ISLAMIKONULAR
  • ANASAYFA-AÇIKLAMA
  • KURANI KERİMDE TÜM ESMAÜL HÜSNALAR
    • ALLAH
    • Allahü Veli
    • Allahü Haliku külli şey'iv
    • AFÜVVEN GAFUR
    • AFÜVVEN KADİR
    • Ahir
    • ALİMÜL HAKİM
    • ALİMÜM BİZATİSSUDUR
    • ALİMÜN HALİM
    • ALİMEN HABİR
    • Allamül Guyub
    • Alimün Kadir
    • Alimul Gaybi
    • Aliyyül Azim
    • Aliyyen Kebir
    • Aliyyün Hakim
    • Azizül Hakim
    • Azizün Züntikam
    • Azizil Alim
    • Azizil Hamid
    • Azizür Rahıym
    • Azizün Gafur
    • Azizil Vehhab
    • Azizül Gaffar
    • Azizim Müktedir
    • Bari
    • Bedius semavati vel ard
    • Berrur Rahıym
    • Besir
    • Camiun Nas
    • Camiul münafikıyne vel kafirıne
    • Cemıa hüves semiul alim
    • Cebbar
    • Ehad
    • Evvel
    • Fadl
    • Fadlil Azim
    • Fadlin alen nasi
    • Fadlin alel alemın
    • kul innel Fadle bi yedillah
    • Fadlin alel mü'minın
    • Fadlih innellahe kane bi külli şey'in alima
    • Fadlüllahi yütıhi mey yeşa
    • Fadlül kebir
    • Fatıris semavati vel erdı
    • Fettahul alim
    • Gaffar
    • Gafiriz Zenbi
    • Gafurur rahıym
    • Gafurun Halim
    • Gafurun Şekur
    • Gafurül Vedud
    • Gani
    • Ganiyyün Halim
    • Gafuru zür rahmeh
    • Ganiyyün Hamid
    • Ganiyyün anil alemın
    • Ganiyyü zür rahmeh
    • Ganiyyün Kerim
    • Gaybes semavati ard
    • Ganiyyü ve entümül fükara
    • Hadiyev ve nesira
    • Habir
    • Habiran Besira
    • Hafiz
    • Hafid
    • Hakim
    • Hakimül Habir
    • Hakimül Alim
    • Hakimin Hamid
    • Hakkul Mübin
    • Halak
    • Halaknes semavati vel erd
    • Halimen Gafura
    • Hamid
    • Hamidüm Mecid
    • Hasib
    • Hayrul Makirın
    • Hayrul Fasılın
    • Hayrır Razikıyn
    • Hayrum Nasırın
    • Hayrul Hakimın
    • Hayrul Fatih
    • Hayrul Gafir
    • Hayrul Münzilın
    • Hayrun Hafizav
    • Hayruv ve ebka
    • Hayrul varisın
    • Hayrur Rahımın
    • Hayy
    • Hayyül Kayyüm
    • İlahüv vahid
    • İlahüv
    • İlahin Nas
    • la ilahe illa hu
    • Kadir
    • Kahir
    • Karib
    • Karibüm minel muhsinın
    • Karibüm mücıb
    • Kaviyyün şedidül ikab
    • Kaviyyün aziz
    • Kebirul Müteal
    • Ulüvven Kebir
    • Kuddüs
    • Kul Fadle Bi Yedillah
    • Latif
    • Latifül Habir
    • Lillah mırasüs semavati vel ard
    • Maliki yevmid din
    • Malikel Mülk
    • Melikül Hakk
    • Melikim Müktedir
    • Melikil Kuddüs
    • Melikin Nas
    • Mevla
    • Mevlahümül Hakk
    • Muhyil Mevta
    • Müheymin
    • Mübdi
    • Müid
    • Mühit
    • Müktedir
    • Mülküs semavati vel ard
    • Mülkehu mey yeşa
    • Mülkü yevme
    • Müsavvir
    • Mütekebbir
    • Nasrallahi Karib
    • Nimel Vekil
    • Nimel Nesir
    • Nimel Müccıbun
    • Nimel Mahidun
    • Nimel Kadir
    • Nimel Mevla
    • Nurus semavati vel ard
    • Rabb
    • Rabbil Alemin
    • Rabbiyellezı yuhyı ve yümıtü
    • Rabbena ve ileykel masıyr
    • Rabbı külle şey'in ılma
    • Rabbeke Hakimün alim
    • Rabbik la ilahe illa hu
    • Rabbükel GANİYyü zür rahmeh
    • Rabbükel GAFURu zür rahmeh
    • Rabbükel'ekram
    • Rabbeke GaFURur rahıym
    • Rabbeke seriul ikab
    • Rabbükümül Hakk
    • Rabbekümüllahüllezı halekas semavati vel erd
    • Rabbiküm Azim
    • Rabbül Arşil Azim
    • Rabbı ala külli şey' in Hafiyz
    • Rabbı Karibüm mücıb
    • Rabbeke hüvel kaviyyül aziz
    • Rabbeke hüvel hallakul alim
    • Rabbeke le hüvel azizür rahıym
    • rabbı bi ma ta'melune mühıyt
    • Rabbeke fe'alül lima yürıd
    • Rabbeke Alimün hakim
    • Rabbı latifül
    • Rabbüs semavati vel erd
    • Rabbihim ila sıratıl azizil hamid
    • Rabbı le semiud
    • Rabbi ya'lemül kavle fis semai vel erd
    • Rabbüküm zu rahmetiv
    • Rabbike vekil
    • Rafi
    • Rahman
    • Rahmanurrahıymu
    • Rahıymüv Vedud
    • Rahıymül Gafur
    • Rakıyba
    • Raufüm bil ıbad
    • Raufür Rahıym
    • Razzak
    • Samed
    • Selam
    • Semiul Alim
    • Semiud Düa
    • Semiam basıyra
    • Semiun karib
    • Subhaneke
    • Subhaneh hüvel GANİYy
    • Subhanehu ve Teala
    • Subhanehu amma yüşrikun
    • Subhanellahi rabbil arşi amma yasıfun
    • Subhanellahi rabbil alemın
    • Subhanellezı halekal
    • Subhane Rabbike rabbil izzeti
    • Subhaneh hüvellahül vahidül kahhar
    • Şakirun aliym
    • Şekurin haliymun
    • Şedidül azab
    • Şedidül ikab
    • Şedidül Mihal
    • Ahzehu elimün şedid
    • Azabı le Şedid
    • Azabıün elım
    • Azabellahi şedid
    • Şehadetil Kebirul müteal
    • Şehadeti fe teala amma yüşrikun
    • Şehadetil aziyzür rahıym
    • Şehadetil'aziyzulhakiymu
    • Şehadeti huverrahmanurrahıymu
    • Teala
    • Tebareke
    • Tebarekelleziy biyedihilmülku
    • Tebarakellahü ahsenül halikıyn
    • Tebarakellahü rabbül alemın
    • Tebarakellezı Ceale
    • Tebarakellezı lehu mülküs semavati vel erdı
    • Tebarakesmu rabbike zil celali vel ikram
    • Tevvab
    • Tevvabür rahıym
    • Tevvabün Hakim
    • Vahid
    • Vahidetiv ve ceale
    • Vasian Hakim
    • Vasi
    • Vahidül Kahhar
    • Vasiun Alim
    • Vehhab
    • Vekil
    • Veliyyüllezıne amenu
    • Veliyyül mü'minın
    • Veliyyül Hamid
    • Veliyyül müttekıyn
    • Zit Tavl
    • Zül Fadlil azim
    • Zül Arşil Mecid
    • Zü fadlin alel alemın
    • Zul Celali vel'ikrami.
  • ANDROİD TELEFON-TABLET..(APK) İSLAMİ UYGULAMALAR
    • ANDROİD İSLAMİ UYGULAMALAR
    • KURANI KERİM MEALİ 1.05.APK
    • KURANI KERİM TEFSİRİ 1.02.APK
    • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR 1.02.APK
    • İSLÂM İLMİHALİ 1.02.APK
    • NAMAZ HAKKINDA HERŞEY 1.02.APK
    • HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm 1.05.apk
    • PEYGAMBERİMİZ(S.A.V) DUALARI 123 DUA 1.03.APK
    • KÜTÜBİ SİTTE KONULARA GÖRE HADİSLER 1.03.APK
    • ESMAÜL HÜSNA HAKKINDA HERŞEY 1.02.APK
    • YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKINDA BAZI BİLGİLER 1.01.APK
    • İLÂHÎ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DAVET 1.01
    • MAFİRETNAME-İBRAHİM HAKKI HAZRETLERİ 1.01
    • MEKTUBAT 1.01
    • MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- EFENDİ HAZRETLERİ'NİN HAYAT-I SAADETLERİNDEN İNCİLER 1.01
    • PEYGAMBER EFENDİMİZİN (S.A.V) SÜNNETLERİ 1.02
    • SİLSİLEİ SÂDÂT 33-ŞEYH MUHAMMED ES’AD ERBİLÎ (KUDDİSE SIRRUH) 1.01
    • SÖZLER ve NOTLAR 1.01
    • TASAVVUF'UN ASLI HAKİKAT VE MARİFETULLAH İNCİLERİ 1.01
    • TESETTÜR,ÖRTÜNME,KAPANMA HAKKINDA HERŞEY 1.01
    • TÜM DUALAR 1.01
    • ANDROİD TELEFON UYGULAMASI OLARAK SİTEMİZİ İNDİR
    • Salavatı Şerifeler 1.02
    • Kalpteniman 1.02
  • KURANI KERİM HATİM 2
    • KURANI KERİM HATİM 2
    • ABDULBASID ABDUSSAMED HATIM
    • Abdulbasit Abdussamed Murettel Hatim
    • AbdulBari ath Thubaity
    • Abdullah Basfar
    • Abdur Rashid Sufi
    • Adel Rayan
    • Ahmed Naina Hatim
    • Ahmet El Acemi
    • Bünyamin Topçuoğlu Hatim
    • Dawood Hamza
    • Ebubekir Şatıri
    • Fares Abbad
    • HATIM - MUSTAFA ISMAIL
    • Idriss Abkar
    • ilhan tok Komple Hatim
    • İshak Danış Hatim
    • ismail bicer hatim mp3
    • Kabe imami Saud Al-Shuraim
    • Karim Mansouri Kuran Hatim
    • KL-Hatim-Farid
    • Mahir el-Muaykli
    • Mahmud Halil el-Husari
    • Mishary Rashid Alafasy
    • Muhammad Al-Luhaidan
    • Muhammad Jibreel
    • Muhammed Sıddık el-Minşevi
    • Mustafa_Al-Lahuni Hatim
    • Nasser Al-Qatami
    • Omar Al Kazabri
    • Osman Şahin Hatim Dinle
    • Saad al-Ghamdi
    • Saber Abdul Hakam
    • Salah Al Hashem
    • Suud el-Şureym
    • Tawfeeq As Sayegh
    • Wadi Hamad Al-Yamani
    • Yassen Al Jazairi
    • Yasser Al-Dosari
    • Youssef Achewaie Hatim Seti
    • Abdur Rashid Sufi HATİM
    • ADEL KABANİ HATİM
    • DAVUT KAYA HATİM
    • HAMİD SİNAN HATİM
    • HASAN HÜSEYİN HATİM CÜZ CÜZ
    • Hayri Küçükkdeniz & Saad Al Ghamidi HATİM
    • İbrahim Eş Şureym HATİM
    • İSMAİL BİÇER CÜZ CÜZ HATİM
    • KANİ KARACA CÜZ CÜZ HATİM
    • Madinah Taraweeh 1427 Hatim
    • Nabil El Rifai HATİM
    • KURANI KERİM MEALİ DİNLE HATİM
    • MEHMET EMİN AY HATİM
    • ZakiDaghistani HATİM
  • KURAN-HADİS-SÜNNET-DUA DİNLE
  • VATANIMIZA VE MİLLETİMİZE BÜYÜK GEÇMİŞ OLSUN!
  • KURANDA RABBİMİZ ALLAH CELLE CELALÜHÜ
  • KURANI KERİM ARAPÇA
  • HATİM MP3 İNDİR
    • CÜZ CÜZ HATİM >
      • Mehmet Emin Ay
      • İlhan Tok
      • Abdülkadir Şehitoğlu
    • SÜRE SÜRE HATİM >
      • Abdulbasit Abdussamed
      • Abdul Rahman Al-Sudais
      • Abdurrahman Bukhaatir
      • Abubakr Al Shatri
      • Aziz Alili
      • Hamid Sinan
      • Mahir Al Maegali
      • Medine Mescidi İmamlari
      • Abdullah Basfar
      • Ahmed Ajmi
      • Madinah-Taraweeh-1427-Hatim
  • KURAN SÜRE SÜRE TÜRKÇE MEAL DİNLE
  • KUR'AN-I KERİM TÜRKÇE MEÂL-İ ÂLİSİ 3D-EKİTAP
  • KUR'AN-I KERİM TÜRKÇE MEÂL-İ ÂLİSİ (PDF)
  • KURANI KERİM MEALİ
    • AÇIKLAMA
    • KURANI KERİM TEFSİRİ
    • 1.FATİHA SURESİ 7 Ayet
    • 2.BAKARA SURESİ 286 ayet
    • 3.AL-İ İMRÂN SÛRESİ 200 Ayet
    • 4.NİSA SURESİ 176 Ayet
    • 5.MAİDE SURESİ 120 Ayet
    • 6.EN'AM SURESİ 165 Ayet
    • 7.A'RAF SURESİ 206 Ayet
    • 8.ENFAL SURESİ 75 Ayet
    • 9.TEVBE SURESİ 129 Ayet
    • 10.YUNUS SURESİ 109 Ayet
    • 11.HUD SURESİ 123 Ayet
    • 12.YUSUF SURESİ 111 Ayet
    • 13. RA'D SURESİ 43 Ayet
    • 14.İBRAHİM SURESİ 52 Ayet
    • 15.HİCR SURESİ 99 Ayet
    • 16.NAHL SURESİ 128 Ayet
    • 17.İSRA SURESİ 111 Ayet
    • 18.KEHF SURESİ 110 Ayet
    • 19.MERYEM SURESİ 98 Ayet
    • 20.TA-HA SURESİ 135 Ayet
    • 21.ENBİYA SURESİ 112 Ayet
    • 22.HAC SURESİ 78 Ayet
    • 23.MÜ'MİNUN SURESİ 118 ayet
    • 24.NUR SURESİ 64 Ayet
    • 25.FURKAN SURESİ 77 Ayet
    • 26.ŞU'ARA SURESİ 224 ayet
    • 27.NEML SURESİ 93 Ayet
    • 28.KASAS SURESİ 88 Ayet
    • 29.ANKEBUT SÛRESİ 69 Ayet
    • 30.RUM SURESİ 60 Ayettir
    • 31.LOKMAN SURESİ 34 Ayet
    • 32.SECDE SURESİ 30 Ayet
    • 33.AHZAB SURESİ 73 Ayet
    • 34.SEBE' SURESİ 54 Ayet
    • 35.FATIR SURESİ 45 Ayet
    • 36.YASÎN SURESİ 83 Ayet
    • 37.SAFFAT SURESİ 182 Ayet
    • 38.SAD SURESİ 88 Ayet
    • 39.ZÜMER SURESİ 75 Ayet
    • 40.MÜ'MİN SURESİ 85 Ayet
    • 41.FUSSİLET SURESİ 54 Ayet
    • 42.ŞURA SURESİ 53 Ayet
    • 43.ZUHRUF SURESİ 89 Ayet
    • 44.DUHAN SURESİ 59 Ayet
    • 45.CASİYE SÛRESİ 37 Ayet
    • 46.AHKAF SURESİ 35 Ayet
    • 47.MUHAMMED SURESİ 38 Ayet
    • 48.FETİH SURESİ 29 Ayet
    • 49.HUCURAT SURESİ 18 Ayet
    • 50.KAF SURESİ 45 Ayet
    • 51.ZARİYAT SURESİ 60 Ayet
    • 52.TUR SURESİ 49 Ayet
    • 53.NECM SURESİ 62 Ayet
    • 54.KAMER SURESİ 55 Ayet
    • 55.RAHMAN SURESİ 78 Ayet
    • 56.VAKI'A SURESİ 96 Ayet
    • 57.HADÎD SURESİ 29 Ayet
    • 58.MÜCADELE SURESİ 22 Ayet
    • 59.HAŞR SURESİ 24 Ayet
    • 60.MÜMTEHİNE SURESİ 13 Ayet
    • 61.SAFF SURESİ 14 Ayet
    • 62.CUM'A SURESİ 11 Ayet
    • 63.MÜNAFİKUN SURESİ 11 Ayet
    • 64.TEĞABUN SURESİ 18 Ayet
    • 65.TALAK SURESİ 12 Ayet
    • 66.TAHRIM SURESİ 12 Ayet
    • 67.MÜLK SURESİ 30 Ayet
    • 68.KALEM SURESİ 52 Ayet
    • 69.HAKKA SURESİ 52 Ayet
    • 70.ME'ARİC SURESİ 44 Ayet
    • 71.NUH SURESİ 28 Ayet
    • 72.CİN SURESİ 28 Ayet
    • 73.MÜZZEMMİL SURESİ 20 Ayet
    • 74.MÜDDESİR SURESİ 56 Ayet
    • 75.KIYAME SURESİ 40 Ayet
    • 76.İNSAN SURESİ 31 Ayet
    • 77.MÜRSELAT SURESİ 50 Ayet
    • 78.NEBE' SURESİ 40 Ayet
    • 79.NAZİ'AT SURESİ 46 Ayet
    • 80.ABESE SURESİ 42 Ayet
    • 81.TEKVIR SURESİ 29 Ayet
    • 82.İNFİTAR SURESİ 19 Ayet
    • 83.MUTAFFİFIN SURESİ 36 Ayet
    • 84.İNŞİKAK SURESİ 25 Ayet
    • 85.BURUC SURESİ 22 Ayet
    • 86.TARIK SURESİ 17 Ayet
    • 87.A'LA SURESİ 19 Ayet
    • 88.ĞAŞİYE SURESİ 26 Ayet
    • 89.FECR SURESİ 30 Ayet
    • 90.BELED SURESİ 20 Ayet
    • 91.ŞEMS SURESİ 15 Ayet
    • 92.LEYL SURESİ 21 Ayet
    • 93.DUHA SURESİ 11 Ayet
    • 94.İNŞİRAH SURESİ 8 Ayet
    • 95.TIN SURESİ 8 Ayet
    • 96.ALAK SURESİ 19 Ayet
    • 97.KADR SURESİ 5 Ayet
    • 98.BEYYİNE SURESİ 8 Ayet
    • 99.ZİLZAL SURESİ 8 Ayet
    • 100.ADİYAT SURESİ 11 Ayet
    • 101.KARİ'A SURESİ 11 Ayet
    • 102.TEKASÜR SURESİ 8 Ayet
    • 103.ASR SURESİ 3 Ayet
    • 104.HÜMEZE SURESİ 9 Ayet
    • 105.FIL SURESİ 5 Ayet
    • 106.KUREYŞ SURESİ 4 Ayet
    • 107.MA'UN SURESİ 7 Ayet
    • 108.KEVSER SURESİ 3 Ayet
    • 109.KAFİRÛN SURESİ 6 Ayet
    • 110.NASR SURESİ 3 Ayet
    • 111.TEBBET SURESİ 5 Ayet
    • 112.İHLAS SURESİ 4 Ayet
    • 113.FELAK SURESİ 5 Ayet
    • 114.NAS SURESİ 6 Ayet
  • KURANDA "..."KELİMESİ GEÇEN AYETLER
    • Açıklama
    • Ahiret
    • Abdest
    • Adalet
    • Ahlak
    • Arkadaş
    • Başarı
    • Birlik
    • Barış
    • Bozguncu
    • Bilgi
    • Cihad
    • Cehennem
    • Cennet
    • Düşman
    • Dost
    • Dabbe
    • Dert
    • Dünya
    • Doğru
    • Erkek
    • Farz
    • Gülme
    • Güven
    • Hayvan
    • Hâin
    • Hac
    • Huzur
    • Hadise
    • Hayır
    • Hayat
    • İyilik
    • İlim
    • İblis
    • İman
    • İnsan
    • İslâm
    • Kurban
    • Nur
    • Kuran
    • Kısas
    • Kabir
    • Kıyamet
    • Kadın
    • Menfaat
    • Mutlu
    • Melek
    • Merhamet
    • Nefs
    • Nefs
    • Peygamber
    • Rahman
    • Ruh
    • Rahmet
    • Sihir
    • Sıkıntı
    • Sorumluluk
    • Sadaka
    • Sevgi
    • Şefkat
    • şeytan
    • Oruç
    • Ölüm
    • Yemek
    • Zalim
    • Zulüm
    • Zarar
    • Zekat
    • Zikir
  • KURANI KERİM TEFSİRİ
    • Kur'an-ı Kerim Tefsiri 3D E-Kitap
    • ALÂK SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • ASR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • ÂDİYÂT SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • A'LÂ SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • ABESE SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • BEYYİNE SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • BÜRÛC SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • BELED SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • CİN SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • CUM’A SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • DUHÂ SÛRE-İ ŞERİF'İ
    • FİL SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • FECR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • ĞÂŞİYE SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • HADÎD SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • HAKKÂ SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • HAŞR SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • HÜMEZE SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • İNSAN SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • İNŞİRÂH SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • İHLÂS SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • İNFİTÂR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • İNŞİKÂK SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KADİR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KÂRİA SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KALEM SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • KÂFİRÛN SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KUREYŞ SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KEVSER SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • KIYÂME SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • LEYL SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • MEARİC SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÂÛN SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • MUTAFFİFİN SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • MÜCÂDELE SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÜDDESİR SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÜMTEHİNE SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÜNÂFİKÛN SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÜRSELÂT SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • MÜZEMMİL SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • NÂZİÂT SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • NASR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • NEBE SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • NÛH SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • SAFF SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • ŞEMS SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • TALÂK SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • TÂRIK SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • TAHRÎM SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • TEBBET SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • TEKÂSÜR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • TEKVÎR SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • TEĞÂBÛN SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • TÎN SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
    • VÂKIA SÛRE-İ ŞERİF’İNİN TEFSİRİ
    • YÂSİN SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ VE ESRARI
    • ZİLZÂL SÛRE-İ ŞERİF'İNİN TEFSİRİ
  • KELİMELERE GÖRE HADİSLER
    • Genç Kelimesi Geçen Hadisler
    • Yaşam Kelimesi Geçen Hadisler
    • Namaz Kelimesi Geçen Hadisler
    • Düzen Kelimesi Geçen Hadisler
    • Birlik Kelimesi Geçen Hadisler
    • Yol Kelimesi Geçen Hadisler
    • Haram Kelimesi Geçen Hadisler
    • Helal Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hesap Kelimesi Geçen Hadisler
    • Dua kelimesi Geçen Hadisler
    • Ahiret Kelimesi Geçen Hadisler
    • Oruç Kelimesi Geçen Hadisler
    • Farz Kelimesi Geçen Hadisler
    • Zekat Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kıyamet Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kabir Kelimesi Geçen Hadisler
    • Yemek Kelimesi Geçen Hadisler
    • Ölüm Kelimesi Geçen Hadisler
    • Sıkıntı Kelimesi Geçen Hadisler
    • Merhamet Kelimesi Geçen Hadisler
    • Ahlak Kelimesi Geçen Hadisler
    • Cömert Kelimesi Geçen Hadisler
    • Şefkat Kelimesi Geçen Hadisler
    • Menfaat Kelimesi Geçen Hadisler
    • İblis Kelimesi Geçen Hadisler
    • Rahmet Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hac Kelimesi Geçen Hadisler
    • Nafile Kelimesi Geçen Hadisler
    • Bela Kelimesi Geçen Hadisler
    • Başarı Kelimesi Geçen Hadisler
    • Cihad Kelimesi Geçen Hadisler
    • İlim Kelimesi Geçen Hadisler
    • Güven Kelimesi Geçen Hadisler
    • Cesur Kelimesi Geçen Hadisler
    • Dabbe Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kısas Kelimesi Geçen Hadisler
    • Dost Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hain Kelimesi Geçen Hadisler
    • Düşman Kelimesi Geçen Hadisler
    • Dert Kelimesi Geçen Hadisler
    • Arkadaş Kelimesi Geçen Hadisler
    • Deccal Kelimesi Geçen Hadisler
    • Sorumluluk Kelimesi Geçen Hadisler
    • Zalim Kelimesi Geçen Hadisler
    • Zulüm Kelimesi Geçen Hadisler
    • Zarar Kelimesi Geçen Hadisler
    • Sihir Kelimesi Geçen Hadisler
    • Gülme Kelimesi Geçen Hadisler
    • Bilgi Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hayvan Kelimesi Geçen Hadisler
    • Doğru Kelimesi Geçen Hadisler
    • Mutlu Kelimesi Geçen Hadisler
    • Sevgi Kelimesi Geçen Hadisler
    • Barış Kelimesi Geçen Hadisler
    • Adalet Kelimesi Geçen Hadisler
    • Sadaka Kelimesi Geçen Hadisler
    • Zikir Kelimesi Geçen Hadisler
    • Nur Kelimesi geçen hadisler
    • Nefs Kelimesi Geçen Hadisler
    • Doğru Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hayır Kelimesi Geçen Hadisler
    • İyilik Kelimesi Geçen Hadisler
    • Huzur Kelimesi Geçen Hadisler
    • Cehennem Kelimesi Geçen Hadisler
    • Cennet Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hadis Kelimesi Geçen Hadisler
    • Peygamber Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kuran Kelimesi Geçen Hadisler
    • Hayat Kelimesi Geçen Hadisler
    • Ruh Kelimesi Geçen Hadisler
    • İnsan Kelimesi Geçen Hadisler
    • şeytan Kelimesi Geçen Hadisler
    • Melek Kelimesi Geçen Hadisler
    • Nefs Kelimesi Geçen Hadisler
    • Dünya Kelimesi Geçen Hadisler
    • Abdest Kelimesi Geçen Hadisler
    • Bayrak Kelimesi Geçen Hadisler
    • İslam Kelimesi Geçen Hadisler
    • Birlik Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kadın Kelimesi Geçen Hadisler
    • Erkek Kelimesi Geçen Hadisler
    • İman Kelimesi Geçen Hadisler
    • Kurban kelimesi Geçen Hadisler
    • Bozgun Kelmesi Geçen Hadisler
  • HADİSLERLERLE SÜRELERİN FAZİLETİ
    • HADİSLER HAKKINDA AÇIKLAMA
    • 001. Fatiha Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 002. Bakara Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 003. Âl-i İmran Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 004. Nisa Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 005. Maide Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 006. En’âm Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 007. A’raf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 008. Enfal Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 009. Tevbe Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 010. Yunus Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 011. Hud Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 012. Yusuf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 014. İbrahim Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 015. Hicr Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 016. Nahl Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 017. İsra Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 018. Kehf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 019. Meryem Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 022. Hac Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 023. Mü’minun Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 024. Nur Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 025. Furkan Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 026. Şuara Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 028. Kasas Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 029. Ankebut Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 030. Rum Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 031. Lokman Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 032. Secde Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 033. Ahzab Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 034. Sebe Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 035. Fatır Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 036. Yasin Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 037. Saffat Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 038. Sad Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 039. Zümer Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 040. Mü’min Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 041. Fussilet Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 042. Şura Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 044. Duhan Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 046. Ahkaf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 047. Muhammed Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 048. Fetih Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 049. Hucurat Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 050. Kaf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 051. Zâriyat Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 052. Tur Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 053. Necm Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 054. Kamer Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 055. Rahman Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 056. Vakıa Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 057. Hadid Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 058. Mücadele Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 059. Haşr Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 060. Mümtehine Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 061. Saf Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 062. Cum'a Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 063. Münafikun Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 064. Tegabün Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 065. Talak Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 066. Tahrim Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 067. Mülk Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 068. Kalem Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 072. Cin Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 073. Müzzemmil Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 074. Müddessir Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 75. Kıyamet Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 76. İnsan Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 79. Naziat Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 80. Abese Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 81. Tekvir Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 83. Mutaffifin Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 84. İnşikak Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 85. Büruc Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 89. Fecr Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 91. Şems Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 92. Leyl Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 93. Duha Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 96. Alak Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 107.Maun Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 108.Kevser Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 110.Nasr Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 111.Tebbet Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 112.İhlas Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 113.Felak Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • 114.Nas Süresi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
    • Ayetel Kürsi Fazileti-Kaynak Kütübi Sitte
  • KURANI KERİM 1-6236 Ayet
  • HADİSLER
    • 6 HADİS KİTABI İNDİR
    • HADİSLERLE SÜRELERİN FAZİLETİ
    • HADİSİ ŞERİFLERDE KISSALAR
    • KONULARA GÖRE HADİS >
      • HADİSLER HAKKINDA AÇIKLAMA
      • KAYNAKLAR
      • Allah Korkusuyla Ağlamak
      • Alçak Gönüllü Olma
      • Alım-Satım
      • kaplarla ilgili
      • Ecel
      • Abdest
      • Af ve Mağfiret
      • âlem
      • Allah'ın Sıfatları
      • Arazi
      • Ariyet
      • Arkadaş
      • Ashab-ı Kiram
      • Av Konusu
      • Azad
      • Bazı Amellerin Fazileti
      • Bazı Mekanların Fazileti
      • Bazı Peygamberlerin Faziletleri
      • Bazı Zamanların Fazileti
      • Bedir, Akabe
      • Bina
      • Borç
      • Cennet ve Cehennem
      • Cidal Mîra
      • Cihad
      • Cimrilik
      • Dava
      • Davet
      • Dil
      • Diyet
