] Âyet, yetimler hakkında insanlık için en güzel ve en câmialı öğütleri toplamıştır.

[71] Bu, İbn Abbâs'ın tefsiridir. Îbnu'l-Munzir bunu Alî ibn Ebî Talha yoluyla tbn Abbâs'tan rivayet etmiştir.

[72] İbn Hacer: Bu, mevsûl bir hadîstir. Süleyman, Buhârî'nin şeyhlerindendir, Bu-hârî'nin âdeti çok kerre mevkuflarda, nadiren mutâbaalarda bu "Kaale" sigası ile getirmektir... dedi(Fethu'l-Bârî).

[73] Tâvûs'un bu fiilini Sufyân ibn Uyeyne kendi tefsirinde, Atâ'nın sözünü ise İbn Ebî Şeybe senedli olarak rivayet etmiştir. Atâ'nın bu sözündeki küçük büyük kelimeleri, hem kesre, hem de ötre ile zabtedilmiştir. Velî sözü de bir zabtta vâlî şeklindedir

[74] Bu, Peygamber'in büyük ahlâkının güzelliklerindendir. Hadîsin başlığın "Se­ferde ve hazarda" kısmına uygunluğu, "Ben Rasûlullah'a seferde ve hazarda hizmet ettim" sözündedir. "Ananın yetime bakması" kısmına uygunluğu ise, Enes dedi ki: "Siz sevdiğiniz şeylerden (Allah yolunda) harca yıncaya kadar asla hâlis iyiliğe ermiş olmazsınız." (Âiu imrân: 92) âyeı inince Ebû Talha ayağa kalktı ve:

Enes'i Rasûlullah'a götürme işini üvey babası Ebû Talha, anası Ümmü Suleym'İ rızâsını aldıktan sonra yapmış olması yönündendir. "Anasının kocasının yet me bakması" kısmına uygunluğu, üvey babası Ebû Talha'nm Enes'in elinde tutup götürmesi yönündendir. Hadîs, başlıktaki hükümlerin tam cevâbı ve bt yânı olmuştur. Buhârî bu hadîsi Diyetler'de; Müslim ise Peygamber'in fazîle lerinde getirmiştir.

[75] Hadîsin başlığa uygunluğu "Sadaka da bunun gibidir" sözünde apaçıktır. Ha­dîsin başlığın birinci kısmına uygunluğu ise vakıf lâfzıyle sadaka lâfzının ma'-nâda birbirine yakın olmaları ve hükümlerinin de bir olması yönündendir.

Hadîs, Zekât'ta; "Yakınlara zekât bâbı"nda-4a geçmişti.

[76] Buradaki üç üstadın hadîslerini Buhârî sırasıyle Tefsîr, Zekât, Vekâlet Kitâbla-n'nda, senedli olarak getirmiştir.

[77] Rasûlullah'a gelip bu sözleri söyleyen zâtın, Ensâr'dan Hazrec kabîlesinin büyüğü olan Sa'd ibn Ubâde (R) olduğu diğer rivayetlerde açıkça belirtilmiştir.

Hadîsin buradaki başlığa uygunluğu da bundan önceki hadîs gibidir

[78] Bu sözün zahiri, onların bu arazîyi Allah için sadaka etmek istedikleri; Peygam-ber'in de onların bu niyetlerini kabul etmesidir. Fakat Peygamber onların bu arazîsini on dînâr Ödeyip satın almıştır. Hadîsin başlığa uygunluğu, Peygam-ber'in Neccâr oğullan'nm sözünü takrîr edip, onlara karşı reddetrhemesidir. Eğer şuyû'lu vakıf caiz olmasaydı, onları bundan açıkça men' eder ve onlara hükmü beyân ederdi (İbn Hacer).

Bu hadîs uzunca bir metinle Namaz Kitâbı'nın evvellerinde geçmişti.

