EF'ÂL-İ MÜKELLEFİN

 

Mükellef Kime Denir?

Âkil ve bâliğ olan, Allah-u Teâlâ'nın "Yapınız!" veya "Yapmayınız!" tarzındaki emirleri ve yasakları karşısında sorumlu bulunan kimseye mükellef denir.

"Âkil" iyiyi ve kötüyü, kâr ve zararı birbirinden ayıran kimse demektir.

"Bâliğ" ise, çocukluk çağından çıkıp erkeklik veya kadınlık çağına eren kimse demektir.

Erkek çocuklar için erginlik çağı 12-15 yaş arası, kız çocuklar için ise 9-15 yaş arasıdır. On beş yaşını doldurduğu halde büluğa ermeyen erkek ve kız, bu yaştan itibaren hükmen mükellef sayılır.

Mükellef olduktan sonra artık iyilikler kötülükler, günahlar sevaplar yazılmaya başlanır.

Allah-u Teâlâ'nın Kitab-ı kerim'inde, Resulullah Aleyhisselâm'ın Sünnet-i seniyye'sinde; yapılmasını istedikleri, hoşnud oldukları şeylere sevap, yasak ettikleri, yapılmasını istemedikleri şeylere günah denir.

Günahları sevapları, yasakları emirleri belirleyen kesin sözler ise "Ahkâm"dır. Ahkâm, hükümler demektir. "Namaz farzdır... Kumar haramdır." gibi sözler birer hükümdür.

 

Ef'âl-i Mükellefin Ne Demektir?

Mükellef olan herkesin "Farz" gibi yapmakla, "Haram" gibi yapmamakla sorumlu tutulduğu işlere ve hükümlere denir, mükellefin görevleri de denilebilir.

İşlenmesi gerekli olan şer'î hükümler: Farz, vacip, sünnet, müstehap.

İşlenip işlenmemesi isteğimize bırakılan hüküm: Mübah.

İşlenmesi doğru ve caiz olmayan şer'î hükümler: Haram, mekruh ve müfsittir.