      • Dua
      • dünya
      • Ehl-i Beyt
      • Ensar
      • fakirler
      • Fakr
      • Fitne
      • Gasb
      • Gazveler
      • Gıybet
      • giyecek
      • Gusül Abdesti
      • günahları hatırlamak
      • Hac
      • Hastalık ve Musibetler
      • Haraç
      • Hased
      • Haya
      • hasta
      • Hayız
      • Hediye
      • Hırs
      • Hibe
      • Hicretler
      • Hidane
      • hikmet
      • Hilafet
      • Hudud
      • Hul
      • Hulk ( Huy )
      • içecekler
      • isim
      • iddet
      • iflas
      • ilim
      • İman ve İslam ın Fazileti
      • itikaf
      • itikaf,îlâ
      • itikaf, İhyau'l-mevat
      • İslam
      • iyilik
      • iyi sıfatlarıyla anma
      • Kader
      • Kadının Hakkı
      • Kadının Yolculuğu
      • Kanaat
      • kasâme
      • katil
      • kebair
      • kesb
      • kesimler
      • kısas
      • kıskançlık
      • kıssalar
      • kıyamet
      • kibir
      • Kitabu'z-Zikr
      • kocanın hanımı üzerindeki hakkı
      • korku
      • Kur'an
      • Kur'an ve Sünnet
      • Kur'an'ı Kerim'i Okuma
      • kurban
      • lanetleme
      • lian
      • libas
      • lukata(buluntular)
      • mahrem
      • medh
      • mehr
      • mescidler
      • mev'izeler
      • miras
      • misafirlik(ziyaret)
      • mizah ve şakalaşma
      • mudarebe
      • muhtelif cemaatler
      • muhtelif hadisler
      • musiki ve eğlence
      • muskalar
      • mutakebe
      • muzâra'a
      • müdebber
      • müsabaka
      • müsteşar
      • namaz
      • nasihat ve meşveret
      • nefis
      • nezir
      • nifak
      • nikah
      • niyet
      • oruç
      • oyun ve eğlence
      • öfke(gadab)
      • ölüm
      • ölümü hatırlamak
      • perhiz
      • rahmet(merhamet)
      • rehin
      • Resulullah'ın Ailesi
      • rıfk
      • riya
      • rüya
      • sabır
      • sadaka
      • sadaka ve nafaka
      • sahabe dışında
      • sehavet ve kerem
      • sıdk ve doğruluk
      • sıla-i rahm
      • sihir ve kehanet
      • sohbet
      • sual
      • Suf'a
      • şeytan
      • şiir
      • şirketler
      • taharet
      • talak
      • tefsir
      • temizlik
      • teşekkür
      • tevbe
      • tevekkül ve yakin
      • teyemmüm
      • tıp
      • uğursuzluk ve fal
      • umrâ ve rukba
      • uyuma ve uyanma adabı
      • uyumak
      • ümmü veled
      • ümmü zer' hadisi
      • vaad
      • vakıf
      • vasiyet
      • vefasızlık(gadr)
      • vekâlet
      • veled-i zina
      • vera' ve takva
      • yalan
      • yazı
      • yemin
      • yeryüzünde
      • yıldızlar
      • yiyecekler
      • yolculuk
      • zekat
      • zıhâr
      • zinet
      • zulüm
      • zühd
      • zühd-fakr
    • KÜTÜBİ SİTTE 7300 HADİS >
      • Kütübi Sitte Programı
      • KÜTÜBÜ SİTTE KAYNAKLI 7300 HADİS
      • Kütübü Sitte Ebook Html
      • Kütüb-i Sitte Hadis Programı 1.0
    • 40 Kudsi Hadis
    • KELİMELERE GÖRE HADİS >
      • Kelimelere Göre Hadis Blog
      • Tevbe Kelimesi Geçen 98 Hadis
      • Cennet İle İlgili 358 Hadis
      • Cehennem İle İlgili 202 Hadis
      • Dünya İle İlgili 222 Hadis
      • Nefs İle İlgili 143 Hadis
      • Oruç İle İlgili 182 Hadis
      • Farz İle İlgili 110 Hadis
      • Zekat İle İlgili 92 Hadis
      • Untitled
      • Kıyamet ile ilgili 342 Hadis
      • Bazı Amellerin Fazileti
      • Kabir ile İlgili 54 Hadis
      • Fitne ile İlgili 64 Hadis
      • Ceza ile İlgili 97 Hadis
      • Miraç İle İlgili 5 Hadis
      • İman İle İlgili 162 Hadis
      • Şeytan ile ilgili 175 Hadis
      • Melek ile ilgili 148 Hadis
      • Yemek ile ilgili 126 Hadis
      • Ölüm ile ilgili 136 Hadis
      • Yalan ile ilgili 127 Hadis
      • Hz Muhammed sallallahü aleyhi ve sellem ile İlgili 324 Hadis
      • Sıkıntı ile ilgili 45 Hadis
      • Şİfa ile ilgili 41 Hadis
      • Güç ile ilgili 44 Hadis
      • Sihir ile ilgili 20 Hadis
      • Abdest ile ilgili 286 Hadis
      • Sakal Kelimesi Geçen 31 Hadis
  • SAHİH-İ BUHARİ
    • TAKDİM
    • SUNARKEN
    • Giriş
    • Ahbar
    • Akika
    • Alım-Satım
    • Alış-Veriş
    • Av
    • Bed'ul Hak
    • Cenazeler
    • Cezalar
    • Cihad
    • Cizye
    • Cuma
    • Diyetler
    • Dua
    • Edep
    • Enbiya
    • Ensarın Menkıbeleri
    • Feraiz
    • Fıtır Sadakası
    • Fitne
    • Giyim-Kuşam
    • Hac
    • Hasta Ziyareti
    • Havaleler
    • Hibe
    • Hileler
    • Hükümler
    • Humus
    • Husumetler
    • İcare
    • İçecekler
    • İkrah
    • İlim
    • İman
    • İstikraz
    • İstitabe
    • İtikaf
    • İtisam
    • İzin
    • Kader
    • Kefaret
    • Köle Azadı
    • Kuran'ın Faziletleri
    • Lukata
    • Medinenin Fazileti
    • Megazi
    • Mekke ve Medine Mescidlerinde Namaz
    • Menkıbeler
    • Muhsar
    • Mukateb
    • Musaakat
    • Muzaraat
    • Nafakalar
    • Namaz >
      • Namaz
      • iki bayram
      • Namaz İçinde Amel
      • Namaz Vakitleri
      • Namazın Kısaltılması
      • Namazın Sıfatları
      • Tatavvu Namazı
      • Yağmur Namazı
      • Sehv
      • Secdeler
      • Vitr Namazı
      • Korku Namazı
      • Güneş ve Ay Tutulması
      • Ezan
      • Teravih Namazı
    • Nikah
    • Ortaklık
    • Oruç
    • Rehin Tutma
    • Rikaak
    • Rüya
    • Sahabelerin Faziletleri
    • Savaşlar
    • Secdeler
    • Selem
    • Sulh
    • Şahitler
    • Şartlar
    • Şuf'a
    • Talak
    • Teheccüd
    • Tefsir
    • Temenni
    • Temizlik
    • Tevhid
    • Tıp
    • Udhiyeler
    • Umre
    • Vahiy
    • Vasiyet
    • Vekalet
    • Yemin Kefareti
    • Yeminler
    • Yiyecekler
    • Zekat
    • Zulümler
  • İLÂHİ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DÂVET
    • İLAHİ GÖRÜŞ BİRLİĞİ'NE DAVET
    • TAKDİM
    • ALLAH-U TEÂLÂ VE TEKADDES HAZRETLERİ'NİN MÜMİNLERİN BİRLEŞMELERİNİ EMİR BUYURDUĞUNA DAİR ÂYET-İ KERİME'LER
    • ALLAH-U TEÂLÂ'NIN MÜMİNLERİN BİRLEŞMELERİNİ EMİR BUYURDUĞU HALDE AYRILIK YAPANLARIN HAKKINDA VERDİĞİ HÜKÜM VE CEZALAR
    • BÖLÜCÜLERE ARKA ÇIKANLAR
    • İLÂHÎ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DAVET
    • ALLAH-U TEÂLÂ’NIN KELÂMI İLE MAHLÛKUN KELÂMINI AYIRT EDEMEYEN BÖLÜCÜLERE CEVAP
    • ALLAH-U TEÂLÂ’NIN EMİR VE HÜKÜMLERİNİ BIRAKIP İMAMLARINA İMAN EDEN SAPIKLAR NASIL DİNDEN ÇIKTILAR?
  • İSLAMİ VİDEOLAR
    • Dinle Ya Ali
    • Esmaül Hüsna Dinle
    • Kalplerin Keşfi İmam Gazali Hz.
  • HAKK'A GİDEN YOL; TASAVVUF"UN LÜZUMU
  • TASAVVUF'UN ASLI HAKİKAT VE MARİFETULLAH İNCİLERİ
    • Takdim
    • 1. BÖLÜM
    • 2. BÖLÜM
    • 3. BÖLÜM
    • 4.BÖLÜM
    • 5.BÖLÜM
    • 6.BÖLÜM
    • 7.BÖLÜM
    • 8.BÖLÜM
    • 9.BÖLÜM
    • 10.BÖLÜM
    • 11.BÖLÜM
    • 12.BÖLÜM
    • 13.BÖLÜM
    • 14.BÖLÜM
    • 15.BÖLÜM
    • 16.BÖLÜM
    • 17.BÖLÜM
    • 18.BÖLÜM
    • 19.BÖLÜM
    • 20.BÖLÜM
    • 21.BÖLÜM
    • 22.BÖLÜM
    • 23.BÖLÜM
    • 24.BÖLÜM
    • 25.BÖLÜM
  • KÜTÜBİ SİTTE 7300 HADİS
    • 1000
    • 2000
    • 3000
    • 4000
    • 5000
    • 6000
    • 7000
    • 300
  • PEYGAMBERİMİZ EFENDİMİZ (S.A.V)
    • Peygamberlikten Önceki Hayat
    • Kısaca Hayatı
    • Miraç Mucizesi
    • Veda Hutbesi
    • PEYGAMBER EFENDİMİZ (S.A.V)'İN SÜNNETLERİ >
      • Misvak >
        • Misvak Kullanmak Kadın Erkek Bütün Müslümanlar İçin Sünnettir
        • Misvakın faydalı olduğunu gösteren ilmi araştırmalar var mıdır?
        • Acaba dil fırçalanır mı, Peygamberimiz (asm) dilini misvaklar mıydı?
        • Misvak nasıl kullanılır, bu konuda bilgi verir misiniz?
        • Misvak Çok Ağır ve Acı Kokuyor Kullanılır mı?
        • Misvak ile ilgili hadisler
        • Diş Temizliği ve Misvak
      • Su İçme Adabı
      • Hapşıran Kişiye “Çok Yaşa” Demek Doğru mudur?
      • Tırnak Kesme Edebi
      • Cömertlik
      • Gözlerine Sürme Çekmesi
      • Peygamber efendimiz (s.a.v)Oturuş şekileri
      • Peygamber efendimiz (s.a.v) Yürüyüşü
      • Peygamber efendimiz (s.a.v) Yemek Konusunda Sünnetleri
      • Peygamber efendimiz (s.a.v) Sakal,Bıyık Sünneti
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Temizliğe Verdiği Önem
      • Peygamber Efendimiz'in (s.a.v) İstişareye Verdiği Ehemmiyet
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Beden Dili ve Üslubu
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Misafir Sünneti
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Konuşma Sünneti
      • Peygamber Efendimiz(s.a.v) Alçak Gönüllülüğü
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Merhamet ve Affediciliği
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Doğruluğu
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Güvenilirliği
      • Peygamber Efendimizin (s.a.v) Yüzme, Ok Atma, Ata Binme Sünnetleri
      • Peygamber Efendimiz (s.a.v) Kişisel Bakımı
      • Peygamber Efendimiz(s.a.v) her zaman dua ederdi.
      • Peygamber Efendimiz(s.a.v) Kuran Okurken
      • KOMŞU HAKKI >
        • Komşu Hakkı
        • İslam'da çevre ve komşuluk konusunda bilgi verir misiniz?
        • Peygamberimizin (s.a.v) Yahudi komşuları var mıydı?
    • Sevgili Peygamberim 11 Cilt >
      • 1
      • 2
      • 3
      • 4
      • 5
      • 6
      • 7
      • 8
      • 9
      • 10
      • 11
  • İSLÂM İLMİHALİ
  • PEYGAMBER EFENDİMİZ (S.A.V) SÜNNETLERİ
  • DİNİ FİLMLER
  • MAFİRETNAME
    • Kısa Bilgi
    • İsmail Fakirullah Hazretleri
    • İbrahim Hakkı Hazretleri
    • Mafiretname >
      • 1
      • 2
      • 3
      • 4
      • 5
      • 6
      • 7
      • 8
      • 9
      • 10
      • 11
      • 12
      • 13
      • 14
      • 15
      • 16
      • 17
      • 18
      • 19
      • 20
      • 21
      • 22
      • 23
      • 24
      • 25
      • 26
      • 27
      • 28
      • 29
      • 30
      • 31
      • 32
      • 33
      • 34
      • 35
      • 36
      • 37
      • 38
      • 39
      • 40
      • 41
      • 42
      • 43
      • 44
      • 45
      • 46
  • ESMAÜL HÜSNA
    • Allah-u Teâlâ’nın Sıfatları
    • Esmaül Hüsna Tüm Kaynakları
    • 286 Esmaül Hüsna
    • Tirmizi Ayrıntılı
    • Esmaül Hüsna Şerhi - İmam Gazali Hazretleri
    • ALLAH-U TEÂLÂ'NIN EN GÜZEL İSİMLERİ ESMÂÜ'L-HÜSNÂ
    • Cevşeni Kebir >
      • CEVŞENİ KEBİR KAYNAK-ARAPÇA-TÜRKÇE
      • Cevşeni Kebir Kaynağı
      • Cevşeni Kebir Arapça
      • Cevşeni Kebir Türkçe
      • Cevşeni Kebir 3D E-Kitap
      • Cevşeni Kebir Sıralı
  • NAMAZ KILMAK İÇİN İLK ÖNCE İMAN
  • NAMAZ HAKKINDA HERŞEY TÜM DETAYLARIYLA
    • Namaz Hakkında Herşey
    • Namaz Hakkında Bilinmesi Gerekenler >
      • Kıyam-Rukü-Secde... Resimli Anlatım
      • Kamet
      • Namazda Okunan Ayet ve Dualar
      • Namazlarda Okunan Dualar
      • Namazlarda Okunan Bazı Sûreler
      • Namazin Şartlari
      • Namazin Rukünleri
      • Namazın Vacipleri
      • Namazin Sünnetleri
      • Namazı Bozan Seyler
      • Namazin Mekruhlari
      • Namaz Kılmamanın Cezası
      • Namazda Okunan Surelerin Sırası
      • Zamm-ı Sure Okumakla İlgili Sorular
      • Namazla İlgili Soru Cevap
      • Sehiv Secdesi
      • Kurtuluşun Namaz Hakkında Tavsiyeleri
    • Namaz Videolu Anlatım >
      • Sabah Namazı
      • Öğle Namazı
      • İkindi Namazı
      • Akşam Namazı
      • Yatsı Namazı
      • Vitir Namazı
    • Namaz İle İlgili 1229 Hadis
    • Farz Namazlar(5 Vakit Namaz) >
      • Sabah Namazı
      • Öğle Namazı
      • İkindi Namazı
      • Akşam Namazı
      • Yatsı Namazı
      • Vitir Namazı
    • Namaz Çeşitleri >
      • Cuma Namazı
      • Cenaze Namazı
      • Teravih Namazı
      • Bayram Namazları
      • Duha(Kuşluk)Namazı
      • Tesbih Namazı
      • Evvabin Namazı
      • İstihare Namazı
      • Teheccüd Namazı
      • Yolculuk Namazı
      • Hasta Namazı
      • Hacet Namazı
      • İşrak Namazı
    • Namaz vakitleri >
      • Sabah Namazı
      • Öğle Namazı
      • İkindi Namazı
      • Akşam Namazı
      • Yatsı Namazı
      • Vitir Namazı
      • Kerahat Vakitleri
      • Kaza namazları ne zaman ve nasıl kılınır?
  • ABDEST HAKKINDA HERŞEY
    • Abdest ile ilgili 286 Hadis
    • Abdest Anlatımı
    • Abdest Nasıl Alınır Videolu Anlatım
    • Abdest Nasıl Alınır Resimli Anlatım
    • Teyemmüm Ne demek
    • Gusül Abdesti >
      • Gusül Abdesti Anlatım
      • Gusül Abdesti Resimli Anlatım
      • Gusül Abdesti Videolu Anlatım
    • Abdest Nedir?
    • Abdestin Sahih Olmasının Şartları Nelerdir?
    • Abdestin Farzları Nelerdir?
    • Yüzün Yıkanacak Kısmı Neresidir?
    • Sakallı Olan Kimseler Çenelerini Nasıl Yıkarlar?
    • Başı Meshetmek Ne Demektir?
    • Başın Meshi Farz Olan Miktarı Ne Kadardır?
    • Abdeste Mâni Olmayan Haller:
    • Abdestin Sünnetleri Nelerdir?
    • Abdestin Âdâbı (Müstehabları) Nelerdir?
    • Abdestin Mekruhları Nelerdir?
    • Abdesti Bozan Şeyler Nelerdir?
    • Abdesti Bozmayan Şeyler Nelerdir?
    • Kaç Çeşit Abdest Vardır?
    • Farz Olan Abdestler
    • Vâcib Olan Abdestler:
    • Mendûb Olan Abdestler:
    • Abdest Nasıl Alınır?
    • Abdest Duâları
    • Özür Ne Demektir?
    • Özürlü Sayılmanın Şartı Nedir?
    • Özür Sâhipleri İle İlgili Hükümler Nelerdir?
    • Abdestin Fazileti
  • İSLÂM'A VE MÜSLÜMANLARA EN BÜYÜK DARBEYİ VURAN VEHHÂBÎLER
  • İSLAMİ ÖNEMLİ KONULAR
    • Tesettür, Türban, Örtünme Hakkında Herşey
    • Müslümanların Bilmesi Gerekenler >
      • Farz, Haram, Mekruh, Mendub, Mübah, Müfsid, Müstehab, Sünnet, Vacip
      • İslami bir bilginin doğru olup olmadığını araştırmadan paylaşan günaha girer mi?
      • Şeriat nedir, nasıl yaşanır, bu asırda şeriat geçerli midir?
      • Yüz Şehid Sevabı
      • Laiklik Nedir?
      • İran, Arabistan gibi şeriat ile yönetilen ülkelerin yönetim şekli doğru mudur?
      • Ülke yönetiminin şeriat veya laiklik olup olmaması konusunda bilgi verir misiniz?
      • Günümüzdeki laiklik acaba dinimizle çatışmakta mıdır?
      • Kız çocuklarının kız-erkek karışık eğitim veren bir okula gitmesi caiz mi?
      • Batılı Kaldırıyoruz
    • Hz. Mehdi Hakkında Herşey
    • Alevilik Sorunu Çözüldü >
      • Alevîlik nasıl doğmuştur? Bir mezhep mi yoksa bir tarikat mıdır?
      • Şu an günümüzde bulunan Aleviler doğru yoldan sapmışlar mıdır? Aleviler bidat ehli midir? Aleviler ile görüşmek uygun mudur?
      • Aleviler neden Ramazan orucu tutmaz namaz kılmaz? Hz.Ali'nin bunları yaptığından haberleri yok mu?
      • Aleviliğin bozulma nedeni nedir? Alevilik bir mezhep midir?
      • Camilerin yanında cemevlerinin açılmasının dini açıdan bir sakıncası olur mu? Yazının Devamı:
      • ŞİİLİK,ALEVİLİK,CAFERİLİK
      • MEZHEPLER ve MEŞREPLER
      • Ehl-i Sünnet Mezhepler
      • Son Söz
    • Televizon Gerçeği ve Bırakma Yolları >
      • Televizonu Tanıyalım
      • Televizyonun Zararları
      • Televizon Güzellik Anlayışını Değiştirir
      • Şeytanın tuzağı ve şeytanın silahı olan televizon,film,konsol oyunlarını bırakın.
      • Bir Hadis
      • Gençler İçin
      • Birkaç Kelime Daha
      • Esmaül Hüsna Şerhi İmam Gazali Hz.Es'Selam bölümü
      • Dünya hayatı bir oyundan, bir oyalanmadan başka birşey değildir.
      • 5-İslamı kötüler ,müslümanları terörist gösterir.
      • Şuan televizon insan ve cin şeytanlarının elindedir
      • Televizondan nefret ediyorum
      • Televizon Ve Bilgisayar Arasındaki FArk
      • Son Söz-Son Karar
    • Susmak ve Susmaktaki Hikmetler
    • Sözün Güzelini Söyleyebilme!
    • Heykel Sanat Mı Yoksa Haram mı?
    • Resim,Heykel(Suret),Fotoğraf Hakkında Bilgiler >
      • Resim,Heykel(Suret),Fotoğraf Hakkında Bilgiler
      • Resim yapmak
      • Heykel
    • Şarkı,Türkü,Müzik,Çalgı Aletleri Hakkında Bilgiler
    • Kaş Aldırma Hakkında Detaylı Bilgi >
      • Kadınlar için kaş almak, kaşları yolmak, bacak ve yüzdeki kılları gidermek, kaşların arasında ve kenarlarında biten kılları almak caiz midir?
      • Erkeklerin iki kaşın arasında bulunan kılları alması caiz midir?
      • Erkeklerin kaşlarını alması caiz midir?
  • DUALAR
    • Dua Kelimesi geçen 356 Hadis
    • Tirmizi Dualar
    • Kıtabu'd-Daavat(Dualar Kitabı) Sahih-i Buhari
    • Ayeti Hırz
    • Ramazül Ehadis Dualar
    • Evradı Kudsiye Tamamı(1-154)
    • DUALAR VİDEOLU >
      • Cevşeni Kebir
      • Delalin Nur
      • Sekine Duası
      • Delali Hayrat
      • Evradı Kudsiye
  • Mezhepler Hakkında Çok Açıklayıcı Bilgiler
    • İslamiyet’teki mezheplerin farklı oluşunun hikmeti nedir? Mezhepler neden ortaya çıkmıştır?
    • Mezheb taklidi nasıl olur? Ben Şafiiyim ama bazende Hanefi mezhebine göre davranıyorum, çünkü ikiside Peygamberimizin (asm) yaptığı şeyleri söylüyor..
    • Peygamberimizin (s.a.v) yaptığı ibadet birdir. Nasıl dört şekilde yapılır? Mezheplerin farklılığı hakkında detaylı bilgi verir misiniz?
    • Çok açıklayıcı yazılar
    • Mezheplerin Ortaya Çıkışı
  • SALAVATI ŞERİFELER
    • 2 NUR'UL HATEM SALAVATI
    • 200 Çeşit Salavat Slayt
    • 200 Çeşit Salavatı Şerife
    • 200 Çeşit Salavatı Şerife Resim
    • 200 salavat
  • HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm
    • Eser Hakkında
    • En Büyük Delil
    • En Büyük Nimet
    • Şânı Yüce Peygamber
    • Ağır Bir Misâk
    • Emniyetli Şehir Mekke Ve Kâbetullah
    • İçli Bir Duâ
    • Hâşim
    • Fil Kıssası
    • İlâhî Muhafaza
    • Hilfül-fudûl
    • Peygamber Evlâtlığı
    • Ğâr-ı Hira
    • Hanifler
    • Kur’an-ı Kerim
    • Ağır Söz
    • İLK ÜÇ YIL ve İLK MÜSLÜMANLAR 2
    • İLK ÜÇ YIL ve İLK MÜSLÜMANLAR 3
    • İLK ÜÇ YIL ve İLK MÜSLÜMANLAR 4
    • Her Fırsatta Tebliğ
    • Rahmânî Tesellî
    • Uzlaşma Teklifleri / 1
    • Uzlaşma Teklifleri / 2
    • Yalan ve İftiralar / 1
    • İnatça İtirazlar
    • Alaylı İstekler
    • Kötü Zan ve Ahmakça Taklit
    • Câhiliye Sapıklığı
    • Şirkte Israr
    • Ölüm Ötesini İnkâr Edenler!
    • İmana Karşı, Küfür Taktikleri
    • Alaya ve Eğlenceye Alma
    • Müslümanlara Yapılan Zulüm ve İşkenceler
    • Müşriklerin Başlıca Düşmanlık Sebepleri
    • Baş Düşmanlar
    • Habeşistan’a Birinci Hicret (615 M.)
    • Şakk-ı Kamer Mucizesi
    • Habeşistan’a İkinci Hicret (616 M.)
    • Müslüman Olan Hıristiyanlar
    • Tâif Yolculuğu
    • Kabileleri İslâm'a Dâvet
    • Peygamber Şehri Medine’ye Doğru
    • İkinci Akabe Biatı (622 M.)
    • İslâm'ı Öğretmek İçin Medine Halkına Gönderilen İki Sahabi
    • Hicret Belirtileri
    • Dâr'un-nedve Toplantısı
    • Büyük Hicret
    • Sevr Mağarası
    • Mağara'dan Hareket
    • Tarihi Yolculuk
    • Devamı
  • MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- EFENDİ HAZRETLERİ'NİN HAYAT-I SAADETLERİNDEN İNCİLER
    • (1)Sıfat-ı Hayvaniye
    • (2)- Şeyh Hacı Hafız Bilal Bektaş Efendi'nin Bağlılığı
    • (3)- Hüsamettin Erentuğ Hocamız'ın Bağlılığı 1
    • (4)- Hüsamettin Erentuğ Hocamız'ın Bağlılığı 2
    • (5)- Kafkasyalı Hacı Yunus Efendi'nin Sordukları Soruya, Verdikleri Cevaplar 1
    • (6)- Kafkasyalı Hacı Yunus Efendi'nin Sordukları Soruya, Verdikleri Cevaplar 2
    • (7)- "Hazret-i Allah'ı Aradım, Hiçlikte Buldum!"
    • (8)-"Bu Trene Bin!"
    • (9)- "Nuh'un Gemisi"
    • (10)-"Hazret-i Allah'a ve Resulullah Aleyhisselâm'a Ait Yol"
    • (11)-İlham Edilen Duâ
    • (12)-Ravza-i Mutahhara'nın Şubesi
    • (13)-O'nunla Hayat Hiçbir Şeye Benzemez!
    • (14)-"Yok olmayan var olamaz, varlığı dağıtmak gerek."
    • (15)-"Elbet Doğrudur!"
    • (16)-Nûr-i Muhammedî -s.a.v-
    • (17)-Bazı Dualar
    • (18)-Bazı Duâlar
    • (19)-Şeytanın Verdiği Vesveseler Nasıl Atılır?
    • (20)-Âllah'ım! Şükrümü, Zikrimi, Rızkımı Rızânda Arttır."
    • (21)-"Sen çık aradan, kalsın Yaratan!"
    • (22)-"İlmin hakikisi, O'nun duyurduğu, bildirdiği ilimdir."
    • (23)-"Fenâ bizim olsun, varlık isteyenin olsun."
    • (24)-"Allah'ım Afiyet-i Ebediyeyi İhsan Buyursun."
    • (25)-"İnsan Sevdiğiyle Haşrolunur"
    • (26)-"O Kurtarırsa Kurtuluruz!"
    • (27)-"Akıllı Odur Ki!"
    • (28)-"Hayat-ı Hakiki"
    • (29)-"Akıllı Odur Ki!"
    • (30)-"İman Kardeşliği"
    • (31) -"İman Kardeşliği"
    • (32) -"Sükût Eden Kurtulmuştur"
    • (33)-"Boş Sözle Cennete Girilmez"
    • (34)"Dünyada garip, yahut yolcu gibi ol!"
    • (35)-"Allah Kuluna Kâfidir!"
    • (36)-"Su!"
    • (37)-"Bu Yolun Hakikati"
    • (38)-Hikmet Arayan Süzülüp Geçer
    • (39)-Güzellik ancak Hazret-i Allah ve Resul'ündedir.
    • (40)-"İstikbal"
    • (41)-"Sadaka Şifaya Vesile"
    • (42)-Ehli Olana Saadet, Ehli Olmayana Felâket
    • (43)-Cennet Bahçesi
    • (44)-İbadet
    • (45)-Namaz
    • (46)-Ahiret Dünyadan Çok Hayırlı
    • (47)-Şeytanın Hileleri
    • (48)-Marifet Evi Kalp
    • (49)-Nasihatler
    • (50) -Temizi Temiz, Pisi Pis Bilmek Lâzım!
    • (51) -Ağaç da O'nun, Meyvesi de O'nun!
    • (52)-Ne Güzel Bir Numune
    • (53)-Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Husus
  • SÖZLER VE NOTLAR
    • Muhterem Ömer Öngüt -kuddise sırruh- Efendi Hazretleri'nin Hayat-ı Saadetlerinden İnciler Chm
    • Sözler ve Notlar 1
    • Sözler ve Notlar 2
    • Sözler ve Notlar 3
    • Sözler ve Notlar 4
    • Sözler ve Notlar 5
    • Sözler ve Notlar 6
    • Sözler ve Notlar 7
    • Sözler ve Notlar 8
    • Sözler ve Notlar 9
    • Sözler ve Notlar 10
    • Sözler ve Notlar 11
    • Sözler ve Notlar 12
    • Sözler ve Notlar 13
    • Sözler ve Notlar 14
    • Sözler ve Notlar 15
    • Sözler ve Notlar 16
    • Sözler ve Notlar 17
    • Sözler ve Notlar 18
    • Sözler ve Notlar 19
    • Sözler ve Notlar 20
    • Sözler ve Notlar 21
    • Sözler ve Notlar 22
    • Sözler ve Notlar 23
    • Sözler ve Notlar 24
    • Sözler ve Notlar 25
    • Sözler ve Notlar 26
    • Sözler ve Notlar 27
    • Sözler ve Notlar 28
    • Sözler ve Notlar 29
    • Sözler ve Notlar 30
    • Sözler ve Notlar 31
    • Sözler ve Notlar 32
    • Sözler ve Notlar 33
    • Sözler ve Notlar 34
    • Sözler ve Notlar 35
  • MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- HAZRETLERİ,YARGI KARARLARI İLE, HAKLARINDAKİ İFTİRA VE İSNADLARDAN AKLANDI;
  • ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH-İFTİRALARA CEVAPLAR
    • HAKİKAT’E ve ŞAHSIMA YAPILAN İFTİRA ve HAKARETE CEVAPTIR
    • MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- HAZRETLERİ,YARGI KARARLARI İLE, HAKLARINDAKİ İFTİRA VE İSNADLARDAN AKLANDI;
    • HAİN TEZGAH
    • Kadir Mısıroğlu'nun İftira ve Hezeyanlarına Cevap
    • Ebubekir Sifil'in "Sefilnâme"sine Cevap
    • Mustafa Özcan'ın Yazısına Cevap
    • 3D E-KİTAP OLARAK İNDİR
    • Hepsi
    • Kanal 7 Ömer ÖNGÜT -Kuddise Sirruh tekzip kararı
    • Samanyolu Ömer ÖNGÜT -Kuddise Sirruh tekzip kararı
  • İHVANLAR
  • BESMELE-İ ŞERİFE'NİN ÖNEMİ, FAZİLETİ, HİKMETİ VE ESRARI
  • ORGAN NAKLİ VE VASİYETİ CÂİZ MİDİR?
  • DELAİL-İ HAYRAT
    • DELAİLİ HAYRAT HAKKINDA AÇIKLAMA
    • TOPLAM SALAVAT
    • PAZARTESİ
    • SALI
    • ÇARŞAMBA
    • PERŞEMBE
    • CUMA
    • CUMARTESİ
    • PAZAR
    • PAZARTESİ(2)
  • TESETTÜR-ÖRTÜNME-KAPANMA
    • SESLİ DİNLE-TESETTÜR HAKKINDA HERŞEY
    • Daha fazla Bilgi
    • Tesettür,Örtünme,Kapanma Programı 3
    • İnananlar İçin Tesettür Kesinlikle Uyulması Gerekli Bir Farzdır
    • Kur'an'da Başörtüsü Yok Diyenlere
    • Açılıp Saçılarak Yürümeyin(Ahzab 32,33,34.Ayet Tefsiri)
    • Irzlarınızı Koruyun(Nur Süresi 31.Ayet Tefsiri)
    • Müminlerin Hanımlarına Söyle(Ahzab Süresi 59.Ayet Tefsiri)
    • Kapanmanın Önemini 8 Dakikada Anlayın
    • Tesettür Hakkında En Gerekli Bilgiler
    • Resimdeki Tesettür
    • 12 Madde De Örtünme Gerçeği
    • Tesettürle Ilgili Bilinmesi Gerekenler
    • Kalbini Yokla Kalbinide Vücudun gibi sergileyebilirmiydin?
    • Başörtüsü nasıl örtülür
    • TESETTÜR
    • Tesettürle ilgili ayet ve hadisler nelerdir?
    • Tesettürle İlgili Hadisler
    • Çarşaf
    • Cilbab
    • Peçe
    • Gerçekten Tesettürlü müsün?
    • İslam'ın öngördüğü bir örtünme şekli var mı?
    • Başörtüsünün hükmü nedir? Başı açık gezmek insanı nasıl bir tehlikeye götürür?
    • Makyaj (Süslenme Ve Kokulanma)
    • Tesettür ve Türban Özel Dosyası
    • Tesettür, Türban, Örtünme Soru-Cevap
    • Tesettürlü bir kişiyi gördüm
    • Avret ve Örtünme
    • Tesettür Resimleri
    • Modern Tesettür
    • Türbanlı değil tesettürlü kız aranıyor...
    • Hz. Adem'den Günümüze Kadar Gelen Peygamberlerin Dininde Kadının Tesettürü Nasıldı?
    • İslamiyet'den Önce Cahiliye Döneminde Kadınların Giyimi Nasıldı?
    • Nefs-i Emmâre Derecesinde Bulunan İnsanlar
    • 3 Soruya 3 Sorulu Cevap
    • Örtümüze Türban Dediler Önce
    • Örtünmek İsteyenlere
    • Tesettür ve Kul hakkı
    • Kapanan yada Kapanacak Olan Bayanlar
    • Örtülü ve Özgür
    • Kadınlar pantolon giyebilir mi?
    • Kapanmak İstiyorum ama Yapamıyorum
    • Sanal Zina
    • Annem örtünmeme karşı çıkyor ve "Kapanırsan hakkımı helal etmem." diyor
    • Senelerdir Kapanmak Istiyorum Ama Başaramıyorum
    • Artık yollar yürünmez oldu
    • Kadın Kocasının Isteği Üzerine Açık Giyinebilir Mi?
    • Islam Devleti, Tüm Müslüman Kadınların Başını Örtmesini Zorunlu Kılabilir Mi?
    • Gelinlik Giymek Caiz Midir?
    • Başı Açık Çalışabilir Miyim?
    • Giyindiği Halde Açık Olan...hadis
    • Kadının Başı Açık Gezmesinden Dolayı Kocası Mesul Olur Mu?
    • Müslüman ve mümin erkekler siz kadınların örtünmesini ister
    • Ey Müslüman Kadın
    • Tesettür Ayeti Indirilmeden Önce Kadınların Giyimi Nasıldı?
    • Kadının Örtünme Şekli Nasıl Olmalıdır?
    • Tesettürün Hükmü Nedir?
    • Ailem Örtünmeme Karşı Çıkıyorsa Ne Yapmam Gerekir?
    • Peruk kullanmak hakkında bilgi
    • Dandik Tesettür'den Soyunmak İçin 10 Hatırlatma
    • EY MÜSLÜMAN KADIN..!
    • Hangi Tesettür?
    • Tesettürlü Ol Ama...
    • Başörtülü Kızın Babaya Cevabı
    • Kapanmak istemiyorum ama ailem zorla başımı kapatıyor
    • Tesettürlü Ol Ama...
    • Kapanmak istemiyorum ama ailem zorla başımı kapatıyor
    • Buradan sesleniyorum bu tesettür değil.
    • Örtünmek İsteyenlere Samimi Bir Duyuru
    • Tesettürlü bir kişiyi gördüm
    • Size büyük bir oyun oynadılar ey kadınlar .
    • Güncel Bilgiler
  • NEFS
    • Kuranı Kerimde Nefs Kelimesi Geçen Ayetler
    • Nefs Kelimesi Geçen Hadisler
    • İnsan Olabilmek İçin Nefsi Terbiye Etmek Lâzımdır.
    • NEFİS VE NEFİSLE CİHAD
    • NEFİS VE DERECELERİ
    • Nefsi İyi Tanımak
    • Hayat-ı Saadetlerinden İnciler (1)
    • Ey Nefs
    • Nefse göre çalışmak iptiladır
    • Nefsim
    • Mevlana'ya Göre Nefs ve Şeytan
    • Nefsinin Kölesi Değil Allah'ın kulu ol
  • MÜBAREK AYLAR
    • BERAT KANDİLİ DUASI
    • BERAT GECESİ
    • Berat Gecesi
    • MUHARREM AYI VE AŞÛRE GÜNÜ
    • Aşure Günü Hakkında Hadisler
    • Safer ayı için bela ayı diyorlar, bu doğru mudur?
    • ZİLHİCCE, HACC ve KURBAN
    • ZİLHİCCE AYI >
      • Fecr Süresi 30 Ayet
      • Fecr Sûre-i Şerif'i Tefsiri