[79] Hadîsin başlığa uygunluğu "İstersen kökünü habset..." sözlerindedir. Çünkü bunda bir takım şartlar vardır ki, bunların hepsi vakıf kitabında yazılır. Umer bu vakfının kitabını, kâtibi Muaykıb'ın el yazısı ile ve Abdullah ibn Frkam'ın şâhidliği ile yazdırmıştır. Bunu Ebû Dâvûd rivayet etti: Sureti şöyledir: "Bis-millâhirrahmânirrahîm. Bu Abdullah ibn Umer'in Semğ arazîsi hakkında yaz­dığı kitâbdır...".

[80] Hadîsin başlığa uygunluğu "Fakirlere, yoksullara" sözünde açıktır. "Zengin için" kısmına uygunluk ise hadîsteki "yakınlığı olan hısımlara" sözünden alı­nır. Çünkü bu söz onların zengin ve fakır olmalarından daha umûmîdir.

[81] Hadîsin başlığa uygunluğu biraz önce geçtiği yerde de belirtildiği gibi açıktır. Mescid yapılmak üzere arazî vakfetmek caizdir. Bunun gibi, diğer herhangi bir hayır kurumu meydana getirmek, meselâ okul, İmaret, kütübhâne yapmak üze­re de arazî vakfedilir.

[82] Buhârî bu başlıkla nakledilebilen eşya ve malların vakfının cevazına işaret et­miştir.

[83] ez-Zuhrî'nin bu sözünü İbnu Vehb, kendi Muvatta'mda rivayet etmiştir. Bu­nun başlıktaki "Sessiz servet" sözüne uygunluğu apaçık meydandadır.

[84] Hadîsin başlığa uygunluğu "Kendisine âid bîr at üzerine Allah yolunda cihâd etmek üzere bir adamı bindirdi" sözündedir. Bir de başlığa, hadîsin sonunda Peygamber'in Umer'e söylediği "Sen sadakana dönme" sözü delâlet.etmekte­dir. Bu sözde atın sadaka olduğu; Allah yolunda kullanmaya tahsis edildiği açıktır.

Bu hadîs Hibe'de de geçmişti.

[85] Vakfın işlerini yürütecek kimse ta'bîrine vakfın kayyımı, ücretli işçisi, nâzın, vekili girer.

[86] Bu hadîsteki "Lâyaktastm" fiili bâzı rivayetlerde cezimli, bâzılarında Ötreli olarak gelmiştir. Cezimlide "Paylaşmasınlar"; ötrelide "Paylaşmazlar" demek olur.

Şârih ibn Battal: Rasûlullah'ın muradı Benû Nadîr, Fedek, Hayber hur­malıklarında çalışan işçilerin ücretleridir. Buhârî bâb başlığı ile buna işaret et­miştir, demiştir (Aynî).

Şârih Hattâbî şöyle dedi: İbn Uyeyne'nin şöyle dediği bana ulaştı: Rasûlullah'in zevceleri müslümânlann anaları oldukları için ümmet tara­fından nikâh edilmeleri ebediyyen caiz olmadığından, iddet bekleyen kadınlar hükmündedirler. Bunun için kendilerine hayâtta oldukları müddetçe nafaka tahsis olunmuş, odaları da kendilerine suknâ yânî oturma hakkı olarak bırakılmıştır (Aynî).

[87] Hadîsin başlığa delîlliği "Umer .... şart kılmıştır" sözündedir. Her iki hadîs de vakıf işlerini yürütenlerin vakıftan ücret almalarının meşrû'luğuna delildir.

[88] Buhârî, başlıktaki cevaz hükmünü isbât edip kuvvetlendirmek için, bu üç sahâ-bînin böyle kendilerinin de faydalanmaları şartıyle mülklerini vakfettiklerini arka arkaya getirmiştir.

Bunlardan Enes'in haberini Beyhakî senedli olarak; Zubeyr'in haberini ed-Dârimî kendi Müsned'inde-t Abdullah ibn Umer'in haberini de îbn Sa'd Taba-kaat'ında senedli olarak rivayet etmişlerdir.