    • MİRAÇ KÜTÜBİ SİTTE HADİSLER
    • MİRAÇ GECESİ
    • RAMAZAN AYI >
      • RAMAZAN-I ŞERİF ORUÇ VE ZEKÂT
      • Ramazan Kelmesi Geçen 108 Hadis
      • İftar Duası
      • Oruç Kelimesi Geçen 182 Hadis
      • İftar Hakkında 15 Hadis
      • Sahur 10 Hadis
  • İSLAMİ BLOGLAR
    • DİNİPROGRAMLARKURT26
    • KELİMELERE GÖRE HADİSLER
    • NAMAZ HAKKINDA HERŞEY
    • KURANI KERİM TEFSİRİ
    • HATEMİ VELİ
  • HATEMİ VELİ-HATEMİ EVLİYA
    • HÂTEM-İ VELİ HAKKINDA RESULULLAH -SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM- EFENDİMİZ’İN HADİS-İ ŞERİF’LERİ VE ONA VÂRİS OLAN VEKİLLERİNİN İFŞAATLARI(14-56) 83
    • EVLİYÂ-İ KİRAM -Kaddesallahu Esrârehüm- HAZERÂTI’NIN “HÂTEMÜ’L-EVLİY” HAKKINDAKİ BEYAN ve İFŞAATLARI (57-192) 127-274
    • Allah-u Teâlâ’nın Sevgilileri’nin İfşaatlarına İzah ve Açıklamalar(12-125) 147-274
    • Daha Fazla Bilgi
  • Kuranı Kerimde Esmaül Hüsnalar Programı
  • HAKİKAT AYLIK İSLAM DERGİSİ
    • HAKİKAT AYLIK İSLAM DERGİSİ
    • HAKİKAT CHM E-KİTAP
    • HAKİKAT PDF E-KİTAP
    • HAKİKAT 3D-EKİTAP
  • Hakikat İçerik ve İndirme
    • Hakikat İçerik ve İndirme
    • Hakikat İçerik ve İndirme 76
    • Hakikat İçerik ve İndirme 77
    • Hakikat İçerik ve İndirme 78
    • Hakikat İçerik ve İndirme 79
    • Hakikat İçerik ve İndirme 80
    • Hakikat İçerik ve İndirme 81
    • Hakikat İçerik ve İndirme 82
    • Hakikat İçerik ve İndirme 83
    • Hakikat İçerik ve İndirme 84
    • Hakikat İçerik ve İndirme 85
    • Hakikat İçerik ve İndirme 86
    • Hakikat İçerik ve İndirme 87
    • Hakikat İçerik ve İndirme 88
    • Hakikat İçerik ve İndirme 89
    • Hakikat İçerik ve İndirme 90
    • Hakikat İçerik ve İndirme 91
    • Hakikat İçerik ve İndirme 92
    • Hakikat İçerik ve İndirme 93
    • Hakikat İçerik ve İndirme 94
    • Hakikat İçerik ve İndirme 95
    • Hakikat İçerik ve İndirme 96
    • Hakikat İçerik ve İndirme 97
    • Hakikat İçerik ve İndirme 98
    • Hakikat İçerik ve İndirme 99
    • Hakikat İçerik ve İndirme 100
    • Hakikat İçerik ve İndirme 101
    • Hakikat İçerik ve İndirme 102
    • Hakikat İçerik ve İndirme 103
    • Hakikat İçerik ve İndirme 104
    • Hakikat İçerik ve İndirme 105
    • Hakikat İçerik ve İndirme 106
    • Hakikat İçerik ve İndirme 107
    • Hakikat İçerik ve İndirme 108
    • Hakikat İçerik ve İndirme 109
    • Hakikat İçerik ve İndirme 110
    • Hakikat İçerik ve İndirme 111
    • Hakikat İçerik ve İndirme 112
    • Hakikat İçerik ve İndirme 113
    • Hakikat İçerik ve İndirme 114
    • Hakikat İçerik ve İndirme 115
    • Hakikat İçerik ve İndirme 116
    • Hakikat İçerik ve İndirme 117
    • Hakikat İçerik ve İndirme 118
    • Hakikat İçerik ve İndirme 119
    • Hakikat İçerik ve İndirme 120
    • Hakikat İçerik ve İndirme 121
    • Hakikat İçerik ve İndirme 122
    • Hakikat İçerik ve İndirme 123
    • Hakikat İçerik ve İndirme 124
    • Hakikat İçerik ve İndirme 125
    • Hakikat İçerik ve İndirme 126
    • Hakikat İçerik ve İndirme 127
    • Hakikat İçerik ve İndirme 128
    • Hakikat İçerik ve İndirme 129
    • Hakikat İçerik ve İndirme 130
    • Hakikat İçerik ve İndirme 131
    • Hakikat İçerik ve İndirme 132
    • Hakikat İçerik ve İndirme 133
    • Hakikat İçerik ve İndirme 134
    • Hakikat İçerik ve İndirme 135
    • Hakikat İçerik ve İndirme 136
    • Hakikat İçerik ve İndirme 137
    • Hakikat İçerik ve İndirme 138
    • Hakikat İçerik ve İndirme 139
    • Hakikat İçerik ve İndirme 140
    • Hakikat İçerik ve İndirme 141
    • Hakikat İçerik ve İndirme 142
    • Hakikat İçerik ve İndirme 143
    • Hakikat İçerik ve İndirme 144
    • Hakikat İçerik ve İndirme 145
    • Hakikat İçerik ve İndirme 146
    • Hakikat İçerik ve İndirme 147
    • Hakikat İçerik ve İndirme 148
    • Hakikat İçerik ve İndirme 149
    • Hakikat İçerik ve İndirme 150
    • Hakikat İçerik ve İndirme 151
    • Hakikat İçerik ve İndirme 152
    • Hakikat İçerik ve İndirme 153
    • Hakikat İçerik ve İndirme 154
    • Hakikat İçerik ve İndirme 155
    • Hakikat İçerik ve İndirme 156
    • Hakikat İçerik ve İndirme 157
    • Hakikat İçerik ve İndirme 158
    • Hakikat İçerik ve İndirme 159
    • Hakikat İçerik ve İndirme 160
    • Hakikat İçerik ve İndirme 160
    • Hakikat İçerik ve İndirme 161
    • Hakikat İçerik ve İndirme 162
    • Hakikat İçerik ve İndirme 163
    • Hakikat İçerik ve İndirme 164
    • Hakikat İçerik ve İndirme 165
    • Hakikat İçerik ve İndirme 166
    • Hakikat İçerik ve İndirme 167
    • Hakikat İçerik ve İndirme 168
    • Hakikat İçerik ve İndirme 169
    • Hakikat İçerik ve İndirme 170
    • Hakikat İçerik ve İndirme 171
    • Hakikat İçerik ve İndirme 172
    • Hakikat İçerik ve İndirme 173
    • Hakikat İçerik ve İndirme 174
    • Hakikat İçerik ve İndirme 175
    • Hakikat İçerik ve İndirme 176
    • Hakikat İçerik ve İndirme 177
    • Hakikat İçerik ve İndirme 178
    • Hakikat İçerik ve İndirme 179
    • Hakikat İçerik ve İndirme 180
    • Hakikat İçerik ve İndirme 181
    • Hakikat İçerik ve İndirme 182
    • Hakikat İçerik ve İndirme 183
    • Hakikat İçerik ve İndirme 184
    • Hakikat İçerik ve İndirme 185
    • Hakikat İçerik ve İndirme 186
    • Hakikat İçerik ve İndirme 187
    • Hakikat İçerik ve İndirme 188
    • Hakikat İçerik ve İndirme 189
    • Hakikat İçerik ve İndirme 190
    • Hakikat İçerik ve İndirme 191
    • Hakikat İçerik ve İndirme 192
    • Hakikat İçerik ve İndirme 193
    • Hakikat İçerik ve İndirme 194
    • Hakikat İçerik ve İndirme 195
    • Hakikat İçerik ve İndirme 196
    • Hakikat İçerik ve İndirme 197
    • Hakikat İçerik ve İndirme 198
    • Hakikat İçerik ve İndirme 199
    • Hakikat İçerik ve İndirme 200
    • Hakikat İçerik ve İndirme 201
    • Hakikat İçerik ve İndirme 202
    • Hakikat İçerik ve İndirme 203
    • Hakikat İçerik ve İndirme 204
    • Hakikat İçerik ve İndirme 205
    • Hakikat İçerik ve İndirme 206
    • Hakikat İçerik ve İndirme 207
    • Hakikat İçerik ve İndirme 208
    • Hakikat İçerik ve İndirme 209
    • Hakikat İçerik ve İndirme 210
    • Hakikat İçerik ve İndirme 211
    • Hakikat İçerik ve İndirme 212
    • Hakikat İçerik ve İndirme 213
    • Hakikat İçerik ve İndirme 214
    • Hakikat İçerik ve İndirme 215
    • Hakikat İçerik ve İndirme 216
    • Hakikat İçerik ve İndirme 217
    • Hakikat İçerik ve İndirme 218
    • Hakikat İçerik ve İndirme 219
    • Hakikat İçerik ve İndirme 220
    • Hakikat İçerik ve İndirme 221
    • Hakikat İçerik ve İndirme 222
    • Hakikat İçerik ve İndirme 223
    • Hakikat İçerik ve İndirme 224
    • Hakikat İçerik ve İndirme 225
    • Hakikat İçerik ve İndirme 226
    • Hakikat İçerik ve İndirme 227
    • Hakikat İçerik ve İndirme 228
    • Hakikat İçerik ve İndirme 229
    • Hakikat İçerik ve İndirme 230
    • Hakikat İçerik ve İndirme 231
    • Hakikat İçerik ve İndirme 232
    • Hakikat İçerik ve İndirme 233
    • Hakikat İçerik ve İndirme 234
    • Hakikat İçerik ve İndirme 235
    • Hakikat İçerik ve İndirme 236
    • Hakikat İçerik ve İndirme 237
    • Hakikat İçerik ve İndirme 238
    • Hakikat İçerik ve İndirme 239
    • Hakikat İçerik ve İndirme 240
    • Hakikat İçerik ve İndirme 241
    • Hakikat İçerik ve İndirme 242
    • Hakikat İçerik ve İndirme 243
    • Hakikat İçerik ve İndirme 244
    • Hakikat İçerik ve İndirme 245
    • Hakikat İçerik ve İndirme 246
    • Hakikat İçerik ve İndirme 247
    • Hakikat İçerik ve İndirme 248
    • Hakikat İçerik ve İndirme 249
    • Hakikat İçerik ve İndirme 250
    • Hakikat İçerik ve İndirme 251
    • Hakikat İçerik ve İndirme 252
    • Hakikat İçerik ve İndirme 253
    • Hakikat İçerik ve İndirme 254
    • Hakikat İçerik ve İndirme 255
    • Hakikat İçerik ve İndirme 256
    • Hakikat İçerik ve İndirme 257
    • Hakikat İçerik ve İndirme 258
    • Hakikat İçerik ve İndirme 259
    • Hakikat İçerik ve İndirme 260
    • Hakikat İçerik ve İndirme 261
    • Hakikat İçerik ve İndirme 262
    • Hakikat İçerik ve İndirme 263
    • Hakikat İçerik ve İndirme 264
    • Hakikat İçerik ve İndirme 265
    • Hakikat İçerik ve İndirme 266
    • Hakikat İçerik ve İndirme 267
    • Hakikat İçerik ve İndirme 268
    • Hakikat İçerik ve İndirme 269
    • Hakikat İçerik ve İndirme 270
    • Hakikat İçerik ve İndirme 271
    • Hakikat İçerik ve İndirme 272
    • Hakikat İçerik ve İndirme 273
    • Hakikat İçerik ve İndirme 274
    • Hakikat İçerik ve İndirme 275
    • Hakikat İçerik ve İndirme 276
    • Hakikat İçerik ve İndirme 277
    • Hakikat İçerik ve İndirme 278
    • Hakikat İçerik ve İndirme 278
    • Hakikat İçerik ve İndirme 279
    • Hakikat İçerik ve İndirme 280
    • Hakikat İçerik ve İndirme 281
    • Hakikat İçerik ve İndirme 282
    • Hakikat İçerik ve İndirme 283
    • Hakikat İçerik ve İndirme 284
    • Hakikat İçerik ve İndirme 285
    • Hakikat İçerik ve İndirme 286
    • Hakikat İçerik ve İndirme 287
    • Hakikat İçerik ve İndirme 288
    • Hakikat İçerik ve İndirme 289
    • Hakikat İçerik ve İndirme 290
    • Hakikat İçerik ve İndirme 291
    • Hakikat İçerik ve İndirme 292
    • Hakikat İçerik ve İndirme 293
    • Hakikat İçerik ve İndirme 294
    • Hakikat İçerik ve İndirme 295
    • Hakikat İçerik ve İndirme 296
    • Hakikat İçerik ve İndirme 297
    • Hakikat İçerik ve İndirme 298
    • Hakikat İçerik ve İndirme 299
    • Hakikat İçerik ve İndirme 300
    • Hakikat İçerik ve İndirme 301
    • Hakikat İçerik ve İndirme 302
    • Hakikat İçerik ve İndirme 303
    • Hakikat ve İçerik İndrme 304
    • Hakika İçerik ve İndirme 305
    • Hakika İçerik ve İndirme 306
    • Hakikat İçerik ve İndirme 307
    • Hakikat İçerik ve İndirme 308
    • Hakikat İçerik ve İndirme 309
    • Hakikat İçerik ve İndirme 310
    • Hakikat İçerik ve İndirme 311
    • Hakikat İçerik ve İndirme 312
    • Hakikat İçerik ve İndirme 313
    • Hakikat İçerik ve İndirme 314
    • Hakikat İçerik ve İndirme 315
    • Hakikat İçerik ve İndirme 316
    • Hakikat İçerik ve İndirme 317
    • Hakikat İçerik ve İndirme 318
    • Hakikat İçerik ve İndirme 319
    • Hakikat İçerik ve İndirme 320
    • Hakikat İçerik ve İndirme 321
    • Hakikat İçerik ve İndirme 322
    • Hakikat İçerik ve İndirme 323
    • Hakikat İçerik ve İndirme
    • Hakikat İçerik ve İndirme 324
    • Hakikat İçerik ve İndirme 325
    • Hakikat İçerik ve İndirme 326
    • Hakikat İçerik ve İndirme 327
    • Hakikat İçerik ve İndirme 328
    • Hakikat İçerik ve İndirme 329
    • Hakikat İçerik ve İndirme 330
    • Hakikat İçerik ve İndirme 331
    • Hakikat İçerik ve İndirme 332
    • Hakikat İçerik ve İndirme 333
    • Hakikat İçerik ve İndirme 334
    • Hakikat İçerik ve İndirme 335
    • Hakikat İçerik ve İndirme 336
    • Hakikat İçerik ve İndirme 337
    • Hakikat İçerik ve İndirme 338
    • Hakikat İçerik ve İndirme 339
    • Hakikat İçerik ve İndirme 340
    • Hakikat İçerik ve İndirme 341
    • Hakikat İçerik ve İndirme 342
    • Hakikat İçerik ve İndirme 343
    • Hakikat İçerik ve İndirme 344
  • ESERLERİ SESLİ DİNLE
    • ESERLERİ SESLİ DİNLE
    • SESLİ DİNLE-ASHÂB-I KİRAM -Radiyallahu anhüm- HAZERÂTI'NIN HAYATI
    • SESLİ DİNLE-HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm
    • SESLİ DİNLE-İLÂHÎ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DAVET
    • SESLİ DİNLE-İSLÂM İLMİHALİ
    • SESLİ DİNLE-KISAS-I ENBİYÂ Aleyhimüsselâm
    • SESLİ DİNLE-KURANI KERİM MEALİ
    • SESLİ DİNLE-KURANI KERİM TEFSİRİ
    • SESLİ DİNLE-KÜFRÜ HOŞ GÖREN NARCILARIN İÇYÜZÜ
    • SESLİ DİNLE-MEKTUBAT
    • SESLİ DİNLE-MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- EFENDİ HAZRETLERİ'NİN HAYAT-I SAADETLERİNDEN İNCİLER
    • SESLİ DİNLE-NAMAZ
    • SESLİ DİNLE-ALLAH-U TEÂLÂ’NIN SEVGİLİLERİ’NİN İFŞAATLARINA İZAH VE AÇIKLAMALAR
    • SESLİ DİNLE-ORGAN NAKLİ VE VASİYETİ CÂİZ MİDİR?
    • SESLİ DİNLE-SİLSİLEİ SÂDÂT 33-ŞEYH MUHAMMED ES’AD ERBİLÎ (KUDDİSE SIRRUH)
    • SESLİ DİNLE-SÖZLER ve NOTLAR
    • SESLİ DİNLE-TASAVVUF'UN ASLI HAKİKAT VE MARİFETULLAH İNCİLERİ
    • SESLİ DİNLE-YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKINDA BAZI BİLGİLER
    • SESLİ DİNLE-KALPTENİMAN
    • SESLİ DİNLE-TESETTÜR HAKKINDA HERŞEY
    • SESLİ DİNLE-ORGAN NAKLİ VE VASİYETİ CÂİZ MİDİR BÖLÜM BÖLÜM
    • SESLİ DİNLE-HAKİKAT AYLIK İSLÂM DERGİSİ BAŞYAZILARI
    • SESLİ DİNLE-EVLİYÂ-İ KİRAM -Kaddesallahu Esrârehüm- HAZERÂTI'NIN ''HÂTEMÜ'L-EVLİYÂ'' HAKKINDAKİ BEYAN ve İFŞAATLARI
    • SESLİ DİNLE HAKİKİ MUTASAVVIFLAR HAKİKİ VAHDET-İ VÜCUDÇULAR VE SAHTELERİ
    • SESLİ DİNLE-KÜFRÜ HOŞ GÖREN NARCILARIN İÇYÜZÜ wmv
    • SESLİ DİNLE-HAKİKİ MUTASAVVIFLAR, HAKİKİ VAHDET-İ VÜCUDCULAR VE SAHTELERİ
    • SESLİ DİNLE-SAPTIRICI ÖNDERLER VE ONLARA TÂBİ OLANLARIN
    • HIRİSTİYANLARI HİDAYET VE GERÇEK KURTULUŞA DAVET
    • SESLİ DİNLE-Peygamberimiz(s.a.v) Duaları
  • DİNİ PROGRAMLAR
    • İslamikonular Programı 2
    • İslâm İlmihali Programı 1.0
    • Hatemi Veli
    • Dini Programlar (Güncel)
    • Peygamber Efendimizin(s.a.v) Hayatı ve Sünnetleri 3D E-Kitap
    • Peygamber Efendimizin(s.a.v) Hayatı ve Sünnetleri E-kitap 1.0
    • İlâhî Görüş Birliğine Dâvet
    • Kapteniman Programı 3
    • Allah-u Teâlâ'nın En Güzel İsimleri Esmâü'l-Hüsnâ 3D E-KİTAP
    • Kuranı Kerim Hatim Programı 1.0
    • Kur'an-ı Kerim Tefsiri 3D E-Kitap
    • Sadır ilmi Satır İlmi 3D E-kitap
    • Cennet ve Cehennem Programı
    • Nefis ve Dereceleri Programı
    • Besmele-i Şerife'nin Önemi, Fazileti, Hikmeti Ve Esrarı Programı
    • Tesettür,Örtünme,Kapanma Programı 3
    • 200 Salavat-ı Şerife 3d E-Kitap
    • Kurtuluş Programı 2
    • Kütüb-i Sitte Hadis Programı 1.0
    • Tesettür,Örtünme,Kapanma Programı 2
    • Delail-i Hayrat 463 Salavat Programı
    • Tesettür,Örtünme,Kapanma Programı
    • Ömer Öngüt Hz. Kuranı Kerim Meali
    • Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır Orjinal Meali Programı
    • 4 Hak Mezhep
    • 200 Çeşit Salavatı Şerife Programı 3
    • Cevşeni Kebir Programı
    • Cevşeni Kebir 3D E-Kitap
    • Kuranı Kerim Hatim Programı 2.0
    • DİNİ PROGRAMLAR (GÜNCEL)
    • İslamikonular Programı 2
    • Kuranı Kerim Meali Programı 1
    • Dua Programı
    • Dua Programı 2 Ramazan Özel
    • Dini Filmler Programı
    • Esmaül Hüsna Tirmizi
    • Hanefi Mezhebi
    • Maliki Mezhebi
    • Şafi Mezhebi
    • Hanbeli Mezhebi
    • Kütübi Sitte Programı
    • KÜTÜBÜ SİTTE KAYNAKLI 7300 HADİS
    • Kütübü Sitte Ebook Html
    • Cevşeni Kebir Ebook Html
    • Muhterem Ömer Öngüt -kuddise sırruh- Efendi Hazretleri'nin Hayat-ı Saadetlerinden İnciler Chm
    • Peygamber Efendimiz (S.A.V) Ebook Html
    • HAYATIMIZ SÜNNET-DUALAR
    • Peygamber Efendimiz Sünnetleri Programı
    • Kurtuluş Programı
    • Kalpteniman Programı 10
    • Kalpteniman Programı 9
    • Kuranı Kerim Hatimler Programı Chm 2
    • Kuranı Kerim Hatim Ve Eserleri Sesli Dinle Program
    • Esmaül Hüsna Ezberle Programı 1.0
    • Kurtuluş Programı 1.01
    • Kuranı Kerimde Esmaül Hüsnalar 2
    • Kütübi Sitte 6 Hadis Kitabı Oku-Dinle Programı
    • Yüce Allahın İsmi Şerifileri Hakında Bazı Bilgiler 1.01
    • Kalpteniman Programı Exe-ChmPdf-3d E-kitap İndir
    • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR 1.01 ACCESS
    • KURTULUŞ PROGRAMI 1.05 EXE(UYGULAMA)
    • Kurtuluş Programı 1.07
  • İSLAMİ 3D E-Kitaplar
    • 3D E-Kitaplar Hakkında Açıklama
    • İslâm İlmihali Programı 1.0
    • Hatemi Veli
    • Dini Programlar (Güncel)
    • Peygamber Efendimizin(s.a.v) Hayatı ve Sünnetleri 3D E-Kitap
    • İlâhî Görüş Birliğine Dâvet
    • Kapteniman Programı 3
    • Allah-u Teâlâ'nın En Güzel İsimleri Esmâü'l-Hüsnâ 3D E-KİTAP
    • Kuranı Kerim Arapça 3D E-KİTAP
    • Organ Nakli Caiz Değildir
    • Kütübi Sitte(6 Hadis Kitabı) Birçok Program
    • Sadır İlmi Satır İlmi 3D E-kitap
    • Kur'an-ı Kerim Tefsiri 3D E-Kitap
    • Cennet ve Cehennem
    • Nefis ve Dereceleri
    • Besmele-i Şerife'nin Önemi, Fazileti, Hikmeti Ve Esrarı
    • İnananlar İçin Tesettür Kesinlikle Uyulması Gerekli Bir Farzdır
    • Tesettür,Örtünme,Kapanma Programı 3
    • 200 Salavat-ı Şerife 3d E-Kitap
    • Delail-i Hayrat 463 Salavat Programı
    • Cevşeni Kebir 3D E-Kitap
    • KUR'AN-I KERİM VE TÜRKÇE MEÂL-İ ÂLİSİ
    • İLÂHÎ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DÂVET
    • TASAVVUF'UN ASLI HAKİKAT VE MARİFETULLAH İNCİLERİ
  • KURAN SÜRE SÜRE TÜRKÇE MEAL DİNLE
  • KÜTÜBİ SİTTE DİNLE-OKU 6 HADİS KİTABI 1-7300
  • KÜTÜBİ SİTTE 1-7300 KONU - KONU DETAY
    • Kütübi Sitte 1-1000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 1001-2000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 2001-3000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 3001-4000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 4001-5000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 5001-6000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 6001-7000 Konu-Konu Detay
    • Kütübi Sitte 7001-7300 Konu-Konu Detay
  • KÜTÜBİ SİTTE KAYNAKLAR 1-7300
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 1-1000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 1001-2000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 2001-3000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 3001-4000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 4001-5000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 5001-6000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 6001-7000
    • Kütübi Sitte Kaynaklar 7001-7300
  • KÜTÜBİ SİTTE SIRALI DİNLE
  • KURAN-HADİS-SÜNNET-DUA DİNLE
  • YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKINDA BAZI BİLGİLER.
    • SESLİ DİNLE-YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKINDA BAZI BİLGİLER
    • YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKINDA BAZI BİLGİLER.
    • Alim
    • Adl
    • Aliyy
    • Aziz
    • Bâri
    • Basîr
    • Bâsıt
    • Cebbar
    • Fettah
    • Ğaffar
    • Ğafûr
    • Habîr
    • Hâfid
    • Hafîz
    • Hakem
    • Hâlıktır .
    • Halîm
    • Hasîb
    • Kâbıd
    • Kahhar
    • Kuddüs
    • Lâtif
    • Meliktir
    • Muizz
    • Mukît
    • Musavvir
    • Muzilldir
    • Müheymindir
    • Mümindir
    • Mütekebbirdir
    • Râfi
    • Rahman
    • Rezzak
    • Selâm
    • Semi
    • Şekûr
    • Vehhab
    • Hakîm
    • Hakk
    • Hamîd
    • Mecîd
    • Metin
    • Mucîb
    • Muhsî
    • Mübdî
    • Rakîb
    • Şehîd
    • Vâsi
    • Vedûd
    • Velî
    • Âhir
    • Bâtın
    • Evvel
    • Hayy
    • Kâdir
    • Kayyum
    • Mâcid
    • Muahhir
    • Muhyî
    • Muîd
    • Mukaddim
    • Muktedir
    • Mümît
    • Müteâlî
    • Samed
    • Vâcid
    • Vahid
    • Vâlî
    • Zâhir
    • Berr
    • Azîm
    • Bâis
    • Kaviyy
    • Kebîr
    • Afüvv
    • Allah
    • Ehad
    • Bâkî
    • Bedi
    • Câmi
    • Celîl
    • Dar
    • Fâtır
    • Ğaniyy
    • Hâdî
    • Mâlik'ül-Mülk
    • Mânî
    • Muğni
    • Muksid
    • Müntekim
    • Nâfi
    • Nur
    • Rabb
    • Rahim
    • Raûf
    • Reşîd
    • Sabûr
    • Tevvâb
    • Vâris
    • Zülcelâl-i vel-ikrâm
    • Kerim
    • Vasi
    • Vekil
  • ESMAÜL HÜSNA EZBERLE
  • NAMAZ HAKKINDA HERŞEY
    • İSLAM’IN TEMEL ESASLARI >
      • İSLÂM
      • İman ve İslâm
      • KELİME-İ ŞEHÂDET
      • Allah-u Teâlâ'ya İnanmak
      • Allah-u Teâlâ’nın Sıfatları
      • İBADET
      • İbadetlerde İhlâs
      • EF'ÂL-İ MÜKELLEFİN
      • FARZ
      • VÂCİP
      • SÜNNET
      • MÜSTEHAB
      • MUBAH
      • HARAM
      • MEKRUH
      • MÜFSİD
  • ESMAÜL HÜSNA DETAYLI BİLGİLER
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR ARAPÇA YAZILIŞLARI
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR ARAPÇA YAZIŞLARI VE ANLAMLARI
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR HARF SIRALI
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNA GEÇEN AYETİ KERİMELERİ DİNLE
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR SLAYT
  • 41 PDF VE 3D E-KİTAP
  • ONLİNE 41 E-KİTAP
    • ONLİNE 41 E-KİTAP
    • 2 NUR'UL HATEM SALAVATI
    • 40 KUDSİ HADİS
    • 200 ÇEŞİT SALAVATI ŞERİFE
    • HIRİSTİYANLARI HİDAYET VE GERÇEK KURTULUŞA DAVET
    • ESMAÜL HÜSNA
    • KISAS-I ENBİYA Aleyhimüsselâm
    • KURANI KERİM HADİSİ ŞERİFLERLE SÜRELERİN FAZİLETİ
    • HAKİKİ MUTASAVVIFLAR HAKİKİ VAHDET-İ VÜCUDÇULAR VE SAHTELERİ
    • ŞEYH MUHAMMED ES’AD ERBİLÎ(Kuddise Sırruh)
    • SÖZLER ve NOTLAR
    • TİRMİZİ DUALAR
    • PEYGAMBER EFENDİMİZ (S.A.V) SÜNNETLERİ
    • ORGAN NAKLİ VE VASİYETİ CÂİZ MİDİR?
    • İLÂHÎ GÖRÜŞ BİRLİĞİNE DÂVET
    • ASHÂB-I KİRAM -Radiyallahu anhüm- HAZERÂTI'NIN HAYATI
    • KÂİNATIN EFENDİSİ, PEYGAMBERİMİZ HAZRET-İ MUHAMMED MUSTAFA -SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM
    • KİTABUD DAAVAT(DUALAR KİTABI) SAHİHİ BUHARİ
    • MEKTUBAT
    • KÜTÜBİ SİTTE DUALAR
    • DELAİLÜL HAYRAT (SALAVATI ŞERİFELER) TÜRKÇE
    • AYETEL HIRS ARAPÇA
    • AYETEL HIRS ARAPÇA OKUNUŞU
    • 40 KÜDSİ HADİS
    • RAMAZÜL EHADİS DUALAR(7101 HADİSİN İÇİNDEN)
    • ÇEŞİTLİ DUALAR
    • TESETTÜR,ÖRTÜNME,KAPANMA HAKKINDA HERŞEY
    • KALPTENİMAN BÖLÜM 1-2
    • KURANI KERİM TEFSİRİ
    • KÜTÜBİ SİTTE KONULARA GÖRE 7300 HADİS
    • HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm
    • YÜCE ALLAHIN İSMİ ŞERİFLERİ HAKKINDA BAZI BİLGİLER
    • AHİR ZAMAN ALİMLERİ
    • MUHTEREM ÖMER ÖNGÜT -KUDDİSE SIRRUH- EFENDİ HAZRETLERİ'NİN HAYAT-I SAADETLERİNDEN İNCİLER
    • KUR'AN-I KERİM VE TÜRKÇE MEÂL-İ ÂLİSİ
    • EVLİYÂ-İ KİRAM -Kaddesallahu Esrârehüm- HAZERÂTI’NIN “HÂTEMÜ’L-EVLİY” HAKKINDAKİ BEYAN ve İFŞAATLARI
    • MAFİRETNAME-İBRAHİM HAKKI HAZRETLERİ
    • ALLAH-U TEÂLÂ’NIN SEVGİLİLERİ’NİN İFŞAATLARINA İZAH VE AÇIKLAMALAR
    • NAMAZ HAKKINDA HERŞEY
  • KURTULUŞ YAZILAR
    • Allah Rızası İçin Çalışmak
    • Nefsinin Kölesi Değil Allah'ın kulu ol
    • İnsan şeytanları,Kötü Arkadaş ve Bazı Gerçekler
    • İnternet hayrı ve şerri yayma ve kullanma aracıdır . Bununla imtihan olunuyoruz .
    • Organ Nakli Caiz Değildir Tüm Müslümanlara Duyuru
    • Nasip olursa yazılacak inşaAllah
    • İlim Kibri Olanların Helak Noktaları
    • Işıklar İçinde Uyu Kavmi
    • Youtube: Zaman Öldüren Ölüm Meleği Gibidir
    • Nefsinden fedakarlık etki Hakkı bulasın
    • Allah seni görmüyor mu?Bu bilinmeyi istemek neden?
    • Allah Dostlarını İncitenlerin Ergeç Sonları
    • Bu Duayı 10 Kişiye Gönder Bir Mucize ile Karşılaşacaksın Mesajlarının Arkasındaki Korkunç Gerçekler.
    • İslâm Âlimlerinin,Hazret-i İsa Aleyhisselâm'ın Yeryüzüne İneceğini Tasdik Eden Sözleri
  • HAKİKAT YAYINCILIK VİDEOLAR ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİ (K.S)
    • HAKİKAT YAYINCILIK VİDEOLAR ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİ (K.S)
    • Tüm Videolar
    • Amenerresulü, Bakara- 285-286, Kur'an-ı Kerim Tilâveti, Hakikat Yayıncılık
    • Anne Babanın Rızası-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 13 Ocak 2005
    • Bakara- 152-157, Kur'an-ı Kerim Tilâveti, Hakikat Yayıncılık
    • Bereket-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 24 Ocak 1997
    • Din ve Vatan-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 16 Kasım 2004
    • Dünya Ahiretin Tarlasıdır-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 13 Mayıs 2005
    • Gönül Nûr-i Cemâlinden, Zikr-i İlâhi, Hakikat Yayıncılık
    • Hayra Delalet Eden-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 6 Mart 2005
    • Hayat Tatlı Bir Hayâlat!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 12 Aralık 2004
    • Hayırlı Ömür-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 12 Aralık 2004
    • Hiçten Başka Bir Şey Değilim!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 7 Ağustos 2006
    • İbadetlerden Haz Almak İçin!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 21 Eylül 2003
    • İbtilânın Faydası-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 20 Mayıs 2003
    • İmanın Ölçüsü-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 7 Kasım 2004
    • Kolaylaştırın, Güçleştirmeyin!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 1 Şubat 2005
    • Mühim Olan İman-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 23 Ekim 2004
    • Nasıl Şükredebilir Bir Mahluk!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 15 Ağustos 2004
    • Kadir-i Mutlak Olan O'dur-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 12 Aralık 2004
    • O Zincirler Vurulduğu Zaman!-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 7 Aralık 2005
    • Şol Cennetin Irmakları, Zikr-i İlâhi, Hakikat Yayıncılık
    • Vefat Eden Eşe Yapılan Dua-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 29 Mayıs 2005
    • Vücud Kafesindeki Ruh-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 29 Şubat 2004
    • Yol Bu Yol-, Ömer Öngüt -Kuddise Sırruh-, 12 Aralık 2004
    • VİDEO ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİ KUDDİSE SİRRUH >
      • VİDEO ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİ KUDDİSE SİRRUH
      • ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİNİN KENDİSİNE YAPLIAN İFTİRALARA CEVABI -SAMANYOLU TV -TEKZİP KARARI
      • ÖMER ÖNGÜT EFENDİ HAZRETLERİNİN KENDİSİNE YAPLIAN İFTİRALARA CEVABI -KANAL 7 -TEKZİP KARARI
  • 50 Hafızda İhlas Süresi
  • 50 Hafızdan Fatiha Süresi
  • 50 Hafızdan Kevser Süresi
  • Kurtuluş Programı 1.10 CHM,EXE Bilgisayar,Telefon
  • İSLAMİ PROGRAMLAR
    • ​Hakikat Aylık İslâm Dergisi Android Programı(Telefon,Tablet)
    • KURTULUŞ PROGRAMI 1.08
    • Peygamberimiz(s.a.v) Duaları 123 Dua Bilgisayar(chm),Telefon,Tablet..(apk) Uygulaması
    • HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm
    • Esmaül Hüsna Ezberle Android(Telefon,Tablet)
    • ESMAÜL HÜSNA EZBERLE PROGRAMI 2.0 BETA
    • Kurtuluş İslami Konular Programı Android(Telefon,Tablet)
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNALAR ARAPÇA-TÜRKÇE YAZILIŞLARI
  • KURANI KERİMDE ESMAÜL HÜSNA EZBERLE
  • KURANI KERİM ESMAÜL HÜSNALAR GEÇEN TÜM AYETİ KERİMELER SIRALI
  • Kurtuluş İslami Konular Programı Android 1.05 (Telefon,Tablet)
  • KURANI KERİM MEALİ RESİMLİ,SESLİ,ALTYAZILI
  • İSLAM İLMİHALİ SESLİ VE GÖRÜNTÜLÜ E-KİTAP VİDEO
  • YÜCE ALLAHIMIZIN ESMAÜL HÜSNALARI HAKKINDA BİLGİLER 2(YENİ YAZILAR EKLENMEKTEDİR.)
  • ALLAH ALA'DIR.
  • ALLAH ALİ'DİR.
  • ALLAH BARRU’DÜR .
  • ALLAH CEMİL'DİR
  • ALLAH DAİM'DİR
  • ALLAH EBED'DİR.
  • ALLAH EKREM'DİR.
  • Yeni Sayfa
  • Kurtuluş Programı 1.13 CHM,EXE,APK(Pc,Telefon,Tablet)
  • HAZRETİ MUHAMMED Aleyhisselâm E-kitap CHM,EXE(x3),APK,EPUB,PDF Bilgisayar,Telefon,Tablet
  • 3399 Slayt Resim
  • HAZRET-İ MUHAMMED Aleyhisselâm 3399 Resimli ve Sesli E-kitap APK,Exe (Pc,Tablet,Telefon)
  • Kurtuluş Programı 1.14 Exe,Chm,APK(ANDROİD)[PC-Telefon-Tablet]
54-KİTÂBU'Ş-ŞURÜT. 2