Şârih ibn Battal: Vakfeden kimsenin vakfettiği şeyin faydalarından gerek kendisi, gerek vârisleri için faydalanmayı şart kılsa, bunun caiz olduğunda âlimler arasında ihtilâf yoktur, demiştir (Aynî).

[89] Senedde de görüldüğü üzere, bu hadîsin asıl râvîsi Usmân ibn Affân değildir. Bunun râvîsi Abdurrahmân ibn Habîb es-Sulemî el-Kûfî'dir. Sahâbî oğlu sahâ-bî olan bu zât Halîfe Hz. Usmân'm kuşatılması sırasında orada bulunmuş ve Usmân'ın sözlerinden ezberinde tutabildiklerini rivayet etmiştir. Hadîsin bura­daki rivayeti çok kısadır ve yalnız vakıf mes'elesiyle İlgili kısmı getirilmiştir.

[90] Hadîsin başlığa uygunluğu "Ben hemen Rûme kuyusunu kazdım" sözündedir. Çünkü kuyu vakfının faydalarından herkes gibi, vakfeden de yararlanmayı şart kılar ve yararlanır. Bunun cevazında görüş ayrılığı yoktur.

[91] Müellif Buhârî başlıkta zikrettiği hükme, yânî kişinin kendi vakfından kendisi­nin de faydalanmasını şart kılmasının cevazına bu hadîslerle delîl getirmişti. An­cak bu cevaz hükmü, mescid yaptığı bir arazî parçasında namaz kılmak, vakfettiği bir kuyudan su içmek gibi faydalanmanın umûmî olduğu zamanki şeylerle ka-yıdlıdır. Müslümanlara okumaları için vakfettiği kitâb da bunun gibidir. Umû­mî olanla husûsî olan arasındaki fark; umûmî olan, husûsînin aksine, herkes için faydalanma mübâhlığı olan şeydir (Kastallânî).

[92] Hadîs başlığı aynen ihtiva ettiği için, uygunluk tamdır.

îbri Munîr: "Buhârî'nin maksadı, yalnız olarak veya bir karîne ile vakfa delâlet hangi lâfızla olursa olsun, vakfın sahîh olacağıdır" dedi. Vakfın lâfızla­rı "Şunu vakfettim, habsettim, sebîl kıldım" yâhud "Arazîm vakfedilmiştir, habsedilmiştir, sebîl kılınmıştır" gibi lâfızlarla olursa, bunlar sarîh lâfızlardır. "Şu arazî parçasını sakinleri için haram kıldım", yâhud "Onu ebedî kıldım" yâhud "Evim haram kılınmıştır, ebedî kılınmıştır" lâfızları da kinayedir. "Bu­nu sakinlerine sadaka yaptım" dese de vakfa niyet eylese, iki görüş vardır. En sahîhi, niyetin lâfızla kavuşup vakıf olmasıdır... (Kastallânî).

[93] ez-Zeccâc el-Maânfinde: Bu üç âyet i'râb, hüküm ve ma'nâca Kur'ân'daki en müşkil âyetlerdendir, demiştir (İbn Hacer)

[94] Hadîsin zikredilen üç âyete uygunluğu açıktır. Çünkü bu hadîs o âyetlerin, ha­dîsin içinde anılan kimseler hakkında indiğini beyân etmiştir.

[95] Hadîsin başlığa uygunluğu, Câbir ibn Abdillah'ın babasının borcunu, mirasçı­lardan olan kızkardeşleri hazır bulunmadan Ödemiş olması yönündendir.

[96] Buhârî buradaki el-Iğrâ'nm tefsirini vermiş ve Ebû Ubeyde'nin Mecâzu'l-Kur'ân'da "Iğrâ"mn tefsirine şâhid getirdiği âyeti de zikretmiştir.

Powered by Create your own unique website with customizable templates.