1- İslâm Dîni'ne Girmekte, Hükümlerde, Alışveriş Muamelelerinde Caiz Olan Şartlar Babı 2

2- Bâb: Bir Şahıs, Erkek Çiçek Asılmış Olduğu Hâlde Hurma Ağacı Sattığı Zaman 3

3- Alım Satım İşlerindeki Şartlar Babı 3

4- Bâb: Satıcı Belli Bir Yere Kadar Binek Hayvanının Sırtını Kullanmayı Şart Kıldığında Bu Satış Caizdir 3

5- Her Çeşit Akid Muamelelerin Deki Şartlar(In Hükümlerini Beyân) Babı 4

6- Nikâh Düğümünü Bağlama Sırasında Ta'yîn Edilen Mehr Hakkındaki Şartlarfın Hükmünü Beyân) Babı 4

7- Ekicilik Akdindeki Şartlar Babı 5

8- Nikâh Akdinde Caiz Olmayan Şartlar Babı 5

9- Dînî Cezalarda Halâl Olmayacak Şartlar Babı 5

10- Kendisinin Hürriyete Kavuşturulması İçin Satın Alınmaya Razı Olduğu Zaman, Hürriyetini Satın Alma Yazışmasına Bağlanmış Olan Kölenin Şartlarından Caiz Olacak Şeyler Bârı 6

11- Boşama Hususundaki Şartlar Babı 6

12- (Şâhid Dikmeden Ve Yazıya Da Geçirmeden) İnsanlarla Sâdece Söz İle Yapılan Şartlar Babı 7

13- Velâ Hakkındaki Şartlar(In Hükmünü Beyân) Babı 7

14- Bâb: Arazî Sahibinin Ekicilik Anlaşmasında "İstediğim Zaman Seni Çıkarırım" Şartını Koyması 7

15- Cihâdda Ve Harb Ehli İle Yapılacak Barış Andlaşmalarında İleri Sürülecek Şartlar Ve Bu Şartların Yazılmasını Beyân) Babı 8

16- Ödünç Vermek Hususundaki Şartlar Babı 15

17- Hürriyeti Satın Alma Yazışmasına Bağlanan Kimsenin Hükmü İle Allah'ın Kitâbı'na Aykırı Nevi'den Halâl Olmayan Şartlar(In Hükmü) Babı 15

18- Şart Kılmak Ve Borç İkrarında İstisna Yapmak Nevinden Caiz Olanları Beyân İle İnsanların Kendi Aralarında Örf Edinip Tanıyageldikleri Şartları Beyân Babı 15

19- Vakıftaki Şartlar(In Hükmünü Beyân) Babı 16


Rahman ve Rahîm olan Allah'ın ismiyle «.-8



54-KİTÂBU'Ş-ŞURÜT (Şartlar Kitabı)



1- İslâm Dîni'ne Girmekte, Hükümlerde, Alışveriş Muamelelerinde Caiz Olan Şartlar Babı [1]

1-.......İbn Şihâb şöyle demiştir: Bana Urve ibnu'z-Zubeyr ha­ber verdi;o, Mervân ibnu'I-Hakem ve el-Misver ibn Mahrame(R)'den işitmiştir. Bu iki sahâbî, Rasûlullah'm diğer sahâbîlerinden naklen haber veriyorlardı. Bunlardan herbiri şöyle demiştir:

Süheyl ibn Amr [2] Hudeybiye barışı günü barış metnini yazma­ya girişince, Süheyl ibn Amr'ın Peygamber'e şart eylediği şeyler içinde şu da vardı: "Bizden sana bir adam gelirse, o senin dîninde dahî ol-

sa, onu muhakkak bize geri verirsin ve bizimle onun arasını boşaltırsın" dedi. Müslümanlar bu şartı beğenmeyip çirkin gördüler ve bu şarttan dolayı öfkelendiler. Kureyş elçisi Süheyl ise bu şartta diretti. Onun bunda dayatması üzerine, Peygamber de barış yazısını bu şart üzere yazdırdı. Peygamber o gün Mekke'den kaçıp gelmiş olan Ebû Cendel'i de, bu şart uyarınca ve Süheyl'in ısrarlı isteği ile, baba­sı Süheyl ibn Amr'e geri verdi. Bu barış anlaşması müddeti içinde, müslümân olarak gelmiş olsa da, Mekkeliler'den Peygamber'e gelen her erkeği Peygamber muhakkak geri verdi.

Ve sonra mü'min kadınlar da muhacirler olarak geldiler. Ve Ukbe ibn Ebî Muayt'ın kızı Ümmü Kulsüm de kadınlık çağma erişmiş ol­duğu hâlde, o gün Rasûlullah'm yanına çıkıp gelenlerden idi. Müte­akiben ailesi gelerek Peygamber'den Ümmü Kulsüm'ü kendilerine geri vermesini istediler. Fakat Peygamber Ümmü Kulsüm'ü ailesine ver­memiştir. Çünkü kendisine gelen bu kadınlar hakkında Allah şu âyeti indirmiştir:

'Ey îmân edenler! (Kendi ifâdelerince) mü 'min kadınlar muha­cirler olarak geldikleri zaman, onları imtihan edin [3]. Allah onların îmânlarını daha iyi bilir ya. Fakat siz de mü'min kadınlar oldukları­na bilgi edinirseniz, onları kâfirlere döndürmeyin. Bunlar onlara ha-lâl değildir. Onlar da bunlara halâl olmazlar. Kâfir zevçlerinin bu kadınlara sarfettikleri mehri onlara geri verin. Sizin onları nikâhla almanızda, mehirlerini verdiğiniz takdirde, üzerinize bir günâh yok­tur. Kâfir zevcelerinizi (nikâhınız altında) tutmayın. (Kâfirler de bu kadınlara) harcadıkları (mehri) istesinler.Bu,Allah'ın hükmüdür. Ara­nızda O hükmeder. Allah hakkıyle bilen tam hüküm ve hikmet Sahibidir"" (eS-Mümtehine: 10).

Urve dedi ki: Bana Âişe, Rasûlullah'm gelen kadınları şu âyet­ler ile imtihan edip dener olduğunu haber verdi:

"Ey îmân edenler! Mü 'min kadınlar muhacirler olarak size gel­dikleri zaman onları imtihan edin... Çünkü Allah çok mağfiret edi­ci, çok merhamet eyleyicidir" kavline kadar (ei-Mümtehine: 10-12) [4].

Urve dedi ki: Âişe şöyle dedi: İşte kadınlardan her kim bu âyetteki şartı ikrar ve i'tirâf etti ise, Rasûlulîah o kadına konuşmakta ol­duğu bir kelâm olarak: "Ben seninle bey 'at ettim "buyurdu. Allah'a yemîn ederim ki, Rasûlullah'm eli, bu bey'atlaşma töreninde asla hiçbir kadının eline dokunmadı. Rasûlulîah kadınlara ancak sözü ile bey'at etti [5].



2-.......Ziyâd ibn Ilaka şöyle demiştir: Ben Cerîr(R)'den işit­tim, şöyle diyordu: Ben, Rasûlulîah (S)'a (müslümân olmak üzere) bey'at ettim. O bana (şart kıldığı şeyler arasında) her müslümâna iyilik isteyici olmayı da şart kıldı. (Ben de bu şart üzerine bey'at ettim.)



3-.... Bana Kays ibnu Ebî Hazım, Cerîr ibn Abdillah(R)'tan tahdîs etti. O: Ben Rasûlullah(S)'a namazı devamlı kılmak, zekât vermek ve her müslümâna samimiyetle iyilik isteyici olmak üzere bey'at ettim, demiştir [6].



2- Bâb: Bir Şahıs, Erkek Çiçek Asılmış Olduğu Hâlde Hurma Ağacı Sattığı Zaman [7]

4-.......Abdullah ibn Umer (R)'den (şöyle demiştir): Rasûlul­îah (S): "Her kim erkek çiçeği asıldıktan sonra meyveli hurma ağacı­nı satarsa-, üstündeki mahsûlü satıcıya âiddir. Meğer ki mahsûlün sa­tışta dâhil olduğu, müşteri tarafından şart kılınmış olsun" buyurdu [8].



3- Alım Satım İşlerindeki Şartlar Babı

5-.......Âişe-(R), Urve'ye şöyle haber vermiştir: Berîre, hürri­yetini satın alma bedeli hakkında yardım istemek için Âişe'ye geldi.

Kendisi o güne kadar bu bedelden birşey ödememişti. Âişe, Berîre'ye:

— Sen efendilerine git (görüş). Velâ'n bana âid olmak üzere, se­nin nâmına hürriyet satın alma bedelini bir defada ödememi arzu eder­lerse vereyim, dedi.

Bu teklifi Berîre sâhiblerine bildirdi. Fakat onlar bunu kabul et­mediler ve:

— Âişe, hürriyet satın alma bedelini senin hesabına karşılıksız olarak vermek isterse, velâ'n bize âid olmak üzere versin, dediler.

Berîre:

— Ben bu mes'eleyi Rasûlullah'a arzettim, Rasûlullah, Âişe'ye: "Sen Berîre'yi satın al, sonra hürriyetine kavuştur! Veiâ dccmuhak-kak surette hürriyet verene âiddir' buyurdu [9].



4- Bâb: Satıcı Belli Bir Yere Kadar Binek Hayvanının Sırtını Kullanmayı Şart Kıldığında Bu Satış Caizdir

6-....... Bize Zekeriyyâ tahdîs edip şöyle dedi: Ben Âmir eş- Şa'bî'den işittim, şöyle diyordu: Bana Câbir (R) şöyle tahdîs etmiş­tir: Câbir kendisine âid bir deve üzerinde yolculuk ediyordu. Devesi yorulmuştu. Peygamber yanına uğrayıp deveye vurmuş ve Câbir'e duâ etmiş. Bunun üzerine o yorgun deve, benzerini hiç yürümediği hızlı bir yürüyüşle yürümüş. Sonra Peygamber:

— "Bu deveyi bana (kırk dirhemlik) bir ûkıyye karşılığında sat" buyurdu.

Ben:

— Hayır satmam, dedim. Sonra Peygamber ikinci defa:

— "Bu deveyi bana ûkıyye mukaabilinde sat!" buyurdu.

Bu sefer ben deveyi O'na sattım, fakat beni ailemin yanma ka­dar sırtında taşımasını istisna edip» bunu şart kıldım. Medine'ye gel­diğimizde deveyi Peygamber'e getirdim. Peygamber (Bilâl eliyle) bana devemin bedelini verdi. Sonra ben dönüp giderken/Peygamber arkam­dan haberci gönderip, beni çağırttı (Yanına geldiğimde):

— "Ben senin deveni alıcı değilim. Sen bu deveni al; o senin malındır" buyurdu [10].

Şu'be, Mugîre'den; o da Âmir'den; o da Câbir'den [11] olan ri­vayetinde Câbir'in: "Rasûlullah beni Medine'ye kadar devenin sır­tında, omurga kemikleri üzerinde taşıdı" dediğim söylemiştir.

İshâk ibn Râhûye de Cerîr ibn Abdilhamîd'den; o da Mugîre'­den yaptığı rivayetinde, Câbir'in: "Ben deveyi Peygamber'e Medi­ne'ye ulaşmama kadar devenin sırt omurga kemiklerinin bana âid olması şartı üzere sattım" dediğini söylemiştir.

Atâ ibn Ebî Rebâh ile Câbir'den rivayet eden başkaları da Pey-gamber'in: "Medine'ye kadar devenin sırtı senindir" buyurduğunu söylemişlerdir.

Muhammed ibnu'l-Munkedir de Câbir'den yaptığı rivayetinde: "Câbir Medine'ye kadar devenin sırtını kullanmayı şart kıldı" de­miştir.

Zeyd ibn Eşlem de Câbir'den yaptığı rivayetinde Rasûlullah'in Câbir'e: "Medine'ye dönünceye kadar devenin sırtı sana âiddir" bu­yurduğunu söylemiştir.

Ebu'z-Zubeyr de Câbir'den rivayetinde Rasûlullah'ın Câbir'e: "Medine'ye kadar devenin sırtını sana, yük yükletmen ve binmen için ariyet verdik" buyurduğunu nakletmiştir.

el-A'meş de Salim ibn Ebi'l-Ca'd'dan; o da Câbir'den senediyle rivayetinde, Rasûlullah: "Devenin üzerinde ailene ulaş" buyurdu, de­miştir.

Ebû Abdillah Buhârî: Satış sırasındaki akidde şart kılındığım gös­teren hadîslerin tarikleri daha çok ve benim nazarımda bunlar satış sırasında şart kılındığına delâlet etmeyen rivayetlerden çıkış yönün­den de daha sahihtirler, dedi [12].

Ve Ubeydullah ile Muhammed ibnu İshâk, Vehb ibn Keysân'-dan; o da Câbir'den yaptıkları rivayetlerinde: "Peygamber, Câbir'­den deveyi bir ûkıyye mukaabilinde satın aldı" demişlerdir. Zeyd ibn Eşlem, Câbir'den yaptığı rivayetinde Vehb ibn Keysân'a mutâbaat etmiştir.

İbnu Cureyc de Atâ ibn Rebâh'tan ve diğerlerinden; onlar da Câbir'den olmak üzere yaptığı rivayetinde, Peygamber (S): "Ben de­veyi Câbir'den dört dînâr mukaabilinde aldım" buyurdu, demişler­dir. Bu dört dînâr bir dînârın on dirheme mukaabil olması hesabı üzere, bir ûkıyye olur.

Mugîre ibn Mıksem, eş-Şa'bî'den; o da Câbir'den olmak üzere yaptığı rivayetinde devenin bedelini beyân etmedi. Ve keza İbnu'l-Munkedir ile Ebu'z-Zubeyr de Câbir'den yaptıkları rivayetlerinde bu bedeli beyân etmemişlerdir.

Ve el-A'meş, Salim ibn Ebi'l-Ca'd'dan; o da Câbir'den "Bir ûkıy­ye altın" demiştir. Ebû İshâk, Sâlim'den; o da Câbir'den "İki yüz dirhem" demiştir. Dâvûd ibnu Kays, Ubeydullah ibn Mıksem'den; o da Câbir'den: "Peygamber o deveyi Tebûk yolunda satın aldı, ve Câbir'in: Dört ûkıyye mukaabilinde dediğini sanıyorum" demiştir. Ebu'n-Nadre de Câbir'den: "Peygamber deveyi yirmi dînâr mukaa­bilinde satın aldı" diye söylemiştir.

eş-Şa'bî'nin "Bir ûkıyye mukaabilinde" sözü rivayetler içinde daha çoktur; şart kılma hükmü de benim nazarımda çıkış kaynağı bakımından daha sahihtir. Bunu Ebû Abdillah el-Buhârî söyledi [13].



5- Her Çeşit Akid Muamelelerin Deki Şartlar(In Hükümlerini Beyân) Babı

7-........ Ebû Hureyre (R) şöyle demiştir: Ensâr (Muhacirler Me­dine'ye gelince), Peygamber'e:

— Hurmalıklarımızı bizimle Muhacir kardeşlerimiz arasında tak-sîm et, dediler.

Peygamber (S):

— "Hayır (öyle olmaz)/" buyurdu. Bunun üzerine Ensar:

— Bakım ve sulama külfetini sizler üzerinize alırsınız, biz de sizleri mahsûlde ortak yaparız, dediler.

Bu suretle Ensâr ve Muhacirler:

— (Peygamber'in bu husustaki emrini) işittik ve itaat ettik, de­diler (ve bu şart üzere uyuştular) [14].



8-.......Abdullah ibn Umer (R): Rasûlullah (S), Hayber arazîsi­ni, orada çalışmaları ve ekincilik yapmaları ve arazîden çıkacak mah­sûlün yarısı onların olması şartı üzere, Hayber Yahûdîleri'ne verdi, demiştir [15].



6- Nikâh Düğümünü Bağlama Sırasında Ta'yîn Edilen Mehr Hakkındaki Şartlarfın Hükmünü Beyân) Babı

Ve Umer ibnu'l-Hattâb: Şübhesiz ki hakların kesilme yerleri şartların yanındadır ve senin için şart kıldığın

şey vardır, demiştir [16].

el-Mısver de şöyle demiştir: Ben Peygamber(S)'den işittim; kendisi bir damadını (yânı Zeyneb'in kocası

EbîH-As'ı) zikretti de, onu dâmâdlığım yürütüşü hususunda övdü ve güzel şeyler söyledi ve: "O bana söz söyledi ve bana doğru söz konuştu. Bana va'd etti ve va'dini yerine getirdi'' buyurdu [17]



9-.......Ukbe ibnu Âmir (R) şöyle demiştir: Rasûlullah (S): "Ye­rine getirmeniz gereken şartların en haklısı, kendisi ile fercleri halâl kılmak istediğiniz şarttır" buyurdu [18].



7- Ekicilik Akdindeki Şartlar Babı

10-.......Ben Râfi' ibn Hadîc(R)'den işittim; o da şöyle diyor­du: Biz tarla (ve arazî) yönünden Ensâr'ın en çok mallısı idik. Biz arazîleri (kısımlara ayırıp) kiraya verirdik. Bazen bu arazî parçası mah­sûl çıkarırdı da, şu arazî parçası mahsûl çıkarmazdı. (Bazen ortağın, bazen arazî sahibinin zararı olurdu.) İşte bunun için bizler bu nevi' ekicilik anlaşmasından nehyolunduk, fakat gümüş para ile kiraya ver­mekten nehyolunmadık [19].



8- Nikâh Akdinde Caiz Olmayan Şartlar Babı

11-.......Ebû Hureyre (R)'den (şöyle demiştir): Peygamber (S): "Şehirli, köylünün malını onun adına satmaz. (Başkalarım kandır­mak için yalandan) -fiât kızıştırması yapmayınız. Hiçbir kimse (dîn ve toprak) kardeşinin alış-verişi üzerine artırma yapmasın. Ve yine hiç kimse kardeşinin istemekte olduğu kadını istemeye kalkmasın. Hiç­bir kadın da kendi (dîn ve toprak) kardeşi olan diğer bir kadının çanağının altını üstüne getirmek için onu boşaltmayı istemesi” buyurdu [20]



9- Dînî Cezalarda Halâl Olmayacak Şartlar Babı

12-.......Ebû Hureyre ile Zeyd ibn Hâlid (R) her ikisi şöyle de­mişlerdir: Bedevî Arablar'dan bir adam (hasmı ile birlikte) Rasûlul-lah'a geldi de:

— Yâ Rasûlallah! Sana Allah'ın adiyle yemîn eder ve benim için yalnız Allah'ın Kitabı ile hükmetmeni dilerim, dedi.

Öbür hasım ise daha anlayışlı ve edebli idi. O da:

— Evet yâ Rasûlallah, aramızda Allah'ın Kitabı ile hükmet ve (söz söylemek üzere) bana izin ver, dedi.

Rasûlullah (S):

— "Söyle!" buyurdu.

Bu ikinci hasım söze başladı:

— Benim oğlum bu bedevinin yanında ücretli bir işçi idi. Bu ada­mın karısıyle zina etmiş. Bana, oğlum üzerine taşlama cezası lâzım geldiği haber verildi. Ben de bu adama yüz koyun ve bir de câriye fidye verip, oğlumu bu cezadan kurtardım. Sonra ben bunu ilim sa­hibi olanlara sordum. Onlar da bana: (Henüz bekâr olan) oğluma ancak yüz deynek vurma ile bir sene gurbete gönderme cezası düştü­ğünü; bunun karısına da taşlama cezası lâzım geldiğini haber verdi­ler (; Sen nasıl hükmedersin)? dedi.

Bunun üzerine Rasûlullah:

— "Nefsim elinde olan Allah'ayemîn ederim ki, ben, aranızda elbette Allah'ın Kitabı ile hükmedeceğim: Câriye ile koyunlar sana geri verilir; oğluna da yüz deynek vurulup bir sene sürgün edilir" buyurdu.

(Sonra sahâbîlerden) Uneys'e de:

— "Yâ Uneys! Sen kuşluk vaktinde bu adamın karısına git. Eğer suçunu i'tirâf ederse, ona taşlama cezası uygula!" buyurdu.

Râvî: Uneys, kadına gitti. Kadın da suçunu i'tirâf etti. Rasûlul­lah kadının taşlanmasını emretti, kadın taşlandı, dedi [21].



10- Kendisinin Hürriyete Kavuşturulması İçin Satın Alınmaya Razı Olduğu Zaman, Hürriyetini Satın Alma Yazışmasına Bağlanmış Olan Kölenin Şartlarından Caiz Olacak Şeyler Bârı

13-.......Eymen şöyle demiştir: Ben Âişe (R)'nin yanına girdim,

o şöyle dedi:Berîre,hürriyeti satın alma yazışmasına bağlanmış köle bir kadın hâlinde iken benim yanıma girdi de:

— Ey Mü'minlerin Anası! Sen beni sahihlerimden satın al da, beni hürriyetime kavuştur. Çünkü sahihlerim beni satıyorlar, dedi.

Âişe dedi ki: (Ben ona):

— Evet (ben seni satın atjr ve sana hürriyet veririm, dedim). Berîre:

— Sahihlerim mîrâsa sebeb olan velâ hakkımın kendilerine âid olması şartını koyuyor ve bu şart kabul olmadıkça beni satmıyorlar, dedi.

Âişe dedi ki: Ben Berîre'ye:

— Benim için senin hakkında hiçbir ihtiyâç yoktur, dedim.

Bu konuşmamızı Peygamber işitti, yâhud bu konuşmamız Pey-gamber'e ulaştı da, O:

— "Berîre'nin işi nedir?" buyurdu.

Ben kendisine Berîre'nin durumunu anlattım. Bunun üzerine Pey­gamber (S) bana:

— "Sen Berîre'yi satın al da onu hürriyetine kavuştur. Onlar is­tedikleri şartı koysunlar" buyurdu.

Âişe dedi ki: Bu emir üzerine ben Berîre'yi satın aldım ve ona hürriyetini verdim. Sâhibleri de onun velâsının kendilerine âid olma­sını şart kıldılar.

Peygamber (S):

— "Velâ, hürriyety erene âiddir. İsterlerse yüz tane şart koşsunlar" buyurdu [22].



11- Boşama Hususundaki Şartlar Babı [23]

Saîd ibnu'l-Müseyyeb, el-Hascn el-Basrî, Atâ ibn Ebî Rebâh şöyle demişlerdir:

Eğer boşama sözünü şarttan evvel söylese yâhud şarttan geri bıraksa (hükümde fark olmaz); o kimse kendi şartına daha haklıdır [24].



14- Bize Muhammed ibn Ar'ara tahdîs edip şöyle dedi: Bize Şu'-be, Adiyy ibn Sâbit'ten; o da Ebû Hâzım'dan; o da Ebû Hurey-re'den tahdîs etti. Ebû Hureyre (R) şöyle demiştir: Rasûlullah (S) bel­deye mal getiren süvarileri karşılamaktan; şehirde oturan muhacirin, bedevi adına bedevinin malını alıp satmaktan; kadının nikâh sırasın­da beşer kardeşi olan diğer bir kadını boşamayı şart kılmasından; ki­şinin beşer kardeşi olan diğer birisinin pazarlık etmesi aleyhine pazarlığa girişmesinden nehyetti. Ve yine Rasûlullah, başkalarını al­datmak için yalandan pazarlık sırasında fiât artırmaktan; keza alıcı­ları aldatmak için hayvanı sağmadan sütünü memede biriktirmekten de nehyetti.

Bu hadîsi Şu'be yolundan Peygamber'e yükseltmeyi açıkça söy­lemekte Muâz ibn Muâz ile Abdussamed, Muhammed ibn Ar'ara'ya mutâbaat etmişlerdir. Gunder ile Abdurrahmân "Nehyolundu" de­mişlerdir. Âdem ibn Ebî Iyâs ise "Biz nehyolunduk" demiştir, en-Nadr ile Haccâc ibnu Minhâl ise "Nehyetti" diye söylemişlerdir [25].



12- (Şâhid Dikmeden Ve Yazıya Da Geçirmeden) İnsanlarla Sâdece Söz İle Yapılan Şartlar Babı

15-.......İbn Cureyc şöyle dedi: Bana Ya'lâ ibnu Müslim ile Amr ibnu Dînâr, Saîd ibn Cubeyr'den haber verdi. Bu iki râvîden herbiri arkadaşının rivayeti üzerine artırma yapmaktadırlar. Bu iki râvîden başkaları şöyle haber verdi: İbnu Cureyc şöyle demiştir: Ben bu iki­nin başkasından işittim; o da Saîd ibn Cureyc'den tahdîs ediyordu ki, Saîd ibn Cubeyr şöyle demiştir: Bizler muhakkak İbn Abbâs'ın yanında bulunduk; o şöyle dedi: Bana Ubeyy ibn Ka'b tahdîs edip şöyle dedi: Rasûlullah (S): "Allah'ın Rasûlü olan Mûsâ, İmrân oğlu Musa'dır; Kelîmulîah'tır; başka bir Mûsâ değildir" buyurdu da Mû-sâ ile Hızır kıssası hakkındaki hadîsi zikretti. Bu hadîste Hızır, Mû-sâ'ya: "Sen beraberimde asla sabredemedin demedim mi, dedi" Gerçekten bu birinci soru Mûsâ tarafından bir unutma eseri olmuş­tu. Orta soru ise söz ile bir şart olmuştu. Üçüncü soru ise kasden ol­muştu. Birinciye şu kavliyle işaret etti: "Unuttuğum şeyden dolayı beni muaheze etme, şu arkadaşlığımızda bana güçlük çıkarma, dedi".

Sözlü bir şart olan orta soruya şu sözle işaret etti: "Yinegittiler. Nihayet bir oğlan çocuğuna rast geldikleri zaman o hemen bunu öl­dürdü. .. Mûsâ; Eğer bundan sonra sana birşey sorarsam, benimle ar­kadaşlık etme, dedi".

Üçüncü soruya da sununla işaret etti; "Yine gittiler.... Derken yıkılmak isteyen bir duvar buldular. O bunu derhâl doğrultuverdi...". İbn Abbâs: "Gemiye gelince, o denizde iş yapan yoksullarındı. Onun için ben onu kusurlu yapmak istedim ki, arkalarında her sağlam ge­miyi zorla almakta olan bir hükümdar vardı" (ei-Kehf: 79) âyetindeki "Verâehumi^ Arkalarında)" sözünü "Emâmehum melikun = Ön­lerinde bir melik vardı" şeklinde okumuştur [26].



13- Velâ Hakkındaki Şartlar(In Hükmünü Beyân) Babı

16-....... Âişe (R) şöyle demiştir: Berîre bana geldi de:

— Ben sâhiblerim ile her bir yılda bir ûkıyye ödemek üzere do­kuz ûkıyyeye kendi hürriyetimi satın alma yazışması yaptım. Bunun için bana yardım et, dedi.

Âişe:

— Eğer sahihlerin arzu ederlerse şöyle yaparım: Ben bu bedeli onlara peşin olarak sayarım, velâ'n da bana âid olur, dedi.

Bunun üzerine Berîre sâhiblerine gitti ve Âişe'nin dediği teklifi onlara söyledi. Onlar velânın Âişe'ye âid olmasını kabul etmediler. Berîre onların yanından Âişe'ye geldi. Bu sırada Rasûlullah, Âişe'­nin yanında oturuyordu. Berîre:

— Ben sahihlerime senin teklifini arzettim. Onlar, velânın ken­dilerine âid olması şartında dayattılar, dedi.

Peygamber de bunu işitti. Âişe de bunu Peygamber'e haber ver­di. Bunun üzerine Peygamber, Âişe'ye:

— "Sen Berîre'yi (satın) at! Velâyı da onlara şart kıl. Çünkü ve-lâ ancak hürriyet verenindir" buyurdu.

Âişe bu satın alma ve âzâd etme işlerini yaptı. Sonra Rasûlullah (S) (mescidde) insanlar içinde ayağa kalktı. Allah'a hamd etti ve lâ­yık olduğu sıfatlarla övdü. Bundan sonra şu hutbeyi yaptı:

— "Bir takım insanların hâli nedir ki, onlar Allah'ın Kitâbı'-nda bulunmayan birçok şartları şart kılıyorlar? Allah 'in Kitabı 'nda bulunmayan herhangi bir şart bâtıldır; hükümsüzdür. İsterse yüz kerre şart edilmiş olsun (onun hükmü yoktur). Allah'ın hükmü en haklı­dır; Allah 'in şartı en sağlamdır. Velâ ancak hürriyet verenindir!" bu­yurdu [27].



14- Bâb: Arazî Sahibinin Ekicilik Anlaşmasında "İstediğim Zaman Seni Çıkarırım" Şartını Koyması

17-.......İbn Umer (R) şöyle demiştir: Hayber ahâlîsi Abdullah ibn Umer'in bir organını kırdıkları zaman bir hutbe yaparak şöyle dedi:

— Şübhesiz Rasûlullah, Hayber Yahudileri'ne, fetihten önce ken­dilerinin olan malları mülkleri üzerinde ortaklık muamelesi yapmış ve: "Sizleri bu arazîler üzerinde Allah'ın sizleri burada bıraktığı müd­detçe bırakıyoruz" buyurmuştur. Abdullah ibn Umer, Hayber'deki malına çıkıp gitmişti. Geceleyin kendisine zulmedildi de, iki eli ve iki ayağı burkuldu. Bizim o Hayber arazîsinde Yahûdîler'den başka düş­manımız yoktur. Onlar bizim düşmanlarımızdır. Biz bu suçla onları ittihâm ediyoruz. Ve ben onları Hayber'den sürüp çıkarmayı düşün­düm, dedi.

Umer onları çıkarmaya karar verince, kendisine Yahûdî başkan­larından Ebû Hukayk oğulları'ndan biri geldi de:

— Ey Mü'minlerin Emîri! Muhammed bizleri burada bırakmış, mallar üzerine bizimle ortaklık anlaşması yapmış ve bizleri vatanı­mızda bırakmayı şart kılmış iken, sen bizleri çıkarıyor musun? dedi.

Umer de:

— Sen benim, Rasûlullah'ın sana söylediği şu sözü unuttuğumu mu sandın: "Hayber'den çıkarıldığın zaman uzun bacaklı, yürüyüşe sabırlı dişi deven seni geceden geceye akıtıp götürürken, senin hâlin nice olur!" buyurmuştu, dedi.

Yahûdî, Umer'e:

— Bu söz Ebû'l-Kaasım'dan bir şakacık idi, dedi.

Umer:

— Yalan söyledin ey Allah'ın düşmanı! dedi ve onları Hayber'­den sürüp çıkardı ve onlara mahsûlden olan haklarının kıymetini mal olarak, deve olarak, deve semerleri, ipler ve daha başka şeylerden me-tâ'lar olarak kendilerine verdi.

Bu hadîsi Hammâd ibn Seleme, Ubeydullah'tan; sanıyorum ki o da Nâfi'den; o da İbn Umer'den;; o da Umer'den; o da Peygam-ber(S)'den rivayet etti ve hadîsi Hammâd kısalttı [28].



15- Cihâdda Ve Harb Ehli İle Yapılacak Barış Andlaşmalarında İleri Sürülecek Şartlar Ve Bu Şartların Yazılmasını Beyân) Babı

18-.......Bize Ma'mer ibn Râşid haber verip şöyle dedi: Bana ez-Zuhrî haber verip şöyle dedi: Bana Urvetu'bnu'z-Zubeyr, el-Mısver ibn Mahrame ile Mervân ibnu'l-Hakem'den haber verdi. Bu iki râvî-den herbiri arkadaşının hadîsini doğrulayarak şöyle demişlerdir [29]

Rasûlullah (S), Hudeybiye zamanında (Medine'den yola) çıktı. Yolun bir kısmına vardıklarında Peygamber, sahâbîlerine:

— "Hâlid ibnu'l-Velîd bir takım Kureyş süvarisi ile öncü ve gözcü olarak Ganîm mevkiindedir. Şimdi siz yolun sağ tarafım tutunuz!" buyurdu.

Vallâhî Hâlid, Peygamber ile beraberindekilerin hareketini se­zemedi. Nihayet Hâlid, Peygamber ordusunun kaldırdığı kara tozu gördü de, hayvanını ayağı ile vurup koşturarak (Peygamber'in geldi­ğini) Kureyş'e bildirmek üzere sür'atle gitti. Peygamber de (sahâbî-leriyle) yürüdü. Nihayet Seniyye mevkiine gelmişti ki, oradan Kureyş (karargâhı) üzerine inilirdi. Peygamber'in binek devesi burada çök­tü. İnsanlar:

— Kalk yürü, kalk yürü! diye azarlama yaptılar. Fakat deve çökmekte ısrar etti. Bu sefer insanlar:

— Kasvâ çöküp kaldı! Kasvâ çöküp kaldı! dediler. Bunun üzerine Peygamber:

— "Kasvâ çöküp kalmaz; onun çökme huyu da yoktur. Fakat vaktiyle fîli (Mekke'ye girmekten) men' eden Allah, şimdi Kasvâ'yı men' etti" buyurdu.

Bundan sonra Rasûlullah:

— "Hayâtım elinde olan Allah'a yemin ederim ki, Kureyş, Al­lah 'in (Harem içinde) muhterem kıldığı şeyleri ta 'zîm kasdederek ben­den ne kadar müşkil istekte bulunursa, ben onu muhakkak onlara vereceğim" buyurdu.

Sonra Kasvâ'yı sürdü. Hayvan hemen sıçrayıp kalktı. Râvî dedi ki: Bu defa Rasûlullah, Kureyş tarafından saptı da, nihayet suyu az olan "Semed*' kuyusu yolu üzerindeki Hudeybiye mevkiinin en so­nuna indi. Bu az suyu, insanlar birer parça alıyor ve insanların ora­da eğlenip ikaamet etmeleri için su bırakmıyor da kuyunun suyunu kamilen çekiyorlardı. Şimdi Rasûlullah'a susuzluktan şikâyet edildi. Bunun üzerine Rasûlullah ok mahfazasından bir ok çıkardı. Sonra onlara bu oku Semed kuyusuna koymalarını emretti. Vallahi o anda kuyunun suyu coşmağa başladı. Suyun bu fışkırması» Rasûlullah'ın sahâbîleri oradan dönünceye kadar, onları suya kandırmak için de­vam etti.

Rasûlullah ile sahâbîleri bu hâlde iken, Budeyl ibn Verkaa el-Huzâî, kendi kabilesi olan Huzaa'dan birkaç kişi ile çıkageldi. (Mekke ve havalisindeki) Tihâme kabileleri arasında Huzaalılar, öteden beri Rasûlullah'ın sırdaşı idiler. (Müslim olsun, müşrik bulunsun bütün Huzaalılar, Mekke'de olup biten herşeyi Rasûlullah'tan saklamazlar, gizlice bildirirlerdi -îbn İshâk-.) Budeyl gelince, Peygamber'e:

— (Haberiniz olsun! Kureyş'in) Ka'b ibn Luey ile Âmir ibn Luey kabileleri Hudeybiye sularının en zengin kaynaklarına kondular. Sütlü ve yavrulu develeri (kadınları ve çocukları) da yanlarında bu­lunuyor. Şimdi ben onları bu hâlde bıraktım, geliyorum. Bunlar mu­hakkak size karşı harb edecekler, dedi.

Rasûlullah şöyle buyurdu:

— ' 'Fakat biz hiçbir kimse ile harb etmek için gelmedik. Biz yalnız umre yapmak niyetiyle geldik. Bununla beraber harb, Kureyş'in mad­dî ma'nevî kuvvetlerini zayıflatmış ve onları zarara uğratmıştır. Eğer Kureyş arzu ederse, ben onlarla aramızda barış için bir müddet ta'-yîn ederim. Onlar da benimle diğer müşriklerin arasım serbest bırak­sınlar. Eğer ben Arablar'a gâlib olursam, Kureyş müşrikleri de insanların girdiği bu itaat yoluna girmek isterlerse (kendi arzûlarıy-le) girebilirler. Şayet ben (müşriklerin sandıkları gibi) Arablar'a gâ­lib gelmezsem, bu ihtimâle göre de müşrikler (benimle harb etmek zahmetinden kurtulup) rahata ererler.

Eğer Mekkeliler böyle bir mütârekeyi kabul etmez ve diğer Arab-lar'la beni kendi hâlimize bırakmayıp, müdâhale etmek isterlerse, ha­yâtım elinde olan Allah'a yemîn ederim ki, şu müdâfaa ettiğim müslümânlık uğrunda başım vücûdumdan ayrılıncaya kadar Mekke-liler'e karşı cihâd edeceğim, bu muhakkaktır. Şu kesindir ki, (o za­man) Allah, Kur'ân'daki nusrat va'dini yerine getirecektir".

Bunun üzerine Budeyl, Rasûlullah'a:

— Şimdi ben senin bu söylediklerini muhakkak Kureyş'e tebliğ edeceğim, dedi.

Ve râvînin beyânına göre, gidip Kureyş karargâhına vardı. Ve:

— Şimdi ben yanınıza şu adamın yanından geliyorum. Onu şöy­le bir söz söylerken işittik; eğer sizler bizim o sözleri sizlere arzetme-mizi isterseniz arzederiz, dedi.

Kureyş'in beyinsizleri:

— Senin bize ondan birşey haber vermene ihtiyâcımız yoktur, diye karşıladılar.

Fakat içlerinden re'y sahibi olan birisi:

— Haydi ondan söylerken işittiğin sözü getir, dedi. Budeyl:

— Ben O'ndan şöyle şöyle sözleri söylerken işittim, diyerek, Pey-gamber'in söylediği sözleri birer birer anlattı.

Bunun üzerine Urve ibn Mes'ûd ayağa kalktı ve Kureyş'e şunla­rı söyledi:

— Ey kavmim! Siz benim babam yerinde değil misiniz? diye

sordu.

Kureyşliler:

— Evet, diye doğruladılar. Bunun üzerine Urve ibn Mes'ûd:

— Ben de sizin oğlunuz [30] mesabesinde değil miyim? dedi. --Onlar:

— Evet, diye tasdik ettiler. Sonra Urve:

— Sizler beni bir kabahat ile ittihâm ediyor musunuz? diye sordu. Onlar buna da:

— Hayır, diye cevâb verdiler. Bu defa Urve ibn Mes'ûd:

— Ukâz halkını size toptan yardıma çağırdığımı ve onların bu yardımdan çekinmeleri üzerine kendim ailem ve çocuklarımla ve ba­na itaat eden tâbi'lerimle size yardıma koştuğumu pekâlâ bilirsiniz değil mi? dedi.

Onlar da (bir ağızdan):

— Evet; biliriz, diye tasdik ettiler. (Bu te'mînâtları aldıktan sonra) Urve:

— Bu adam size hayır ve iyilik yolu gösteriyor. O yolu kabul ediniz! Ve beni bırakınız O'na gideyim! dedi.

Mekkeliler:

— Haydi git, diye izin verdiler.

Urve ibn Mes'ûd, Peygamber'e geldi ve O'nunla olanları konuştu. Peygamber de Urve'ye, Budeyl'e söylediği sözlere benzer bir surette fikirler beyân etti. (Bu arada Peygamber: "Bir mütâreke kabul et­mezlerse, Kureyş ile Ölünceye kadar harb edeceğim" buyurunca) Ur­ve ibn Mes'ûd:

— Ey Muhammed! Sen kavminin kökünü kazıdığını farzetsek, ne düşünürsün, bana söyle! Senden evvel Arab'dan kendi kavmim toptan helak eden bir kimse işittin mi? Ya mesele diğer şekilde mey­dana gelirse (Kureyş'in size ne kötü muamele edecekleri, size gizli de­ğildir). Vallahi ben aranızda ileri gelenlerden bâzı kimseler görüyorum, bu muhakkak olmakla beraber, yine ben bir takım kabilelerden toplanmış karışık kimseler de görüyorum ki, bunlar harb sırasında kaçıp, Seni yalnız bırakabilecek kaabiliyettedirler, dedi.

Ebû Bekr, (Urve'nin, Peygamber'in sahâbîlerini harbden kaç­makla ittihâm etmesine dayanamadı da) Urve'ye:

— Haydi sen, Lât putunun fercini yala! Biz mi harbden kaçıp Ra-sûlullah'ı yalnız bırakacağız (hâşâ)! diye sövüp reddetti [31].

Urve:

— Bu kimdir? diye sordu. Sahâbîler:

— Ebû Bekr'dir, dediler. Urve:

— Dikkat et Ebû Bekr! Nefsim elinde olan Allah'a yemîn ede­rim ki, eğer üzerimde henüz ödeyemediğim bir iyiliğin olmasaydı, el­bette ben de sana cevâb verirdim, dedi [32].

Râvî dedi ki: Urve, Peygamber'e söz söylemeye devam etti. Ve (konuşma arasında Arab âdeti üzere) her söz söyledikçe eliyle Pey­gamber'in sakalını tutuyordu. Hâlbuki bu sırada Mugîre ibn Şu'be -ki Urve'nin kardeşinin oğludur-, başında miğfer ve yalın kılıç bir hâlde Peygamber'in başı üzerinde duruyor, O'nu koruyordu. Ve Urve her ne zaman Peygamber'in sakalına eliyle uzanıp okşamaya girişirse, der­hâl Mugîre kılıcının kınının ucuyla Urve'nin eline vuruyor ve Urve'ye:

— Rasûlullah'ın sakalından elini çek! diyordu. Mugîre'nin bu hareketi üzerine Urve başını kaldırdı da:

— Bu da kimdir? diye sordu. Sahâbîler:

— Mugîre ibn Şu'be'dir, dediler. Bunun üzerine Urve:

— Ey gaddar! Ben hâlâ senin (Câhiliyet'teki) gadr ve hıyanetini ödemeye çalışmakla meşgul değil miyim? dedi.

Mugîre Câhiliyet'te Mâlik oğulları'ndan bâzı kimselerle yol ar­kadaşlığı yapmış ve yolda bunları öldürüp mallarını almış, sonra Me­dine'ye gelip müslümân olmuştu [33]. (Bu mallan Peygamber'e arzet-tiğinde) Peygamber:

— "islâm olmana gelince, bunu kabul ediyorum. Mallara ge­lince (bunlar gadrdır); ben bunlardan hiçbir şeyi de (alıcı) değilim" [34] buyurdu.

Sonra Urve, Peygamberdin sahâbîlerini iki gözü ile iyice tedkîke başladı. (Ve arkadaşlarına:)

— (Bu ne ta'zîmdir!) Vallahi Rasülullah ağzından birşey atarsa bu muhakkak sahâbîlerinden bir adamın avucuna düşüyor ve o adam bunu yüzüne ve bedenine sürüp ovalıyor. Onlara birşey emredince, sahâbîleri derhâl emrini yerine getirmeye koşuşuyorlar. Abdest aldı­ğı zaman da abdest suyunun artanını almak için birbirlerini öldür­meye yaklaşıyorlar. Peygamber söz söylediği zaman, huzurundaki bütün sahâbîler seslerini alçaltıyorlar (yânı O'na alçak sesle cevâb ve­riyorlar). O'nu ta'zîm için yüzüne dikkatle bakamıyorlar, dedi.

Müteakiben Urve, Kureyş'in yanına geldi ve gördüklerini şöyle bildirdi:

— Ey kavmim! Vallahi ben vaktiyle birçok meliklerin huzuruna sefir olarak çıktım. Rûm meliki Kaysar'ın, Fars meliki Kisrâ'nın, Ha­beş meliki Necâşî'nin dîvânlarına elçilikle girdim. Vallahi bunlardan hiçbir melikin adamlarını, Muhammed'in sahâbîlerinin Muhammed'i ta'zîm ettikleri derecede hükümdarlarını asla ta'zîm eder görmedim. Muhammed'in. sahâbîleri, O'nun tükürüğü ile bile teberrük ediyor­lar! O birşey emredince, O'nun sahâbîleri derhâl emrini yerine getir­meye koşuşuyorlar. O abdest aldığı zaman da, abdest suyunun fazlasını birbirlerinin üzerine yığılarak paylaşıyorlar. O söz söylediği zaman sahâbîleri hafif bir sesle O'nu tasdîk edip cevâb veriyorlar. Muham­med'in sahâbîleri O'nu ta'zîm için, O'nun yüzüne dikkatle bakamı­yorlar.

Şimdi Muhammed size güzel bir barış ve iyilik yolu arzetti. Bunu kabul edin! dedi.

Bunun üzerine Kinâne oğulları'ndan birisi Kureyş'e hitaben:

— Beni bırakınız, bir kerre de Muhammed'in yanma ben gide­yim, dedi.

Onlar da:

— Pekâlâ git! dediler.

Bu Kinânlı zât, Peygamber'in sahâbîlerine doğru giderken, Ra-sûlullah:

— "Bu gelen fulan kimsedir. O öyle bir kabiledendir ki, onlar hacc ve umre kurbanlarını ta'zîm ederler.Gerdanlıklı kurban devele­rini bu zâtın gözü önüne salıverin!" buyurdu.

Sahâbîler bütün kurbanlık develeri onun geleceği yolun üzerine salıverdiler; sahâbîler de yüksek sesle Lebbeyk, Aüâhumme lebbeyk diyerek Kinânî'yi karşıladılar. Kinânî zât kurban develerini ve sahâ-bîlerin telbiye ile karşılamalarını görünce hayret ederek:

— Subhânallahl Bu zâtların Beyt'i ziyaretten men' edilmeleri, bunlara yakışmayan bir harekettir, dedi.

Kureyş'in yanına döndüğünde de:

— Ben bunların umre için kesecekleri kurban develerini kılâde-lenmiş ve alâmetlendirilmiş bir hâlde gördüm. Ben bunların Beyt'i ziyaretten men' edilmelerini uygun görmem, dedi.

Sonra Kureyşliler arasından Mıkrez ibn Hafs denilen birisi kalktı ve:

— Bana müsâade edin de Muhammed'e bir de ben gideyim, dedi. Onlar da:

— Haydi git! dediler.

Mıkrez sahâbîlere doğru gelirken, Peygamber (S):

— "Şu gelen Mıkrez'dir, gaddar bir kimsedir" buyurdu. Mıkrez Peygamber ile konuşmağa başladı. Peygamber ona söz

söyleyeceği sırada, Süheyl ibnAmr çıkageldi.

Râvî Ma'mer dedi ki1: Bana Eyyûb es-Sahtiyânî, îbn Abbâs'm âzâdhsı İkrime'den haber verdi ki, Süheyl ibn Amr gelince, Peygam­ber bu isim ile tefe'ül ederek, sahâbîlere:

— "Artık işiniz size bir dereceye kadar kolaylaştı" buyurdu. Ma'mer ibn Râşid dedi ki: ez-Zuhrî, kendi hadîsinde şöyle dedi:

Süheyl ibn Amr gelince, Peygamber'e:

— Haydi (yazı malzemesi) getir; bizimle sizin aranızda bir barış mektubu yaz! dedi.

Bunun üzerine Peygamber yazı yazacak olan kâtibi (Alî ibn Ebî Tâlib'i) çağırdı. Ve:

— "Bismülâhirrahmânirrahîm yaz!" buyurdu.

Süheyl (Câhiliyet koruyuculuğu sevkı ile) Peygamber'e:

— Rahman ismine gelince, vallahi ben onun mâhiyetini bilmi­yorum. Fakat vaktiyle Senin de yazdırdığın gibi "Bismikellâhumme '= Yâ Allah, Senin isminle yazmağa başlarım)" diye yaz! Dedi [35].

Müslümanlar da bir ağızdan:

— Vallahi biz onu yazmayız, ancak Bismillâhirrahmânirrahîm

Iazılmasını isteriz, dediler. Peygamber (Alî'ye hitaben): — "Haydi Bismikellâhumme yaz!" buyurdu. Sonra da:

— "Bu, Muhammed Rasûiuliah'ın, üzerinde barış andlaşması yaptığı hükümler kitabıdır'* diye yazmasını emretti.

Bu sefer de Süheyl (buna karşı koyarak):

— Vallahi biz Senin Allah'ın Rasûlü olduğunu biliyor ve tasdîk ediyor olaydık, biz Seni Beyt'ten men' etmez ve Sana karşı harbe 'girişmezdik. Fakat Sen "Muhammed ibn Abdillah" yaz! dedi.

Bu teklif üzerine Peygamber:

— '' Vallahi siz yalanlasanız da ben şübhesiz A Hah Rasûlü 'yüm'' buyurdu ve Alî bin Ebî Tâlib'e: "Haydi (Rasûlullah lâfzını sil de) Muhammed ibn Abdillah yaz!" diye emretti.

(Alî: Vallahi ben Sen'in Rasûlullah unvanını kat'iyyen silmem, dedi. Bunun üzerine Peygamber kitabı eline alıp o ta'bîri sildi ve Mu­hammed ibn Abdillah yazdırdı.) [36]

ez-Zuhrî şöyle demiştir: Peygamber'in gerek Besmele'nin, gerek barış mektubunun unvanının yazılma sureti hakkında Süheyl ibn Amr'ın teklîfîerine uyması, Peygamber'in evvelce: "Kureyş, Allah'­ın Harem içinde muhterem kıldığı şeyleri ta'zîm kasdederek, benden ne kadar müşkil istekte bulunursa bulunsun, ben onu muhakkak on­lara vereceğim" suretinde verdiği kararın netîcesi ve tecellîsidir.

Barış yazısının başlığı: "Yâ Allah, Sen'in isminle başlarım.. Bu Muhammed ibn AbdiHah'm üzerinde barış andlaşması yaptığı hükümler kitabıdır" suretinde kararlaşıp, böyle yazıldıktan sonra, Peygamber anlaşma şartlarını teklif ederek, Süheyl ibn Amr'e:

— "Siz bizimle Beyt arasını serbest bırakacaksınız; biz de Beyt'i tavaf edeceğiz" buyurdu.

Süheyl bu teklife de i'tirâz edip:

— Vallahi sizinle Beyt arasını boş bırakamayız. Çünkü Arab mil­leti cebren ve kahren isti'lâ olunduk diye hakkımızda dedikodu eder; şu kadar ki, bu boşaltma işi gelecek seneden i'tibâren başlasın, dedi.

Ve (bu suret kabul olundu da) Alî bunu yazdı.

Şimdi Süheyl ibn Amr da şu maddeyi teklîf etti:

— Sana bizden bir erkek gelirse, o gelen kimse Sen'in dîninde olsa bile, onu bize geri vereceksin! dedi.

Bu teklife müslümânlar hayret ederek:

— Subhânallah! İslâm camiasına sığınan bir müslümân, müş­riklere nasıl geri verilir? dediler.

Onlar bu hâlde iken, Süheyl ibn Amr'ın oğlu Ebû Cendel, ayak­lan bukağılı olarak seke seke çıkageldi. (Ebû Cendel müslümân ol­muş, bu yüzden Mekke'de habs olunmuştu.) Mekke'nin aşağısındaki habsedildiği yerden kaçmış ve nihayet kendisini müslümânlar arası­na atmıştı. Bunun üzerine Süheyl:

— İşte yâ Muhammed! Sana karşı imza edeceğim anlaşmanın birinci maddesi uyarınca bunu bana geri vermelisin! dedi.

Peygamber:

— "Biz barış yazısını henüz yazıp bitirmedik (imza etmedik)" buyurdu.

Süheyl:

— O takdirde vallahi ben de Sen'inle hiçbir madde üzerinde ba­rış anlaşması yapmam, dedi.

Peygamber:

— "Haydi şu Ebû Cendel'i bana bağışla da imza et" buyurdu. Süheyl:

— Ben bunu Sana bağışlamayı asla caiz görmem, diye reddetti. Peygamber:

— "Hayır, bu işi benim hatırım için yap!" buyurdu. Süheyl ısrar edip:

— Asla yapmam, dedi.

Mıkrez ibn Hafs da (temsilci olduğu için) Peygamber'e hitaben:

— Bunu Sana caiz kıldık, dedi. (Fakat imzaya yetkili olan Sü­heyl kabul etmedi.)[37]

Şimdi Ebû Cendel, babasının inadından üzülerek:

— Ey Müslümanlar cemâati! Müslüman olarak geldiğim hâlde şimdi ben müşriklere geri mi veriliyorum? Benim karşılaştığım şu kötü hâli görmüyor musunuz? diye haykırdı.

Hakîkaten zavallı Ebû Cendel, Allah yolunda Kureyş'in şiddetli işkencesiyle azâb olunmuştu.

(îbn İshâk burada şu ziyâdeyi rivayet etmiştir: Rasûlullah: "Yâ Ebâ Cendel! Sabr et, Allah'tan ümtdli ol!Biz müslümânlar mağdur ve mağlûb olmayız. Yüce Allah yakında sana da kurtuluş yolu bahşede­cektir" (buyurdu.) [38]

Bu müşkil vaziyetten üzülen Umer ibnu'l-Hattâb şöyle demiş­tir: Bunun üzerine ben Peygamber'e vardım ve:

— Sen Allah'ın hakk peygamberi değil misin? dedim. Peygamber:

— "Evet, Allah'ın hakk peygamberiyim!" buyurdu. Ben:

— Biz müslümânlar hakk üzerinde; düşmanlarımız ise bâtıl üze­rinde bulunmuyorlar mı? dedim.

Peygamber:

— "Evet, öyledir" buyurdu. Ben:

— O hâlde dînimiz hakkında bu aşağılık hâli niçin kabul ediyo­ruz? dedim.

Peygamber:

— "Muhakkaksurette ben Allah'ın Rasûlü'yüm ve ben (bu an­laşmayı kabul etmekle) Allah 'a isyan etmiş değilim. Allah benim yar­dımcımda!" buyurdu.

Ben yine:

— Vaktiyle Sen bize: "Yakında Ka'be'ye.varıp tavaf edeceğiz!" diye haber vermez miydin? dedim.

Rasûlullah:

— "Ben sana (vakit ta'yîrı ederek) 'Bu sene varıp tavaf edece giz!' diye haber verdim mi?" buyurdu.

Ben de:

— Hayır, dedim. Rasûlullah:

— "Muhakkak sen (yakın zamanda) Beyt'e varıp onu tavaf edeceksin" buyurdu.

Umer ibn Hattâb dedi ki: Bunu müteâkıb ben, Ebû Bekr'e var­dım ve:

— Yâ Ebâ Bekr! Bu adam Allah'ın hakk peygamberi değil mi­dir? dedim.

Ebû Bekr de:

— Evet, hakk peygamberidir, dedi. Ben:

— Biz müslümânlar hakk üzerinde; düşmanlarımız bâtıl üzerin­de bulunmuyor mu? dedim.

O da:

— Evet öyledir, diye cevâb verdi. Ben tekrar:

— Öyle ise niçin biz dînimize küçüklük veriyoruz? dedim. Ebû Bekr:

— Behey adam! Muhammed muhakkak Allah'ın Rasûlü'dür. O, Rabb'ine âsî değildir. Allah O'nun yardımcısıdır. Sen hemen O'nun emrine sarıl! Vallahi Muhammed hakk üzeredir, dedi.

Ben tekrar:

— O bize Medîne'de "Beyt'e varacağız, tavaf edeceğiz" demedi mi? diye sordum.

Ebû Bekr:

— Evet öyledir. Fakat sana "Bu sene varıp tavaf edersin** dr/e mi haber verdi? dedi.

Ben de:

— Hayır, dedim. Ebû Bekr:

— (Dur bakalım!) Sen muhakkak yakın bir zamanda Beyt'e va­rıp onu tavaf edeceksin! dedi.

ez-Zuhrî dedi ki: Umer (R): Bu itirazlarımdan dolayı keffâret olarak sonra birçok iyi işler yapmışımdır, demiştir.

Râvî dedi ki: Rasûlullah barış andlaşmasının yazım ve imzasını bitirip ayrıldığı zaman, sahâbîlere [39]:

— "Haydi artık kalkın, kurbanlarınızı kesip, başlarınızı tıraş edin!" buyurdu.

Râvî dedi ki: Vallâhî sahâbîlerden bir kişi olsun kalkmadı. Hat­tâ Rasûlullah bu emri üç kerre söyledi. Sahâbîlerden hiçbirisi kalk­mayınca, Rasûlullah zevcelerinden Ümmü Seleme'nin yanına girdi ve sahâbîlerden gördüğü kayıdsızlığı ona söyledi [40].

Ümmü Seleme:

— Ey Allah'ın Peygamberi! Sen bu emri yerine getirmek istiyor musun? O hâlde şimdi dışarı çık, sonra tâ kurbanlık develerini ke-sinceye ve berberini çağırıp, o seni tıraş edinceye kadar sahâbîlerin-den hiçbirisine bir kelime bile söyleme! dedi [41].

Bunun üzerine Peygamber, Ümmü Seleme'nin yanından çıktı ve sahâbîlerinden hiçbirisi ile konuşmayarak, umre ibâdetlerini yerine getirdi. Kurbanlık develerini kesti ve berberi (Huzaalı Hırâş ibn Umey-ye'yi) çağırıp tıraş oldu. Sahâbîler Peygamber'i bu hâlde görünce, on­lar da hemen kalkarak kurbanlarını kestiler, birbirlerini tıraş etmeye başladılar, hattâ (icabet çabukluğunun meydana getirdiği sıkışıklık­tan) birbirlerini Öldüreyazdılar.

Rasûlullah tıraş olduktan sonra huzuruna bir takım mü'min ka­dınlar geldi. Bu hususta, yânı kadınlar hususunda yapılacak işleri öğ­retmek için de Yüce Allah şu âyetleri indirdi: "Ey imân edenler, mü'min kadınlar muhacirler olarak size geldikleri zaman onları im­tihan edin. Allah onların îmânlarını daha iyi bilendir ya. Fakat siz de mü'min kadınlar olduklarına bilgi edinirseniz, onları kâfirlere dön­dürmeyin. Bunlar onlara halâl değildir. Onlar da bunlara halâl ol­mazlar. Sarf ettikleri mehri onlara geri verin. Sizin onları nikâhla al­manızda, mehirlerini verdiğiniz takdirde, üzerinize bir günâh yoktur. Kâfir kadınların ismetlerini nikâhınızda tutmayın..." (ei-Mumtehme: ıo).

Bu âyetin inmesi üzerine Umer, müşrik hâlde bulunan iki karı­sını boşadı. Bunlardan birisini (Kureybe'yi) Muâviye ibn Ebî Sufyân, diğerini de Safvân ibn Umeyye zevceliğe aldı.

Sonra Peygamber (S) Medîne'ye döndü. Akabinde Kureyş'in ye-mînli dostu olan Ebû Basîr (Utbe es-Sakafî) müslümân olarak geldi. Bunu istemek üzere de Kureyş iki kişi gönderdi. Bunlar Peygamber'e:

— Bize karşı imza ettiğin ahdi hatırlatırız, dediler. Peygamber de (muahede gereğince) Ebû Basîr'i bu iki kişiye geri verdi. Bunlar Ebû Basîr ile yola çıktılar. Nihayet Zu'1-Huleyfe'ye eriştiler. (Dağarcıklarmdaki) hurmadan bir mikdârını yemek için oraya indiler. Ebû Basîr bu iki kişiden birisine (Huneys'e):

— Yâ Fulân! Vallahi ben senin şu kılıcını emîn ol çok güzel gö­rüyorum, dedi.

(Kılıcın sahibi olan) o birisi de, kılıcı kınından çekip:

— Evet, vallahi bu kılıç çok iyidir. Onu ben birçok kerre tecrü­be ettim, dedi.

Ebû Basîr de:

— Müsâade et de bakayım, dedi.

Ve bir fırsat bulup elinden aldı. Hemen de Huneys'e vurdu. Hu-neys nihayet öldü. Öbür arkadaşı (bir rivayette Huneys'in kölesi Kev­ser) kaçarak tâ Medîne'ye vardı. Mescide koşarak girdi. Rasûlullah onun telâşla koşup geldiğini görünce:

— "Muhakkak bu adam bir korku görüp geçirmiştir " buyurdu. Kevser, Peygamber'e yaklaşınca, O'na:

— Vallahi sahibim öldürüldü. (Men' etmezseniz) muhakkak ben de öldürüleceğim, dedi.

Bu sırada Ebû Basîr de geldi ve:

— Ey Allah'ın Peygamberi! Vallahi Allah sana ahdini îfâ ettir­di; beni müşriklere geri verdin. Sonra Allah beni onlardan kurtardı, dedi.

Bunun üzerine Peygamber, sahâbîlere hitaben:

— "Anası helak olası Ebû Basîr'e hayret olunur! Bu adam harb gelberisidir, eğer bunun fikrine yardım eden bulunsa (o fırın karıştı­rır gibi harbi ateşleyecek, sulhu bozacak)/" buyurdu.

Ebû Basîr Peygamber'in bu sözlerini işitince kendisini müşrik­lere hemen geri vereceğini anladı. Peygamber'in yanından çıktı ve deniz sahiline kadar kaçtı; "Iys" mevkiine yerleşti [42].

Râvî dedi ki: Süheyl'in oğlu Ebû Cendel de (yetmiş süvari müs­lümân ile birlikte) müşrikler arasından kaçarak Ebû Basîr'e katıldı. Şimdi artık müslümân olan herkes, Kureyş arasından ayrılarak Ebû Basîr'e katılmaya başladı. Nihayet Ebû Basîr'in başında mühim bir kuvvet toplandı. Vallahi bunlar, Kureyş'in Şam'a bir ticâret kaafile-sinin gittiğini duyar duymaz, hemen onları çevirirlerdi. Kendilerini öldürüp mallarını alırlardı.

Kureyş, kendisini korkutan bu vaziyet üzerine Peygamber'e (Ebû Sufyân'ı husûsî yetki ile) gönderdi. Şimdi Kureyş, Peygamberden Al­lah rızâsı için ve aradaki yakınlığa hürmeten Ebû Basîr cemâatinin baskın ve yağmalarının men' edilmesini ricaya başlamıştı. "Artık bun­dan böyle Mekke'den Medine'ye kim giderse emindir (geri getirilme­yecektir)" diye haber gönderdiler.

Peygamber (S), Ebû Basîr cemâatine mektûb gönderdi (Medî-ne'ye gelmelerini bildirdi) [43].

Bunun üzerine Yüce Allah şu âyetleri indirmiştir:

"O, sizi Mekke'nin karnında, onlara karşı muzaffer kıldıktan sonra, onların ellerini sizden, sizin ellerinizi onlardan çekendi. Allah ne yaparsanız hakkıyle görücüdür. Onlar, küfreden, sizi Mescidi Hâ-. ram'dan ve alıkonulmuş hediyelerin mahalline ulaşmasından men* edenlerdir.Eğer (Mekke'de) kendilerini henüz tanımadığınız mü'min erkeklerle mü 'min kadınları bilmeyerek çiğneyip de o yüzden size bir vebal isabet edecek olmasaydı (Allah size fetih için elbette izin verirdi). Bunu, kimi dilerse onu rahmetine kavuşturmak için yaptı. Eğer on­lar, seçilip ayrılmış olsalardı, biz onlardan küfredenleri muhakkak elem verici bir azaba uğratmıştık bile. O küfredenler kalblerine o ta­assubu, o cahillik taassubunu yerleştirdiği sırada idi ki, hemen Al­lah, Rasûlü'nün ve mü'minlerin üzerine ma'nevî kuvvetini indirdi; onları takva sözü üzerinde durdurdu. Onlar da buna çok lâyık ve buna ehil idiler. Allah herşeyi hakkıyle bilendir" (ei-Feth: 24-26) [44]

Müşriklerin hamiyyetleri: Muhammed'in Allah'ın Peygamberi olduğunu ikrar etmemeleri, Bismillahirrahmâhirrahîmr\ ikrar etme­meleri, müslümânlarla Beyt arasına engel olmalarıdır.

Ebû Abdillah el-Buhârî dedi ki: "Maarratun", uyuz illeti demek olan "el-Urrun"dur, "Tezeyyelû", ayrılıp seçilselerdi demektir. "Hameytu'l-kavme" demek, "onları koruma olarak men' ettim" demektir.Ve "Ahmeytu'1-hımâ", "onu içine girilmez bir koruluk yaptım" demektir. Kendisini iyice kızdırdığım zaman: "Ahmeytu'l-hadîde" ve "Ahmeytu'r-racule" derim [45].

Ve Ukayl, ez-Zuhrî'den söyledi: Urve şöyle demiştir: Bana Âişe (R) haber verdi ki, Rasûlullah (S) mü'min kadınlardan hicret edip gelenleri (yemîn vererek ve diğer deliller ve emarelere bakarak) imti­han ederdi.

ez-Zuhrî dedi ki: Bize şu haber ulaştı: Yüce Allah, müşriklerin mü'min olup da hicret etmiş bulunan kadınlarına yaptıkları mehir harcamalarını onlara geri vermeleri (ei-Mtimtehme: ıo) âyetini indir­diği ve yine bu âyette "Kâfir kadınları nikâhlarında tutmamalarını'1 müslütnânlar üzerine hükmedince, Umer, henüz müşrik hâlde bulu­nan iki karısını birden boşamıştır. Bunlardan birisi Kureybe -yâhud Karîbe- bintu Ebî Umeyye [46], diğeri de Ümmü Kulsüm ibnetu Cer-vel el-Huzâfdir -ki bu kadın Abdullah ibn Umer'in anasıdır-. Bu bo­şama akabinde Kureybe'yi Muâviye ibn Ebî Sufyân zevceliğe almış; diğer kadın Ümmü Kulsüm'ü de Ebû Cehm zevceliğe almıştır (ki o sırada Muâviye ile Ebû Cehm müşrik hâlde idiler).

Kâfirler -' 'Sarfeniğinizi isteyin, kâfirler de sarfettiklerini istesin-fer"(ei-Mümtehıne:io) âyeti gereğince- müslümânlarm, zevcelerine yap­tıkları harcamaları ödemeyi ikrar ve kabul etmekten çekindikleri zaman Yüce Allah: ' 'Eğer zevcelerinizden bir şey sizden kâfirlere ka­çar da, siz de muharebede ganimete kavuşursanız, zevceleri gitmiş olan müslümânlara harcadıkları (mehir) kadar verin... "(ei-Mümtehine:ii) âye­tini indirdi. Bu âyetteki "el-Akbu", müslümânlarm, karısı müslü­mânlara hicret etmiş olan kâfir erkeklere ödeyecekleri masraftır.îşte Allah, müslümânlardan karısı dînden, çıkarak kâfirlere gitmiş olan kimselere de, kâfirlerin müslümânlara hicret etmiş olan kadınlarına vermiş oldukları mehrin benzerinin verilmesini emretti. Fakat biz îmân etmesinden sonra dîninden dönmüş hiçbir muhacir kadın bilmiyoruz [47].

ez-Zuhrî şöyle dedi: Yine bize ulaştı ki, Ebû Basîr ibnu Esîd es-Sakafî, Peygamber'İn huzuruna bu barış müddeti için bir mü'min mu­hacir olarak gelmiştir. Bunun üzerine el-Ahnes ibnu Şerîk de Pey­gamber'e bir mektûb yazıp, Ebû Basîr'i (barış maddesi gereğince kendilerine) geri göndermesini istiyordu. Bu iş için iki de adam gönderdi­ler., diyerek yukarıda geçen hadîsi zikretti [48].



16- Ödünç Vermek Hususundaki Şartlar Babı

19-.......Ebû Hureyre (R) tahdîs etti. Rasûlullah (S) şöyle zik­retmiştir: "Bir kimse hrâil oğulları'nın bâzısından ödünç olarak kendişine bin dînâr vermesini istedi. O da bu parayı belli bir müddet sonunda ödemesi şartıyla ona verdi..." (Borç alanın bu parayı bir odun içine koyup denize atması suretiyle ödemesi hadîsi) [49].

Abdullah ibn Umer ile Atâ ibn Ebî Rebâh: Ödünç vermede, borç veren kimse belli bir müddet ta'yrn ettiği zaman, bu müddet ta'yîni ile ödünç vermek caiz olur, demişlerdir [50].



17- Hürriyeti Satın Alma Yazışmasına Bağlanan Kimsenin Hükmü İle Allah'ın Kitâbı'na Aykırı Nevi'den Halâl Olmayan Şartlar(In Hükmü) Babı

Câbir ibn Abdillah (R) hürriyeti satın almaya bağlanan hakkında: Bu hürriyeti satın alma mukaavelesine bağlananlar ile bunların efendileri arasındaki şartlar mu'teberdir, demiştir [51].

İbn Umer yâhud Umer (R) de: "Allah'ın Kitâbı'na muhalif olan her şart, yüz kerre şart kıhnsa da bâtıldır. Hiçbir hüküm ifâde etmez'* demiştir. Ebû Abdillah Buhârî: Bu söz her ikisinden: hem Umer'den, hem de İbn Umer'den olmak üzere söyleniyor, dedi [52].



20-.......Aişe (R) Berîre'nin kendisine geldiğini ve kendisinden hür­riyetini satın alma yazışması hususunda yardım istediğini zikretti. Âişe, Berîre'ye:

— "Eğer istersen ben senin sahihlerine bu bedeli vereyim, ve se­nin üzerindeki velâ da benim olur, dedi.

Âişe dedi ki: Rasûlullah (S) gelince bunu kendisine hatırlattım. Peygamber bana:

— "Berîre'yi satın al ve ona hürriyet ver. Şübhesiz velâ hakkı hürriyet verene âiddir" buyurdu.

Bundan sonra Rasûlullah minber üzerinde ayakta durdu ve şun­ları söyledi:

— "Bir takım insanlara ne oluyor ki, onlar Allah'ın Kitabı 'nda olmayan birçok şartları şart koşuyorlar. Her kim Allah'ın Kitabı'-nda bulunmayan (ve ona aykırı olan) bir şartı şart kılarsa, -isterse böyle yüz şart kılmış olsa da- o şartın kendi lehine hiçbir fâidesi yoktur"[53].



18- Şart Kılmak Ve Borç İkrarında İstisna Yapmak Nevinden Caiz Olanları Beyân İle İnsanların Kendi Aralarında Örf Edinip Tanıyageldikleri Şartları Beyân Babı

Bir kimse: Fulân'ın benim üzerinde bir yâhud iki müstesna, yüz alacağı var, dediği zaman (bu, sahîh olur)? [54]

îbn Avn da îbn Sîrîn'den söyledi. O: Bir adam, hayvan kiraya vericiye: "Binek deveni avluna girdir, ben şu ve şu günler seninle beraber ona bineyim" dese de "Şu, şu günler seninle yolculuk etmezsem sana yüz dirhem var'* dese ve o gün çıkmasa, Kaadı Şurayh: Kim nefsine kendiliğinden, hiç zorlama olmaksızın bir şey şart kılarsa, o şart ona lâzım olur, demiştir [55].

Eyyûb es-Sahtıyânî de îbn Sîrîn'den söyledi ki, İbn Şîrîn: Bir adam başka birine buğday satsa ve müşteri satıcıya: Eğer sana çarşamba günü gelmez isem seninle aramda satış yoktur, dese de gelmese.

Kaadı Şurayh (muhakeme sırasında müşteriye): Sen va'dinden döndün, dedi de onun aleyhine satışı kaldırmakla hükmetti[56].



21-....... Bize Ebu'z-Zinâd, el-A'rac'dan; o da Ebû Hureyre (R)'den tahdîs etti ki, Rasûlullah (S): "Allah'ın yüzden bir eksik olarak doksan dokuz ismi vardır. Bu isimleri kim (tamamen) sayarsa cen­nete girer" buyurmuştur [57].



19- Vakıftaki Şartlar(In Hükmünü Beyân) Babı

22-.......Bize İbnu Avn Abdullah el-Basrî tahdîs edip şöyle de­di: Bana Nâfi', İbn Umer'den haber verdi ki, Umer ibnu'l-Hattâb (R) Hayber'de Semg denilen kıymetli bir arazîye sâhib olmuş. Sonra Peygamber'e gelip o arazîyi nasıl kullanacağı hususunda istişare ederek:

— Yâ Rasûlallah! Ben Hayber'de öyle bir arazîye sâhib oldum ki, benim yanımda asla ondan daha güzel hiçbir mala sâhib olmamı-şımdır. Şimdi bana bu mal hakkında ne emredersin? dedi.

Rasûlullah (S):

— "İstersen onun kökünü, aslını habsedersin ve oradan gelecek mahsûlü de sadaka yaparsın!" buyurdu,

Râvî dedi ki: Umer de bu arazîyi o suretle vakfetti. Umer:

— Artık o satılmaz, hibe edilmez, mîrâs yapılmaz, dedi. Umer bu malın gelirini de fakîrlere, yakınlara, köle ve esirleri

hürriyete kavuşturma yolunda ve Allah yolunda mücâhede edenlere, yolculara ve zaîflara sadaka yaptı. Bununla beraber vakfa mütevelli ta'yîn edilen kimsenin, vakfın köküne tecâvüz etmeyerek, yalnız ge­lirinden örfe göre yemesinde ve dostuna yedirmesinde üzerine günâh yoktur [58].

İbn Avn dedi ki: Ben bu hadîsi İbn Sîrin'e tahdîs ettim. İbn Şî­rîn: "Gayre müteessilin mâlen", yânı ''mal toplayıcı olmayarak" diye söyledi.


[1] Bu kitâb ve bâb unvanları Ebû Zerr nushasmındır. Diğerleri umûmî kitâb başlı­ğı yerine, husûsî olan bâb başlığını rivayet etmişlerdir. .

eş-Şartu ve'ş-Şarîtatu: Alışverişte ve şâir muamelelerde haricî bir unsur ola­rak öne sürülen ve tutulan hükme denir: O muamele ona bağlanmış olduğu için onun dayanağı olur; ona alâmet mesabesindedir. Cem'i: Şurût gelir... Ve Şart, birinci ve ikinci bâbdan masdar olur ki, ilk ma'nâsıdır; muamelelerde bir nes­neyi dayanak kılmak ma'nâsmadır...

eş-Şaratu, iki fetha ile, nişan ve alâmet ma'nâsmadır. Bunun da cem'i Ef­rattır....

el-îşrât, (hemzenin kesriyle): Deveyi, satılık olduğunu bildirmek için alâ-metlemek; nesneyi satışa hazırlamak; bir kimse kendi nefsini bir işe nasb ve ta'-yîn kılmak ma'nâlarınadır... el-tştirât da şart eylemek ma'nâsmadır... (Kaamûs Ter.).

Fıkıh ıstılahında Şart: "Bîr şeyin vücûdu kendisine dayanan ve fakat o şe­yin mâhiyetinde dâhil olmayan şeydir". Bâzı âlimler bundan başka ta'rîfler de ileri sürmüşlerdir.

Bu bâb başlığındaki "hükümler" ile maksad, bütün akidler, fesihler ve di­ğer muamelelerdir. Buradaki "Mubayaa = Alışveriş" sözü de, hâss'ı âmm üze­rine atıf kabîlindendir ve akidlerde dâhildir.

[2] islâm târihinin mühim bir dönüm noktası olan Hudeybiye barış anlaşmasını Ku-reyş adına imzalayan, bu Süheyl ibn Amr'dır. Bu zât Kureyş'li ve Âmirî'dir. Kureyş'İn en belîğ ve hakîm hatîblerinden sayılır. Mekke fethi günü müslü-mân olmuş ve Peygamber kendisine Huneyn'i ganîmet vermiştir. Bu zât, Umer'in halifeliği zamanında bütün akrabası ile Şam'ın fethine katılmış, hemen hepsi bu gazada şehîd olmuşlardır. Kendisi Yermuk harbinde şehîd düşmüştür.

[3] Ne zevcelerine öfkelenmekten, ne bir memleketten diğer memlekete gidip gez­mek sevdasından, ne dünyalık aramaktan, ne bir hâdise çıkarmış olmaktan, ne de müslümânlardan birine aşkından dolayı değil; sırf müslümânlığa rağbetin­den dolayı hicret ettiğine yemîn ettirmek suretiyle."Nitekim, Rasûlullah böyle yapmıştır (Celâleyn, Şeyh-zâde).

[4] Hadîsin başlığa uygunluğu "Süheyl ibn Amr'ın şart kıldığı şeyler içinde şu da vardı... Sonra mü'min kadınlar muhacir olarak geldi" sözüne kadar kısmından alınır..

Barış anlaşması yazılıp imza edildikten sonra içindekilere müslümânlardan ve müşriklerden bir takım kimseler şâhid yapılmışlardır. Müslümanlardan Ebû Bekr, Umer, Alî, Abdurrahmân; müşriklerden Mıkrez ibn Hafs. (İbn Hişâm, es-Sîre).

[5] Rasûlulîah, erkeklerin bey'atını bitirdikten sonra kadınların da bey'atını kabul etmiştir. Kadınlarla olan bey'atlaşmasi el tutmak suretiyle değil, söz ile olmuş-.tur (Beydâvî),

Bâzı rivayetlerde: Rasûlulîah, kadınların bey'atı zamanlarında eline bez ko­yardı; bâzılarındada: Bir kaba su koyup, elini kaldırır; sonra da kadınlar elleri­ni daldırırlardı, diye gelmiştir. Meşhur ve i'timâd edilen budur ki, kadınlarla musâfaha etmemiştir. Bununla beraber Rasûlullah'm kadınlardan bey'at alma­sı bir kerre değil, birçok kerre olmuştur. Medîne'de de olmuş, fetihten sonra Mekke'de de olmuştur (Hakk Dîni, VI, 4916).

[6] Buhârî, Cerîr ibn Abdillah'ın bu hadîsini burada ayrı ayrı iki senedle getirdi. Hadîslerin başlığa delîlliği açıktır: Bu hadîslerdeki şart, İslâm'a girişte tutulma­sı caiz olan şart oluyor.Bunun muhalifi, dîn kardeşine iyilik isteyici olmamayı şart kılmaktır ki, bu caiz olmuyor. İkinci hadîsteki namaz kılmak, zekât ver­mek şartları caiz oluyor da bunların muhalifleri caiz olmuyor.

[7] "İzâ"nın cevâbı hazfedilmiştir. Takdîri şudur: Mahsûl satıcınındır, ancak müş­terinin şart kılması hâlinde, müşterinindir.

[8] Hadîs başlıktaki eksikliği de yetirdiği için uygunluk tam olmuştur. Hadîs böyle meyveli ağaç satışlarında bu ve benzeri şartların satıcı ve müşteri tarafından ko­nulabileceğine delâlet etmektedir.

[9] Hadîsin başlığa uygunluğu şu yönelendedir: Bu hadîs birkaç vecihle rivayet edil­miştir. Bu vecihlerden biri İbnu Ebî Leylâ'nın Hişâm ibn Urve'den; o da baba­sından; o da Âişe'den. Rasûlullah (S): "Sen Berîre'yi satın al ve velâyı onlara şart kıl; böyle şart kılıma da ve/ö, hürriyet verenindir" buyurmuştur. İşte bun­da satış sırasında bir şart vardır. Uygunluk vechi de bundadır. îbn Ebî Leylâ bu hadîs ile delîl getirerek: Bir kimse bir şeyi şart kılar da bir şey satın alırsa, bu satış caiz; şart bâtıldır, demiştir. Ebû Hanîfe: Şart ve satış; her ikisi de bâtıl­dır, demiştir. İbn Şubrume: ikisi de caizdir, demiştir... (Aynî).

Velâ, Buyu' ve Itk Kitâbları'nda da bildirdiğimiz üzere, kişinin mâlik bu­lunduğu bir şahsı âzâd etmesi sebebiyle, âzâd edenle âzâd edilen arasında de­vam eden hükmî bir yakınlıktır ki, bu yakınlık sebebiyle âzâd eden kimse, âzâd edilenin mîrâsma hakk kazanır.

[10] Hadîsin başlığa uygunluğu "Ben deveyi Peygamber'e sattım, fakat ailemin ya­nına varıncaya-kadar beni taşımasını istisna ettim" sözündedir. Çünkü bu sa­tış, İçinde belli bir yere, yânî Medine'ye kadar hayvana binmek şartı bulunan bir satıştır. Oradan Medine'ye kadar daha üç günlük yol vardı (Aynî).

[11] Buhârî buradan İ'tibâren getirdiği ayrı ayrı senedlerle, Câbİr hadîsinin lâfızları­nın ihtilâflarını ortaya koymuştur. Bu senedlerle gelen hadîslerin bir kısmını Bu­hârî, kendi Sahih 'inin çeşitli yerlerinde senedli olarak rivayet etmiş; bir kısmını da diğer hadîs imamları rivayet etmişlerdir. Bunları kimlerin nerede rivayet et­tikleri, Buhârî şerhlerinde görülebilir.

[12] Buhârî bu sözüyle râvîlerin, Câbir'in bu satış akdi mes'elesindeki ihtilâflarına işaret etmiştir: Bu satış sırasındaki akidde şart kılma vâki1 oldu mu, yâhud Câ­bir'in satışından sonra deveye binmesi, deveyi satın aldıktan sonra Peygamber tarafından ariyet yoluyla bir mübâh kılma mı olmuştur? Buhârî bu akidde şart kılma hadîslerinin tarîkleri daha çok ve benim nazarımda kaynakları yönünden de daha sahihtir, demiştir. İşte bu da tercîh vecihlerinden bir yöndür... (Aynî).

[13] Buhârî'nin bu sözü yakında da geçmişti.

Buhârî buradaki rivayetlerde Câbir'in devesinin bedeli hakkındaki ihtilâf­ları ortaya koymuştur. Bu devenin kaça satıldığı hususunda bu rivayetlerde de görüldüğü üzere, ihtilâflar çoktur. Kaadı Iyâz bu ihtilâfların sebebi, hadîsin ma'-nâ i'tİbâriyle nakledilmiş olmasıdır, demiştir. Bu rivayetler arasında Peygam­ber asrında yürürlükte olan iktisadî vaziyete göre, en ma'kûl olan rivayet, Buhârî'nin "Bir ûkıyye" rivayeti olmak îcâb eder. O zaman devenin zekât nisa­bı beş deve idi. Gümüşün nisabı da ikiyüz dirhem olduğuna göre, bir devenin Peygamber devrinde ortalama kıymetinin kırk dirhem olduğu anlaşılır. Buhâ­rî'nin de işaret ettiği gibi, bu rivayet daha sahîh olur.

[14] Hadîsin başlığa uygunluğu "Siz bakım ve sulama işini yaparsınız, biz de sizleri mahsûlde ortak yaparız" sözünden alınır. Çünkü bu söz "Siz bu işleri yaparsa­nız, biz de sizi mahsûlde ortak yaparız" takdirindedir. Bu ise lugavî bir şarttır; Peygamber bunu i'tibâra almıştır.

[15] Hadîsin başlığa uygunluğu açıktır. Çünkü Peygamber (S) Hayber arazîsini, ora­daki Yahûdîler'e ancak orada çalışmaları ve orada ekincilik yapmaları ve mah­sûlün yansı onlara âid olmak şartı üzere vermiştir. Bu da bir ekincilik akdidir.

[16] Umer'in bu eskimez ve vecîz hukuk düstûrunu İbn Ebî Şçybe el-Musannafmds. senedli olarak rivayet etmiştir. Umer bunu kendisine yükseltilen bir karı koca da'vâsmda, kadının nikâhta nikâhı feshetme şartını koyduğunu ve bunun için nikâhın feshini istediğini bildirdiği zaman, kocasına karşı söylemiştir: Umer:

— "Kadının şartı, kazanılmış hakkıdır" diye hükmetmiştir. Kocası İ'tirâz ederek:

— O takdîrde kadınlar, biz kocaları boşarlar, demiş. Bunun üzerine Umer:

— Hukukun durak yerleri, hiç şübhesiz şartların yanındadır, demiştir. Bu "Hakların durak yerleri, şübhesiz şartların yanındadır" şeklinde de terceme edilir.

[17] Bu Mısver hadîsi yakında geçmişti. Buhârî bunu Hums Kitâbı'nda ve^Nikâh Ki-tâbı'nda senedli olarak getirecektir. Bu hadîste Peygamber'in Ebû'l-Âs hakkın­daki bu övgüsü ve va'dini yerine getirdiğini bildirmesi, buradaki başlığa uygun olan noktasıdır. Hadîsin bu kısmı, burada getirilmesinin sebebidir.

[18] Hadîsin başlığa uygunluğu, ma'nâsmdan alınır. O da; vefa edilmeye en haklı olan şartlar, erkeğin, kendisi ile kadının fercini halâl kılmak istediği şarttır; o da nikâh sırasında ta'yîn edilen mehrdir. Başlık da nikâh sırasında ta'yînİ, kem-miyeti, peşin ve taksitli olacağı ve benzeri mehr mes'eleleri hakkındaki şartların beyânı hakkındadır. Onun için bâzıları bu hadîsin ma'nâsını "îfâ etmeniz vâ-cib olan şartların en haklı olanı, kendisiyle fercleri halâl kılmak istediğiniz ka­dının mehr şartıdır" şeklinde almıştır. Bâzıları da bunu yalnız mehr şartına sıkıştırmayıp, bu sırada konulup, taraflarca kabul edilecek her türlü meşru' şart­lara şumûllendirmiştir. Bu ma'nâ, hadîsin lâfzına daha uygundur.

[19] Hadîsin başlığa uygunluğu, içinde şart bulunması yönündendir. Bu şartı Râfi' ibn Hadîc Muzâraa Kitâbı'nda, "Muzâraada mekruh olan şartlar bâbV'nda daha genişçe beyân etmiştir.

nagının altını üstüne getirmek için, onu boşatmayı istemesin buyurdu

[20] Hadîsteki "Bir kadın diğer kadının çanağım devirmek için onun kocasının onu boşamasını istemesin" sözü, başlıkta ifâde edilen caiz olmayan şartların en mü­him bir örneğini vermiştir. Bu hadîsteki kardeş ta'bîri neseb, süt, dîn ve vatan kardeşini şâmil olduğu gibi, insan olmak bakımından beşer kardeşi ma'nâsına da gelir. Âlimlerin bâzısı bunun hükmünün bu suretle kâfir ve kâfire'yî de şâ­mil bulunduğuna kaail olmuşlardır.

Bir kadının diğer bir kadının kocasını elde etmek için, onun aile nİ'metini almaya kalkışması, ni'met çanağım devirmekle ifâde edilmiştir ki, bu gerçekten çok ağır beşerî bir haksızlık ve ahlâksızlıktır.

[21] Hadîsin başlığa uygunluğu "Yüz koyun ile bir câriye fidye verip, oğlumu bu cezadan kurtardım" sözündedir. Çünkü onun oğluna yüz deynek ile bir sene gurbete gönderme cezası; kadına da taşlama cezası vardı. Onlar, dînî ceza hak­kında yüz koyun ve bir cariyeyi fidye yaptılar. Bu sûrelle onlar kendilerinden dînî cezanın düşmesi için bir şart imza etmiş oldular. Hâlbuki dînî cezalarda bu, halâl olmaz. Buhârî bu hadîsi kısa ve uzun olarak Sulh, Ahkâm, Muhârib-ler, Vekâle, î'tisâm, Vâhid Haberi Kitâbları'nda getirmiştir. Bu hadîsi hadîsci-ler cemâatinin bakıyyesi de rivayet etmişlerdir (Aynî, Kastallânî).

[22] Hadîsin başlığa uygunluğu, Berîre'nin Âişe'ye karşı, Âişe kendisini satın aldığı takdîrde hürriyetini vermesini şart kılmış olmasındadır. Hadîs birçok yerlerde geçti. Bu, onlardan onüçüncüsüdür.

[23] Yânî boşamayı bir şeye ta'lîk etme hususundaki şartların hükmünü beyân babı.

[24] Bunların sözünü Abdurrazzâk senedli olarak rivayet etmiştir.

Boşama sözünü şarttan evvel söylese, yânî sen boşsun eğer bu eve girersen, dese; yâhud boşama sözünü şarttan geri bıraksa, yânî eğer sen bu eve girersen boşsun dese, bu iki türlü söyleyiş arasındaki hükümde hiçbir fark olmaz.

[25] Hadîsin başlığa uygun yeri "Kadının nikâh sırasında beşer kardeşi olan diğet bir kadını boşamayı şart kılmasından nehyetti" sözüdür. Çünkü bunun mefhû­mu, kadın bunu şart kıldığı zaman adam o kadını boşamış olur, talâk vâki' olur. Eğer bunda talâk vâki' olmasaydı, bunu nehyetmenin hiçbir ma'nâsı olmazdı (İbn Battal).

Buhârî hadîsin sonunda getirdiği mutâbaalarla bu rivâyetlerdeki bâzı lâfız farklarını ortaya koymuş oluyor.

Peygamber bu hadîsinde, yalnız müslümânların değil, bütün insanlığın de­vamlı olan birçok içtimaî hastalıklarına dokunup, bunların tedâvî yollarını be­yân etmiştir.

[26] Bu, İbn Abbâs'm Ubeyy ibn Ka'b'dan rivayet ettiği Mûsâ ile Hızır kıssası hadî­sinin kısaltılmış bir rivayetidir. Burada bu hadîsten kasdedilen, "Birincisi unut­ma, ortasındaki şart ve üçüncüsü kasden olmuştu" sözleridir. Şart ile Musa'nın: ' 'Eğer bundan sonra sana birşey sorarsam benimle arkadaşlık etme. (O takdir­de) tarafımdan muhakkak özre utaşmışsmdır" (el-Kehf: 76) sözüne işaret etmiş­tir. Mûsâ bu sözlü şartı taahhüd etti. Onlar bu .şartı bir yazıya geçirmediler, ve buna şâhid de dikmediler.

Bunda şartın delâlet ettiği şeyin gereği ile amel etmeye delâlet vardır. Çün­kü Mûsâ bu şarta sâdık kalmayıp sözünden döndüğü zaman, Hızır, Musa'ya: "îşte bu benimle senin ayrılışımızdir" (el-Kehf: 78) dedi de, Mûsâ Peygamber bunu redd ve inkâr etmedi (tbn Hacer).

Buhârî bu hadîsi pekçok yerde uzun ve kısa olarak getirmiştir. Bu Mûsâ -Hızır kıssası, el-Kehf: 60-82. âyetlerinde geçmektedir.

[27] Başlığa uygunluğu, Berîre'nin sahihlerinin velâyı kendilerine şart kılmaları, Peygamber'in de Âişe'ye "Velâ ancak hürriyet verenindir" sözüyle beraber, velâyı onlara şart kılmasını emretmesi yönündendir. Hadîs, pekçok yerde geçti. Bura­sı Berîre haberinin zikredildiği ondördüncü yerdir (Aynî).

[28] Hadîsin başlığa uygunluğu "Biz sizi burada, Allah'ın sizleri burada bıraktığı müddetçe bırakırız" sözündedir. Biz bunun ma'nâsının, Allah'ın takdîr ettiği müddetçe sizleri burada bırakırız; istediğimiz zaman gelince sizleri çıkarırız de­mek olduğunu söylemiştik (Aynî).

Umer, oğluna yapılan zulmün kısasım istemedi. Çünkü bu saldırı Abdul­lah'a geceleyin uyurken yapılmış ve Abdullah, kimin yaptığım tanıyamamıştı (Kastallânî).

Buhârî bu hadîsi Ekİcilik Kitâbi'nda biraz farklı lâfızla getirmişti. Burada bilhassa şu iki husus vardır: Abdullah ibn Umer'e Yahûdîler'in sû'ikasdı ve Pey-gamber'in bir mu'cizesi. Yahûdîler'in sû'ikasdini Buhârî, Hammâd ibn Sele-me'den'ta'lîkan şöyle rivayet etmiştir: Umer'in halifeliği zamanında Hayber Yahudileri müslümânlara hıyanet ettiler ve bir ara, Hayber'de bulunan Abdul­lah ibn Umer'i, yatmakta bulunduğu evin üst katından aşağı bırakmışlardı da elleri ayakları kırılıp, eğri büğrü olmuştu (Buhârî).

Peygamber'in mu'cizesi, Hayber'İn fethi üzerine Yahûdîler'i çıkarmayıp, yarıcı olarak orada kalmaları için anlaşma yaptığı zaman "Günün birinde oradan çıkarılacaklarını" haber vermiş olması've bunun Umer devrinde gerçekleş­miş olmasıdır. Bu mu'cize, Umer'in Yahûdî Hukayk oğlu'na karşı söylediği sözde apaçık belirtilmiştir.

[29] İbn Hişâm, es-Stre'sinde Hudeybiye vak'asıni rivayette şu başlığı koymuştur:

Altıncı hicret yılının sonunda Hudeybiye gazası ve Rıdvan Bey'atı'nın zikri, Ra­sûlullah ile Süheyl ibn Amr arasında barış anlaşması."

Siyer âlimlerinin hiç ihtilâf etmeksizin beyânlarına göre Peygamber Hudey­biye seferine Medine'den, altıncı hicret yılının Zu'1-Ka'de ayının ikisine tesadüf eden bir pazartesi günü çıkmıştı. Zuhrî, Nâfi', Katâde, Mûsâ ibn Ukbe, Mu-hammed ibn İshâk gibi rivayet ehli hareket gününü hep bu suretle tesbît etmiş­lerdir (Aynî).

[30] Ebû Zerr rivayetinde böyle "Oğul" lâfzıyledir. Bâzı rivayetlerde bu da yine "Baba" lâfzıyledir. Buna göre: "Ben de sizin babanız mesabesinde değil mi­yim?" demiş, onlar da bunu tasdîk etmişlerdir.

[31] Lât, Kureyş'in ve Sakîf kabilesinin ibâdet ettikleri putlardan biridir. Arablar arasında "Li-yamsas bazra ummihî- Anasının fercinin dilciğini emsin!" diye sövmek âdettir. Ebû Bekr de Urve'nin sahâbîlere kaçma isnâd etmesine çok öf­kelendiği sırada, bu Arab âdetinden istifâde ve Urve'nin anası kadar ta'zîm et-tİğİ Lât putunu, anası yerine ariyet ederek: "Haydi sen Lât putunun fercinin dilciğini em!" diye kaba bir surette sövmüş, onun sözünü reddetmiştir.

" jkpi = el-Bazru": Bâ'nın fethi ve noktalı zâ'nın sükûnuyle avret fercinin iki dudaklarının arasında olan fazla ete denir ki, Dılak ve Dilcik ta'bır olunur; cem'i "jJŞ=el-Buzûr" gelir.. (Kaamûs Ter.).

[32] Zuhrî'den gelen rivayete göre Ebû Bekr'in Urve üzerindeki iyiliği, bir diyet mes'-elesinden dolayı Urve borçlandığında, Ebû Bekr ona mühim bir yardımda bu­lunmuştu. Vâkıdî'nin rivayetinde bu yardım, on deve vermek suretiyle vuku' bulmuştu (Fethu'i-Bârî).

[33] Rivayete göre Mugîre İbn Şu'be, Sakîf ten ve Mâlik oğulları'ndan bâzı kimse­lerle Mısır Meliki Mukavkıs'ı ziyaret etmek üzere Mekke'den çıkmış, Mukav-kıs, Mugîre'nin arkadaşlarına ihsan etmiş, Mugîre'yi mahrum bırakmış. Bundan içlenen Mugîre yolda, şarâb içildiği, arkadaşları sarhoşplup uyuduğu sırada bun­ları tamamen öldürmüş ve mallarını alıp Medine'ye gelerek müslümân olmuştu.

Mugîre'nin Sakîflılar'a yaptığı bu gadr üzerine Sakîfhlar, Mugîre'nin aile­sine karşı harbe giriştikleri sırada Urve müdâhele etmiş, Mugîre'nin Öldürdüğü onüç kişinin diyetini ödemeyi üzerine almıştı; bu borcu ödemekle meşguldü. Bu­nun için Urve, kardeşinin oğluna "Gaddar" diyordu.

[34] Çünkü müşriklerin malları yalnız harbde ve kahr Üzerine ganimet alınırsa halâl olurdu. Emân zamanında müşrik malını almak halâl değildi

[35] Hakîkaten Peygamber, İslâm'ın başlangıcında Arablar'm Câhiliyet devrinde yaz­dıkları gibi, yazıların başlığında "Bismikellâhumme" kullanırdı. Sonra en-Neml âyeti denilen "înneha min Süleymâne ve innehu bismillâhirrahmânirrahîm = O gerçek Süleyman'dır ve o, hakîkaten Rahman ve Rahim olan Allah'ın adiyledir" (en-NemI:30) âyeti indikte Bismillâhirrahmânirrahîm yazılmaya baş­landı. İşte bu sebeble Süheyl: Vaktiyle Senin de başlık olarak kullandığın Bis­mikellâhumme yazılsın, demiştir

[36] Bu iki parantez arasındaki kısım, Buhârî'nin Sulh Kitâbı'nın 9. bâbmdaki 13 rakamlı hadîste böylece sabit olmuştur. Onun için burada onu bu şekilde gös­termekte bir be's görmedik.

[37] İslâm târihinin mühim bir dönüm noktası olan Hudeybiye barış yazısını Kureyş adına imzalayan Süheyl ibn Amr.Kureyşli ve Âmirî'dir. Kureyş'in en belîğ ve hakîm hatîblerinden sayılır. Mekke fethi sırasında müslümân olmuş ve Peygamber kendisine Huneyn ganimetlerinden büyük bir pay vermiştir. Bu zât kâfir iken Mekke'de Peygamber aleyhine hutbe yapardı. Bedir'de esîr düştüğü zaman, Umer bu fırsattan istifâde, Peygamber'e: Müsâade et de aleyhimize söylediği sözlerin cezası olarak Süheyl'in iki ön dişlerini sökeyim de aleyhimize bir daha hutbe yapmasın, demişti. Peygamber buna izin vermeyip, onun ileride İslâm lehine hutbe yapacağım bildirmişti. Bu, gerçekleşmiştir. Süheyl, Umer zamanında Şâm fethi sırasında bütün ailesiyle beraber şehîd olmuştur.

[38] Kastallânî, İrşâdu's-Sârt.., IV, 433; hadîse âid şerhin içinde.

[39] Barış andlaşması yazıldıktan sonra içindekilere mtrslümânlardan Ebû Bekr, Umer ibn Hattâb, Alî ibn Ebî Tâlib, Abdurrahmân ibn Avf; müşriklerden de Mıkrez ibn Hafs şâhid yapılmıştır (İbn Hişâm, es-Stre).

[40] Sahâbîler'in Peygamber'in emrine icabet etmekte ağır davranmaları, şartlarını ağır buldukları bu barışın bir vahiy ile ibtâl edilmesi ve böylece kendileri için umre ibâdetinin yapılması müyesser olması ümidine dayanıyor idi. Ve şübhesiz Peygamber'e karşı muhalif bir hareket mâhiyetinde değildi. Peygamber'in emri mutlak İdi; binâenaleyh hemen acele yerine getirilmesi gerekmediği sahâbîlerce bilinmişti.

[41] Ümmü Seleme'nin müstesna zekâ ve fazileti bu hâdiseden pek açık olarak anla­şılır. Bunu Îmâmu'l-Harameyn Nihâye'de: "Ümmü Seleme'nin Hudeybiye'de gösterdiği dirayet ve fetâneti İslâm târihinde hiçbir kadın göstermemiştir, denildiğini" kaydederek pek güzel belirtmiştir (tbn Hacer, Kastallânî).

[42] " iJe*& = el-Iys", Şam'a giden Mekkeliler'in yolu üzerinde bir mevki'dir.

[43] Peygamber'İn bu mektubu Ebû Basîr'e ulaştı, fakat bu ateşli mucâhİd ölmek üzere İdi. Okudu ve mektûb elinde olduğu hâlde ruhunu teslim etti. Ebû Cen-del, bu kahraman başkanını öldüğü yere gömdü ve kabrinin yanına bir mescid inşâ etmek suretiyle son vazifesini de yerine getirdi.

Zuhrî, sonra Ebû Cendel'İn beraberindekilerle birlikte Medine'ye geldiğini ve mücâhİd olarak Şam'a gidinceye kadar Medine'den ayrılmadığını ve Umer zamanında, Şam'ın fethi sırasında şehîd olarak vefat ettiğini rivayet etmiştir. (Mûsâ ibn Ukbe'nin Zuhrî'den rivâyeti-İbn Hacer).

[44] Bu âyetler, Hudeybiye hadîsinde Ebû Basîr vak'asının arkasından zikrolundu-ğuna göre, zahiren Ebû Basîr hakkında indiği zannolunabilir; fakat bunda dü­şünmeye meydan vardır. Meşhur olan, bunların, Kureyş'ten müslümânlan ansızın yakalamak isteyen, fakat müslümânlarca yakalanıp Peygamber'e getirilen sek­sen silâhlı kişi hakkında indiğidir. Peygamber bu baskıncı müşrikleri affetti. Mekkeliler bunun üzerine barışa yöneldiler.

Bu hadîsi Müslim ve diğerleri rivayet etmiştir (Kastallânî).

[45] Bu, Ebû Zerr'in el-Müstemlî'den gelen nüshasında vardır. Burada Buhârî, Ebû Ubeyde'nin Mecâzu'İ-Kur'ân 'ından bu âyetlerdeki bâzı garîb lâfızların tefsirini vermektedir.

[46] Bu kadının adı hem kâfin dammesi, hem de fethasi ile zabtolunmuştur. Yânı bu kadının ismi Kureybe ve Karîbe şeklinde okunmuştur.

[47] Bu, ez-Zuhrî'nin sözüdür. Bununla şuna işaret etmek İstemiştir: Âyette iki ca­nibe nisbetle zikrolunan muâkaba, ancak bir tek cânibden vâki' olmuştur. Çünkü mü'min kadınlardan hiçbirinin-müşriklere kaçtığı biIİnmemiştir. Ama bunun aksi olmuştur, yânî müşrik kadınlar müslümânlara kaçmışlardır (îbn Hacer).

[48] Bu uzun hadîsin başlığa uygunluğu, bunda harb ehli olan müşriklerle barış an­laşması ve şartlarının yazılması bulunması yönündendir. Bu, şöyledir:

Peygamber bu Hudeybiye seferinde harb ehli olan Mekkeliler'le barış an­laşması yapmış ve kendisi ile onlar arasında bir takım şartlan da yazmıştır (Aynî).

Hudeybiye barış andlaşmasmın ve şartlarının yazılma tarzının zamâmmız-daki devletler hukuku kaaidelerine göre değerlendirilmesini Mahmûd Es'ad Efen-di'nin Târîh-i Dîn-i İslâm adlı eserinin "Medeniyet" cildinden özetleyerek ve sâdeleştirerek nakledelim:

"Hudeybiye barış anlaşmasının devletler hukuku bakımından ehemmiye­ti: Müslümanlar ile Kureyş arasında akdedilen bu barış anlaşması, hicretin al­tıncı senesinin tesadüf ettiği 628 milâdî senesinde imza edilmiş olduğundan, kıdemi (yânî eskiliği) yönünden ehemmiyeti hâiz olduğu gibi, mezhebî ve siyâsî muahede olmak hasebiyle de devletler hukuku yönünden incelenmeye lâyıktır, Bilhassa şu dört yönü nazar-ı dikkate isabet eder:

Birincisi, yazılma tarzında teşrifat kaaidelerine ve merasime riâyet edilme­si ve selîsliği ile beraber, vecîz bir yolda yazılmış olmasıdır. Şöyle ki buna Al­lah'ın ismiyle başlanmıştır. Zamanımızda akdedilen muahedelerde de bu kaaide yürürlüktedir. Bundan sonra: "Bu, üzerinde Muhammed ibn Abdillah ile Süheyl ibn Amr'ın anlaştıkları hükümler kitabıdır" fırkasıyle maksada girilmiş, bun­dan sonra da iki tarafa âid karşılıklı taahhüdler aynı lâfızlar tekrar edilerek ile­ride kötü tefsîre uğratılmak ihtimâli ortadan kaldırılmıştır. Bu usûl bu zamanda da böyledir.

İkincisi; on senelik muvakkat bir mütârekeyi ihtiva etmesi ve bu yoldaki son muahedelerde görülen kaaidelere ve şartlara uygun bulunması.

Üçüncüsü; iki taraftan İltica edenlerin geri verilmesi hükmü ile, bu imtiya­zın yalnız Kureyş ferdlerine tahsîs edilmesidir. Hakîkaten mültecinin geri veril­mesi Arab ahlâk ve âdetinde makbul birşey değilse de, burada maksad yalnız islâm'a girme olduğundan, Peygamber'in bunu kabule tenezzül buyurması, yü­celiği güneş gibi aşikâr olan İslâm Dîni'nin bu gibi mâni'lere karşı her türlü te'-sîrden ârî olduğunu gösterme hikmetine dayalı idi. Anlaşmanın işte bu hükümleri zamânımızdaki "Suçluları geri verme" kaaidesine uygun olmadığı açıktır. An­cak şimdiki usûl nice tecrübeler ve incelemeler netîcesinde meydana gelen bir keyfiyettir.

Dördüncüsü: Diğer kabilelere "Muhayyerlik hakkı" verilmesidir ki, ister­lerse Peygamber'in emâmna, isterlerse Kureyş'in ahdine girmekte muhayyer bı­rakılmışlardır. Eski zamanlarda tamamen mechûl olan bu "Muhayyerlik hakkı" mes'elesi, bu asırda Avrupa devletler hukukuna girmiş ve pek büyük bir ehem­miyet kazanmıştır" (Kâmil Mîrâs, Tecrid Ter., VIII, 205-206).

[49] Buhârî bu hadîsi Zekât ve Ödünç Verme'de, Kefalet bölümlerinde getirmişti. Hadîsin başlığa delîlliğİ açıktır.

[50] ibn Umer ve Atâ'nın bu sözleri ödünç Verme Kİtâbı'nda senedli olarak geçmiştir

[51] Câbir'in bu sözünü Sufyân es-Sevrî, Farâiz Kİtâbı'nda senediyle rivayet etmiştir.

[52] imâm Buhârî bu sözün hem Umer, hem de oğlu Abdullah tarafından olmak üzere söylendiğini, bu tesbîti ile bildirmiştir. Bu sözlerin başlığa uygunluğu bun­ların halâl olmayan şartlan açıklıkla belirtmiş olmalarıdır.

Bundan sonra Buhârî Umer'in umûmî bir kaaide hâlindeki bu sözünü te'-yîd etmek için, Âişe'nin meşhur Berîre hadîsinin bir rivayetini getirmiştir.

[53] Bu, Âişe hadîsi şimdiye kadar birçok kerreler geçti. Hadîsin başlığa uygunluğu gayet açıktır

[54] Buçuktan azın istisnası olduğu için, bunun sahîhliğinde ihtilâf yoktur. Üzerim­de yüzden bir eksik borç vardır dediğinde doksan dokuz; yüzden iki eksik borç vardır dediğinde doksan sekizlik bir borç İkrarı yapmış olur. Böyle istisnâh sayı söylemenin Kur'ân'dan delili cl-Ankebût: 14. âyetidir: "O, aralarında elli yıl müstesna bin yıl kaldı".

[55] İbn Avn ile Eyyûb es-Sahtıyânî'nin buradaki nakillerini Saîd ibn Mansûr se-nedli olarak rivayet etmiştir.

[56] İmâm Buhârî bâb başlığını açıklamak için selef imamlarından bu iki zâtın uy­gulamalı örneğini burada getirmiştir. Bunların özeti şöyledir:

a. Bir kimse mekkâreciye: "Şu hayvanı benim İçin evinde sakla! Ben binip seninle fulân gün yolculuk edeceğim. Şayet o gün gelip seninle yolculuk etmez­sem, sana yüz Hra borcumdur" dese de o ta'yîn edilen gün gelip mekkâreci ile yola çıkmasa, bu şartın mu'teber olduğunu İbn Avn, îbn Sîrîn'den rivayet et­miştir. Kaadı Şurayh da: Her kim, kimsenin icbâriyle değil de kendi hür irade­siyle nefsine herhangi birşeyi şart kılarsa, o şartı îfâ etmesi lâzım gelir, demiştir.

b. Eyyûb es-Sahtıyânî de yine Muhammed ibn Sîrîn'den: Bir kimse diğer bir kimseye bir mikdâr buğday satsa da müşteri satıcıya: "Ben çarşamba günü gelmezsem, benimle senin arandaki satış yoktur, kaldırılmıştır" dese, bu mes'-ele hakkında da Kaadı Şurayh, bir muhakemesinde, müşteriye: "Artık sen va'-dinden döndün" deyip, satışı kaldırmakla hüküm vermiştir.

[57] Hadîsin başlığa uygunluğu, doksan dokuz sayısını hem doğrudan vermek, hem de "yüzden bir eksik" ta'bîriyle vermektir. Sayıyı böyle istisna ile vermenin sa-hîhliğine, Kur'ân'da da delîl vardır: "And olsun ki, biz Nûh 'w kavmine pey­gamber göndermişizdir de o aralarında elli yıl müstesna olmak üzere bin sene kalmıştır" (el-Ankebût:14)

[58] Hadîsin başlığa uygunluğu Umer'in: "Artık bu mal satılmaz, hibe edilmez, mî­râs olunmaz..." sözündedir. Bunlar vakfın aslî şartlan oluyor. Buhârî bu hadîsi Vasİyyetler Kitâbı'nda da getirdi Müslim de Vasiyyet Kitâbı'nda getirdi

Powered by Create your own unique website with customizable templates.